Sosyal girişimcilik…

Girişimci, beklentilere ve amaçlara ulaşmak için tolere edilebilecek bir risk değerine katlanan hedeflediği doğrultuda kendi işini kuran ve işinin getirmiş olduğu faaliyetleri süreklilik kapsamında devam ettirmeye çalışan kişi olarak belirtilir.

Girişimcilik konusu günümüzün en önemli sosyal ve ekonomik güçlerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Girişimcilik olgusu kabiliyet, fikir, sermaye ve bilginin bir araya gelmesini zorunlu kılmaktadır. Ülkelerin ekonomik büyüme ve kalkınma süreci o ülkede hayata geçen girişimcilik faaliyetleri ile doğrudan ilişkilidir.
Girişimci, beklentilere ve amaçlara ulaşmak için tolere edilebilecek bir risk değerine katlanan hedeflediği doğrultuda kendi işini kuran ve işinin getirmiş olduğu faaliyetleri süreklilik kapsamında devam ettirmeye çalışan kişi olarak belirtilir.
En basit tanımı ile girişimcilik, maddi kar elde etmek için bir iş kurulmasıdır.

Girişimciliğin çeşitlerine gelirsek;
Sosyal, ticari, kurum içi, sanal, kamu ve teknoloji gibi türleri olan girişimcilik; toplumsal yarar ile kâr unsurlarını bir arada gözetmektedir.
Sosyal girişimcilik; toplumsal sorunları çözmek ve dönüşüm sağlamak amacıyla maddi çıkar gözetmeden elde edilen kazançları sosyal sorumluluklara harcayan girişimcilik faaliyetleri olarak tanımlanıyor.
Avrupa Komisyonu’nun tanımına göre; “Sosyal bir girişim, temel amaç olarak sahiplerine veya hissedarlarına kâr elde ettirmek yerine, sosyal bir etkiye sahip ve sosyal ekonomiye katkı sağlayan işletmedir.
Bir başka tanım ile elde ettiği kazancı karlılık amacı gütmeden ve sosyal sorumluluk kapsamında toplumsal faydayı gözeterek harcayan girişimcilere sosyal girişimci ve yapılan bu faaliyetlere de sosyal girişimcilik denir.

Sosyal girişimcilik neden önemlidir?

- Sürdürülebilir bir çevre ve toplum düzenine katkı sağlar.
- Ekolojik duyarlılığı yükseltir ve kaynakların dengeli ve verimli kullanılması konusunda bilinç uyandırır.
- Toplumda eksikliği hissedilen ihtiyaçlara cevap verir.
- İlişki kurma biçimlerinin yalnızca çıkar ve kârlılık üzerinden olmadığını göstererek daha yaşanabilir bir dünya için herkesi umutlandırır.
- Bugünü iyileştirmenin yanı sıra geleceğe yatırım yapar.
- Şirketlerin marka imajını güçlendirir, marka sadakatini arttırır.
- Müşterilerin gözünde daha saygın bir yere gelmenizi sağlar.
- Yeni bir iş yatırımı fikriniz olduğunda, yatırımcı bulmanız için referans olur ve sermaye ihtiyacınızın çok daha kolay karşılanmasına yardımcı olur.

Sosyal girişimciler: işlerini yürütme biçimleri, girişimleriyle başarmaya çalıştıkları hedefler, sosyal refahı artırmak için kullandıkları araçlar ve bu araçları kolaylaştırmak için izledikleri stratejiler açısından farklılık gösterir.
Bunları şöyle sıralayabiliriz:

Topluluk projeleri: Belirli bir topluluk içindeki sosyal, çevresel ya da ekonomik bir sorunu ele almaya yönelik küçük ölçekli bir yapılanmadır.

Kâr amacı gütmeyen kuruluşlar: Hissedarlar ve paydaşlar için gelir elde etmek modelinden ziyade, belirli bir amaca (eğitim, kadın hakları, kanserle mücadele vs.) hizmet için çalışır.

İş birlikleri (kooperatifler): Ekonomik, sosyal, kültürel ihtiyaç ve istekler üzerine bir araya gelen gönüllülerin sahip olduğu ve yönettiği özerk yapılardır.
Genellikle barınma ve gıda gibi temel ihtiyaçlara odaklanırlar, ihtiyaçlar karşılıklı yardım ve dayanışmayla sağlanır.

Ayırt edici özellikleri ortakların sahipliği, ortaklarına hizmet etme ve ortaklarınca yönetilme, kendi kendine yetme, sorumluluk, adalet, eşitlik, dayanışma ve birliktir.

Sosyal girişimler: Bir sosyal soruna sistematik ve yenilikçi bir çözüm bulmak için gelir elde etmeyi amaçlar. Ürettiği ürün veya sunduğu hizmetle sosyal etki yaratmayı hedefler.

Sosyal amaçlı işletmeler: Hem kâr elde etmek hem de toplumun veya yardıma muhtaç belli bir grup insanın iyiliği için sosyal değişikliği tetikler.

Sosyal girişimcilik, öncelikli toplumsal sorunları, maddi fayda ve kâr ön planda olmaksızın ortadan kaldırmaya ve sistemleri dönüştürmeye yönelik yapılan girişimcilik faaliyetleridir. Sosyal girişimcilik kavramı için birçok farklı tanım bulunmaktadır. Bu tanımlarda örtüşen 3 ana kriter ise; Sosyal/çevresel etki yaratmanın öncelikli hedef olması, ticari faaliyet yoluyla gelir elde edilmesi ve gelir fazlasının ana misyon için kullanılmasıdır.

- İnsan ve mali kaynakları yönetme tarzı, kâr sağlama biçimleri, sonuçları değerlendirme ölçütleri bakımından girişimcilikten farklılık gösterir.
- Sosyal girişimcilikte de elbette bir sermaye ve kâr söz konusudur ancak elde edilen gelir, sosyal misyonları gerçekleştirmek için tekrar kullanılır.
- Bir sosyal girişimin başarısını sadece maddi yarar değil toplumsal yarar yani belirlenen sosyal hedefe (kırsalda özellikle kadınlar için istihdam yaratma, atıklardan inovatif ve sürdürülebilir ürünler geliştirme vs.) ulaşılıp ulaşılamadığı da belirler.
- Hem insan hem maddi açıdan kaynakları göreceli olarak daha sınırlıdır.
- Maddi kaynaklar daha çok sosyal hedefe odaklanır.
- Sosyal girişimcilikte de elbette bir sermaye ve kâr söz konusudur ancak elde edilen gelir, sosyal misyonları gerçekleştirmek için tekrar kullanılır.

Sosyal girişimcilik türleri

- Gelir elde etme amacı gütmeyen,
- Gelir elde etme amacı güden,
- Hibrit model.
Sosyal girişimcilikte, büyük riskler almaktan ziyade, topluma fayda sağlayacak alanlara odaklanmak ve toplum için harcanacak gelirler elde etmek önemlidir.

Kâr amacı gütmeyen sosyal girişimcilik faaliyetleri

Piyasada bulunmayan bir hizmeti ya da ürünü, tüm toplumun refahı ve rahatlığı için karşılamak amacındadır. Özel şirketlerden ya da kamu kurumlardan aldığı desteklerle ayakta duran kâr amacı gütmeyen sosyal girişimcilik örnekleri, fon ve hibe gelirleri ile devamlılığını sağlar.

Kâr amacı güden sosyal girişimcilik faaliyetleri

- Var olan bir problemi çözerek şartları iyileştirmeye çalışan kar amacı güden bu sosyal girişim faaliyeti, karlılık meselesini tamamen göz ardı edilmemiştir ancak girişimin birincil amacı kârlılığı arttırmak ve kazanç sağlamak değildir.
- Elde edilen kâr, sürekliliği sağlamak, daha fazla kişiye ulaşmak ve projeyi büyüterek daha faydalı hale getirebilmektir.
- Kâr payının yanı sıra yatırımcıların desteği ile ayakta kalır.

Hibrit sosyal girişimcilik faaliyetleri

- Hibrit olarak adlandırılan sosyal girişimcilik faaliyetleri, gelir ve gider dengesini ortaya koyduğu ürünü satarak ya da sunduğu hizmet karşılığı para alarak sağlar.
- Elde edilen kazanç, sosyal fayda amacı giden girişimlerin devamlılığı içindir.
- Sosyal girişimcilikte, büyük riskler almaktan ziyade, topluma fayda sağlayacak alanlara odaklanmak ve toplum için harcanacak gelirler elde etmek önemlidir.
Sosyal girişimciliğin en önemli boyutu, toplumsal fayda sağlamasıdır.
Değerli okurlar açık kaynaklardan derlediğim “Sosyal girişimcilik”le ilgili bilgileri sunmak istedim.