Sanayide kârlar yerinden oynayacak

Şeref OĞUZ
Şeref OĞUZ ÖNERİ - YORUM

Pandemi salgınından bu yana yazıyoruz. Ülkeler enflasyon kıskacına giriyor; basılan bol paralar balonlar yaratıyor diye... Şimdi balon varlıklardaki çöküşle birlikte batan bankaları konuşuyoruz. ABD’nin Silikon Vadisi Bankası ile New York’un Signature Bank’ı gitti bile. Sırada kim var, bilinmez.
Salgında yükselen emtia fiyatları gerileyince biraz nefes alındı. Seçim iklimi ve açılan ekonomiler enflasyona rağmen sanayi şirketlerinin kârını artırmasını sağladı. Kârlılıklar arttı. Ancak şirketler yıllık kâr paylarından imtina etti, ekonomik aktiviteye vurgu yaptı. Bu bir tereddüdün ifadesi değil midir?

KÂRINI ALAN YABANCI KAÇIYOR

Öte yandan Merkez boş durmadı politika faizini %8,5’lere çekti. Ekonomide büyüme adına atılan bu adımlar, içeride 3 haneli enflasyon üretince baz etkisinden medet umar hale geldik. Seçimin ardından kim kazanırsa kazansın, belli ki enflasyonla mücadele adına büyüme frenine basacak.
Sanayiyi destekleyen genişlemeci adımlar yerini sıkı para politikasına bıraktığında ne olacak? Uzağa bakmaya gerek yok. Borsada sanayi şirketlerinde yabancıların yaptıkları satışa bakmak yeterli... Yabancılar sanayi sektöründe; 2018’de 758 milyon $, 2019’da 548 milyon $, 2020’de 2,5 milyar $, 2021’de 610 milyon $, 2022’de 3,5 milyar $ ve 2023’ün ilk 2 ayında 126,4 milyon $ satış yaptı.

İKİ SORU İKİ CEVAP

Sanayide kârlılık için nelere odaklanmalıyız?

Verimliliği artırmalıyız. Rekabet avantajı için inovasyonu öne çıkarmalıyız. Dünya yeşil enerji ile ilerliyor. Güneşimizi rüzgârımızı kullanabilmeliyiz. Daha da önemlisi, ekonomi yönetiminde endüstriyel tarım dâhil, üretimi desteklemeliyiz.

Yüksek kâr marjları nasıl yakalanır?

Yüksek kâr marjı, düşük maliyet ve kaliteli ürünler üreten şirketlerde bulunur. İçine teknoloji katmadığın, inovasyonu ihmal ettiğin, kolay üretip kolay kazandığın alanlarda yüksek kârlılık olur mu? Anadolu’da bildik söz şudur; “Kârsızlık, arsızlıktır.”

KÂRLAR SÜRDÜRÜLEBİLİR Mİ?

195 Sanayi şirketinin 2022 yılı net kâr büyümesi %142 oranında… 195 sanayi şirketi için 2019 ve 2020’de %5-6 olan kâr marjları 2021 ve 2022’de %9,8’lere çıktı.

Peki, kârlılıklar sürdürülebilir mi? “Enflasyon var, neden olmasın?”

diyebilirsiniz. “Şirketlerimizin rekabet gücü var mı?” diye bakmak gerekiyor.
Üretim maliyetleri artarken kâr marjları korunabilecek mi? Öte yandan şirketleriniz kâr etse bile ülkenin bir yatırım yapılabilir ülke notunun olmaması, CDS oranlarının yüksek olması, kritik dönemlerde sermaye piyasalarında gözlenen sınırlamalar…

Temettülerin ödenmemesi, azınlık haklarının korunmaması; yabancı satışını da beraberinde getiriyor.
Ülkemizin kârlı gemileri; küresel fırtınalarda ayakta kalabilmek için rüzgârı arkasına almalı. Rüzgara karşı yelken açma becerisi (orsa) olmayanlarımızın ise işi zor… Bilgimiz olsun.

 

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar