Yılı negatif reel faizle tamamlayacağız
Yılın son faiz kararlarının alınacağı dönemdeyiz. Merkez Bankası’nın bu toplantıda politika faizini 250 baz puan artırarak %37,5’e çıkarması bekleniyor. Yabancı kurumlar da TCMB’nin sıkılaşma döngüsünde, tempoyu düşüreceği tahmininde... Yılsonu tahmini; maksimum %42,5, minimum %38.
Merkezin kararını bekleyiş, biraz da herkesin yağmurlu bir günde güneşin çıkmasını beklemesi gibi; “ acaba bu sefer şemsiyelerimizi kapatabilecek miyiz?” Merkez bankasının yeni adımları, enflasyonun altında bir faize işaret ederken yılın da negatif reel faizle tamamlanacağı görülüyor.
DOLANDIRICILIKLAR ARTTI
Merkez kararını veredursun her yerde dolandırıcılıklar arttı. Sistemde görülen en ufak boşluk bile aff edilmiyor. Kredi bulmada zorlanana kredi sunan seçenekler, borsada alım yapmak isteyene kazanç garantisi verenler… Kredi kartı kopyalayanlar, teknolojik üçkağıtlar, malzemeden çalanlar, eksik bilgi verenler, ucundan bucağından yapılan kesintiler… Herkes bir yerden enflasyon telafisinde…
İKİ SORU İKİ CEVAP
Faize rağmen dolar neden tırmanmıyor?
Faiz oranları ve döviz kurları arasındaki ilişki, karmaşık ve çok sayıda faktöre bağlıdır. Genel olarak, bir ülkenin merkez bankası, faiz oranlarını artırdığında, o ülkenin para biriminin değeri artar. Bunun nedeni, yüksek faiz oranlarının yabancı yatırımcıları çekmesi ve dolayısıyla para biriminin değerini artırmasıdır. Ancak, faiz hareketine rağmen dolar artmıyorsa, dolar kuruna dair beklentiler de kırılmıştır. Önemli olan bu kırılımın nedenidir.
Negatif reel faiz ortamında para nereye yöneliyor?
Paranın adres bulmada zorlandığı bir ortamdayız. Bir miktar eurobondlara kayış yaşanırken ana hattı olan değerlenme araçlarında sıkıştı.
not
HETERODOKS KORODA ORTODOKS SOLO
Orkestra şefi, dinleyici istek eserini icra etmek zorunda kaldı. Birinci kemanı değiştirdi ama koroyu aynı bıraktı. Yeni virtüöz Ortodoks notalarla gayrette ancak koro; hala önündeki bir önceki konserin heterodoks mezürlerini icrada... Harmoni sağlanmazsa yeni bir bitmeyen senfonimiz olacak.
Yeni virtüözün (yeni ekonomi yöneticisinin) ortodoks (geleneksel) notalarla (politikalarla) çabası, makul ekonomi politikalarına dönüş çabasını temsil ediyor. Ancak, koro (ekonomi politikalarının diğer unsurları) hala eski, heterodoks mezürlerle (yaklaşımlarla) çalmaya devam ediyor.
Heterodoks mezürlerden bazıları; hala eski politikanın tonunda… Faiz hariç neredeyse tüm notalar aynı. İhracatçının %40 dövizi esarette, %2 komisyon berdevam, bankalarda döviz satış kotasyonları sürüyor ve spreadler bildiğiniz gibi…
İyi de bu harmonisiz konsere neden mecbur bırakıldık? Baş sebep, döviz girişi olmaması… Yedi düveli dolaşıp kaynak arıyoruz ve hangi kapıyı çalsak, karşımızda o buruk acı; “Naci Ağbal’ı unutmadık.” Üstelik içeride dövize olan talep yeniden kıpırdadı ve liralaşalım derken dolarizasyon meltemi, giderek fırtınaya dönmeye başladı.
Önerim; heterodosk koroya bir süre “es” vermek. Zira müzik, sadece notalardan değil, “es”lerden de oluşur. Böyle giderse olacağı şudur; “men çe goyem, tamborem çe zened.” Ben ne derim, tamburam ne çalar… Yazık değil mi konser salonunu dolduran 84 milyon izleyiciye…