Trabzon’a Türk Macar Dostluk Anıtı neden dikildi?
Türkiye’nin ve Türk dünyasının Avrupa’da en iyi ilişkiler içinde olduğu ülke hangisi desek yanıt Macaristan olur. Türk Devletleri Teşkilatı Gözlemci Üyesi de olan Macaristan’da halk Hun Türklerinin soyundan geldiklerini de keşfetmiş durumda. En son NATO Zirvesi öncesi “Türkiye, İsveç’in NATO üyeliğini onaylarsa biz de onaylarız” şeklindeki ‘Macar Çıkışı’ da iki ülke ve iki halk arasındaki hassasiyetlerin iyi ilişkilerin temelini ve geleceğini oluşturduğunu gösterdi. Türkiye ile Macaristan arasında dış ticaret yaklaşık 4 milyar dolar ve kısa sürede önce 7 milyar dolara sonra da 10 milyar dolara yükselebilir. Türk sanayicilerinin Avrupa’da en çok yatırım yaptıkları ülkelerden biri de Macaristan oldu. 2024 yılı da Türkiye Macaristan ortak kültür yılı olacak. Ne diyelim? İki ülke arasındaki dostluğa nazar değmesin. Gelelim Trabzon’daki Türk Macar Dostluk Anıtı’nın hikâyesine.
Teknik Yapı Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Umut Durbakayım, uzun süredir Macaristan Doğu Karadeniz Fahri Konsolosu. Osmanlı’nın en önemli padişahlarından Kanuni Sultan Süleyman da Trabzon doğumlu ve Macaristan ile ilginç bir bağı var. Sultan Süleyman, 1566’da seferdeyken Zigetvar’da vefat etmişti. Tarihçiler ‘iç organlarının orada gömülü olduğunu’ söylerler. Bir bakıma Trabzonluların hemşerisi cihan padişahı Kanuni Sultan Süleyman’ın, Macaristan ile kader bağı oluşmuş. Karadenizli iş insanı Umut Durbakayım’a fahri konsolosluğunun ve anıtın hikayesini sordum. Şöyle özetledi: “Benim Macaristan ile ilgili hikâyem yaklaşık altı yıl önce başladı. Üç yıldır da fahri konsolosum. Teknik Yapı olarak Trabzon’da da bir şubemiz var. İş geliştirmek için açtık ama proje yapmadık. Ben de Macaristan’ın bölgeyle ilişkilerini geliştirmeye gayret ettim. Bölgedeki illerimizin ticaret odaları başkanlarıyla Macaristan Büyükelçiliğinin de katılımıyla yatırım buluşmaları oldu. Macaristan, orada Türk sanayicilerinin yatırımlarına da çok destek oluyor. Ticaret önemli ama yatırımlar daha da önemli bu konuda da çok iyi gelişmeler var. Macaristan’ı Türkiye’nin Avrupa kapısı gibi görmeliyiz. Kültür olarak da çok yakınız. Türk soyundan geldiklerini kabul ediyorlar. Orta Asya’dan göçte, Hun Türkleri Karadeniz’in kuzeyinden Avrupa’ya geçmişler. Kardeşliği, dostluğu orada hayatın içinde görebiliyorsun. Osmanlı ile ilişkileri bazen sıkıntılı da olsa Macaristan daha çok Avusturya’ya karşı bağımsızlık çabasında olmuş. Öyle ki Osmanlı’ya sığınmış çok önemli Macar Prensleri, Tekirdağ, Kütahya ve İzmit’e yerleştirilmiş. Bizim de orada Gül Baba’mız var. Tarihi yapılar orada ihya edildi. Bizim Trabzon’daki anıtın hikayesi de Kanuni Sultan Süleyman’ın Trabzonlu olmasıyla tabii ki çok ilgili. Trabzon ile Zigetvar uzun yıllardır kardeş şehir, 25 yılı aşıyor. Onlar orada bir dostluk parkı yapmıştı ‘biz de burada anıt yapalım’ dedik. Büyükşehir Belediye Başkanımız Murat Zorluoğlu da bu yönde karar aldı ve Ganita Park içinde Sultan Süleyman Han’ın heykelinin yanına dostluk anıtı yapıldı. Açılışta Macaristan Ankara Büyükelçisi Viktor Matis, AK Parti Trabzon İl Başkanı Sezgin Mumcu da katıldı. Herkes bu anıtın iki ülkenin dostluğuna ve ilişkileri için önemli bir sembol olacağına inanıyor.
İnşaat toparlanıyor, Eylül ayından itibaren canlanır
Teknik Yapı Yönetim Kurulu Başkan Vekili Umut Durbakayım’a inşaat sektörünün gündemini de sordum. Durbakayım, “Sektör olarak toparlanma sürecine giriyoruz. Satışlar iyi gidiyor. Son dönemde kurlardaki dalgalanmalar biraz ‘bekle gör’ oluşturdu ama bunun da yaz aylarına denk gelmesi iyi oldu. Eylül ayından itibaren daha da canlanır. Zaten sektörde arz açığı var” diyor. Asrın felaketi depremlerin inşaat sektörünü farklı bir açıdan da sıkıntıya soktuğunu belirten Umut Durbakayım şöyle devam ediyor: “Depremler oldu ve deprem bölgesinde ciddi inşaat faaliyeti gerekti, insan kaynağı da oraya yönlendi. Bu nedenle diğer bölgelerde mesela İstanbul’da sektörün en büyük sıkıntısı işçi bulmak, beyaz yaka değil ara eleman usta, kalfa, işçi lazım ama çalışacak işçi bulamıyoruz.”
Umut Durbakayım, Teknik Yapı olarak, İzmir ve İstanbul’da devam eden konut projelerine yakında yenilerinin ekleneceğini belirtiyor ve “Yeni projeler için talep var, inşaatlar başlamalı buna dönük hazırlıklar da var. Sektörden de yakında yeni projelerin açıklanacağını duyuyoruz” diyor.