25 yıllık ‘yılan hikâyesini’ bitirdi 25 milyar dolarlık ihracat göründü
Sanayide, tarımda, turizmde Türkiye’nin ‘marka şehri’ Bursa’da sessiz bir ‘teknoloji devrimi’ yaşanıyor. Halen 63 fabrika inşaatı devam eden Bursa Teknoloji Sanayi Bölgesi (TEKNOSAB) tamamlandığında Bursa’nın ihracatı 25 milyar dolara, kilogram ihracat değeri de 6 dolara yükselecek.
2017 yılında Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Başkanı İbrahim Burkay, “Bursa’nın yüksek teknoloji üretimini artırmak istiyoruz. Bunun için de ‘teknoloji sanayi bölgesi’ kuracağız” dediğinde kendisinin iyi niyetine müteşekkir olanların çoğu da “İyi fikir ama kim bilir ne zaman tamamlanır” diye projeyi sorgulamıştı. Çünkü Başkan Burkay’ın proje için seçtiği alanda 25 yıldır tamamlanamayan ve adeta ‘yılan hikayesine’ dönüşen projeler vardı. ‘Tekstil Boyahaneleri İhtisas ve Karma OSB’ bir türlü tamamlanamamıştı. Bu nedenle birçok sanayici TEKNOSAB için çok da umutlu değildi. Ancak kuruluş sürecinden itibaren sadece 4 yılda TEKNOSAB’da fabrikalar çalışmaya başladı. Şu anda altyapı yatırımları tamamlanmış parsellerde 63 yatırımcı fabrika inşa ediyor. 8 fabrika tamamlanıp üretime başladı. Tüm yatırımlar tamamlandığında yaklaşık 45 bin kişilik istihdama ulaşılacak. Mevcut alanın daha da genişletilmesi için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda çalışmalar sürüyor. Bakan M. Fatih Kacır da bölgenin tüm aşamalarını yakından takip ediyor.
TEKNOSAB Başkanı da olan BTSO Başkanı İbrahim Burkay projenin Bursa ve ülke ekonomisi için önemini anlatırken vurguluyor: “Sanayicimizin ‘rekabet belası’ enerji maliyetlerini düşürmek için bölgede tüketilecek enerjinin büyük bölümü güneş ve rüzgâr başta olmak üzere yenilenebilir kaynaklardan sağlanacak. 1,5 GW’lik yatırım yapılacak.”
Yeni sanayi alanlarına ihtiyacımız var
İbrahim Burkay, uzun süredir Türkiye’de ‘sanayi yatırımları için yeni alanlar’ açılması gerektiğini savunan isimlerin başında geliyor. Bu konuyu Almanya gibi sanayileşmiş ülkelerin ‘toplam ülke alanı içinde sanayi yatırımlarının kapladığı alanın payını örnek göstererek anlatıyor. Burkay, Bursa özelinde şöyle konuşuyor: “Bursa teknolojik dönüşümünü büyük ölçüde gerçekleştirdi. İmalat sanayisinde Bursa’mızın orta-yüksek teknoloji üretiminin payı yüzde 52. Bu oran Türkiye ortalamasının iki katı. Kilogram başına ihracat birim değerimiz de 4,5 dolar seviyelerinde. Buna rağmen Bursa, yıllık ihracatta 16-17 milyar dolar barajını aşmakta zorlanıyor. Bu eşiğin aşılması için firmaların kapasite artırmalarını sağlayacak, deniz, demir ve kara yolu ulaşım ağlarıyla entegre yeni sanayi alanlarına ihtiyacımız var. Bursa yılda yaklaşık 1,4 trilyon liralık ekonomik değer üretiyor ve bunun yüzde 45.5’i sanayi kaynaklı. Bursa’mızda sanayimiz için ayrılmış alan, toplam il alanının binde 8’i kadar. Bunu yüzde 1,5’e taşıyabilsek Bursa’da kişi başına ortalama milli gelir 20 bin dolara ulaşabilir. Bursa içinde sıkışmış 8 bine yakın plansız sanayi tesisi var. Bunların da yeni sanayi alanlarına yönlendirilmesi hem kenti hem de sanayi üretimimizi rahatlatır. Biz genellikle ‘orta yüksek teknoloji üreten’ bu firmalarımız için de KOBİ OSB projesi geliştirdik. Binlerce firmamız, planlı yeni sanayi alanları tahsis edildiğinde şehir içinden çıkmayı taahhüt etmiş durumda.”
■ Dünyanın balıkçısı oluyoruz, 7 aylık su ürünleri ihracatı 981 milyon dolar
İstanbul Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği (İSHİB) Başkan Yardımcısı Oğulcan Kemal Sagun, 1 Eylül’de başlayan denizlerde avlanma sezonuyla ilgili umutlu konuştu. Sagun, “Özellikle hamsi ve çinekopta bolluk yaşanmasını bekliyoruz. Türkiye ağırlıklı olarak Çipura, Levrek, Alabalık ve Orkinos ihracatı yapıyor. Karadeniz Somonu ihracatı da Ocak-temmuz döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 19 yükseldi” diyor. Peki, Türkiye’nin su ürünleri toplam ihracatı ne durumda? Sagun’un buna yanıtı da umut veriyor: “Ocak- Temmuz döneminde ihracatımız 981 milyon dolar. Çipura, Levrek ve Alabalık’ta birinci pazarımız Avrupa Birliği (AB) ülkeleri. Mavi Yüzgeçli Orkinos’ta ise Japon pazarında güçlüyüz. İthal girdi kullanmadan tamamen yerli kaynaklarla ülkemize döviz kazandırmaya devam ediyoruz. Su ürünlerinde kilogram ihracat değerimiz 6-7 dolara ulaştı.” Oğulcan Kemal Sagun, Türkiye’de kişi başına balık tüketiminin de düşük olduğunu söylüyor. Sagun, “AB ülkelerinde yılda kişi başına balık tüketimi 24 kilogram, ABD’de 28, Japonya’da 75 kilogram seviyesinde. Türkiye’de ise bu rakam 8 kilogram civarında. Dünyaya balık satıyoruz ancak, kendi tüketimimiz çok az” diyor.
■ 80 yıllık Kuzu, Borsa İstanbul’a sağlam girdi
Kuzugrup 1943’ten beri inşaat yapıyor. Sadece yurt içinde değil yurt dışında da çok büyük projelere imza attı. Kuzugrup’un sahibi Siirtli ‘Kuzu Ailesi’nin ikinci kuşağı, ‘sermaye piyasasına’ gelerek ‘kurumsallaşma’ yolunda çok önemli bir aşama kat etti. Kuzugrup GYO’nun hisseleri artık Borsa İstanbul’da işlem görüyor. Tera Yatırım’ın liderlik ettiği halka arza 5,6 kat talep geldiğini belirten Kuzugrup GYO Yönetim Kurulu Başkanı Özen Kuzu, “İlk kez sermaye piyasalarına adım atıyoruz. Bu, grubumuz adına çok önemli bir kilometre taşı. Bu adımı sürdürülebilir başarının teminatı görüyoruz. 2 milyon 114 bin 922 yatırımcımız yani yeni ortağımız oldu ve son dönemdeki halka arzlar içinde en fazla talep alanlar arasına girdik. Bundan sonra hem kurumsallaşmada hem yeni projelerde çok daha güçlü ilerleyeceğiz” diyor.