Rusya farkında olmadan enerji dönüşümünü hızlandırdı

Didem Eryar ÜNLÜ
Didem Eryar ÜNLÜ YAKIN PLAN

Zero Carbon Analytics tarafından yayınlanan Transition Zero isimli yeni analiz Rusya’nın farkında olmadan enerji dönüşümünü hızlandırarak, dünyanın en büyük ekonomilerinden bazılarını fosil yakıtlara olan bağımlılıklarını düşük maliyetli yenilenebilir enerji kaynakları lehine azaltmaya teşvik ettiğini ortaya koyuyor.

Analiz, AB'nin Rusya'dan ithal ettiği gazın yaklaşık yüzde 75'ini şimdiden ikame ettiğini, küresel gaz talebinin ise ilk kez durağanlaştığını gösteriyor. 
AB'de gaz talebi 2022'nin ilk dokuz ayında yüzde 10 düştü. AB'nin uzun vadeli iklim taahhütlerini yerine getirmesi halinde ise 2030 yılına kadar yüzde 43 oranında düşmesi bekleniyor.

Transition Zero'ya göre, gaza kıyasla yenilenebilir enerji ve depolama sistemlerinin sunduğu maliyet tasarrufunun Rusya'nın işgali sırasında iki katına çıktığı düşünüldüğünde, yenilenebilir enerjinin son derece hızlı bir şekilde kullanılmaya başlanması şaşırtıcı değil. 

Dünya önümüzdeki beş yıl içinde son 20 yılda ürettiği kadar yenilenebilir enerji üretecek. Yani 2025 yılına kadar elektrik üretimindeki artışın yüzde 88'i yenilenebilir enerjiden karşılanacak, fosil yakıtlar için ise bu oran sadece yüzde 1’de kalacak.

TransitionZero Veri Analizleri Başkanı Seb Kennedy, "Doğal gazdan vazgeçmenin ve kömürden temiz enerji kaynaklarına geçmenin ekonomik gerekçesi, Rusya'nın Ukrayna'yı tamamen işgal etmesinden önce zaten güçlüydü. Bu korkunç olayda bir umut ışığı varsa, o da Rusya'nın eylemlerinin, doğalgazdan uzaklaşmanın ve temiz enerji kaynaklarını benimsemenin ekonomik faydalarını güçlendirerek Avrupa'nın enerji dönüşümünü hızlandırmış olmasıdır” diyor.

Rusya’dan Avrupa'ya doğal gaz akışı bir yılda %80 azaldı

Uluslararası Enerji ajansı İcra kurulu Başkanı Dr Fatih Birol, bu gelişmeleri şöyle değerlendiriyor: "Ukrayna'yı işgalinden önce Rusya, küresel piyasalara petrol ve doğal gaz ihraç eden dünyanın açık ara en büyük ülkesiydi. O zamandan bu yana bu konumunu ciddi şekilde kaybetti. Rusya'nın Avrupa'ya boru hattıyla gönderdiği doğal gaz akışı sadece bir yıl içinde yüzde 80 oranında düştü. Aynı zamanda, hükümetler krizin ortasında enerji güvenliklerini güçlendirmeye çalıştıkça Rus fosil yakıtlarına karşı daha temiz alternatifler hızla artıyor. Dünya çapında yenilenebilir enerji kapasitesi 2022 yılında yaklaşık dörtte bir oranında arttı. Küresel elektrikli otomobil satışları yüzde 60'a yakın bir sıçrama gösterdi, enerji verimliliği yatırımları ve ısı pompası kurulumları arttı. Hükümetler bu eşi benzeri görülmemiş ve karmaşık enerji krizine verdikleri yanıtla takdire şayandır. Benim umudum ve beklentim, şimdi durmamalarıdır. Bunun yerine, temiz enerji geçişlerini daha da hızlandırmalarıdır. Bu sadece emisyonları azaltmak için değil, aynı zamanda krizin bize daha hızlı geçişlerin enerji güvenliğini arttırdığını, istihdam yarattığını ve endüstriyel büyümeyi teşvik ettiğini göstermesi açısından da önemlidir."

"Bu sistemden mümkün olduğunca çabuk çıkmalıyız”

Razom We Stand'ın Ukrayna Direktörü Svitlana Romanko da, Putin’in farkında olmadan enerji piyasalarında adil ve temiz bir enerji geçişini hızlandırdığını söylüyor.  Deutsche Umwelthilfe Enerji ve İklim Koruma Başkanı Constantin Zerger ise, ”Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik korkunç saldırısı fosil yakıt kaynaklarına ne kadar bağımlı olduğumuzu bir kez daha gözler önüne serdi. Dahası, petrol ve gaz kaynakları Rusya tarafından bir silah olarak kullanıldı. Bu bize fosil yakıtların çıkarılmasının çoğu zaman savaş, acı ve insan haklarının ihlali ile el ele gittiğini hatırlatıyor. Bu sistemden mümkün olduğunca çabuk çıkmalıyız” yorumlarını yapıyor.
Avrupa Dış İlişkiler Konseyi üyesi ve Bulgaristan'ın eski çevre bakanı Julian Popov’un yorumları ise şöyle: "Rusya'nın Avrupa'ya karşı enerji savaşı Ukrayna'nın işgalinden en az altı ay önce başladı. Savaş Avrupa'daki enerji stresini daha da arttırdı. İki sonuca varabiliriz. Birincisi, doğal gaz yüksek riskli, değişken ve siyasi açıdan zehirli bir yakıttır. Dolayısıyla, sadece güvenlik nedeniyle bile Avrupa doğalgaz kullanımını azaltmalıdır. İkincisi, Avrupa, enerji saldırganlığında Rusya'yı yenmeyi başardı. Aynı zamanda Rusya en güvenilir ve kazançlı enerji ihracat pazarını sonsuza dek kaybetti." 

AB’nin Rusya'dan ithal ettiği gazın yüzde 75'ini şimdiden ikame etti. 
AB'de gaz talebi 2022'nin ilk dokuz ayında yüzde 10 düştü. 
Dünya önümüzdeki beş yıl içinde son 20 yılda ürettiği kadar yenilenebilir enerji üretecek. 
2025 yılına kadar elektrik üretimindeki artışın yüzde 88'i yenilenebilir enerjiden karşılanacak, fosil yakıtlar için ise bu oran sadece yüzde 1’de kalacak.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar