Yabancıların tahterevallisi, bir ay alıp öbür ay satıyorlar

Zeynep Aktaş
Zeynep Aktaş

HABER ANALİZ / YABANCI İŞLEMLERİ

Yabancıların tahterevallisi, bir ay alıp öbür ay satıyorlar

Borsada yabancılar ilk beş ayın üçünde alım, ikisinde satış yaptı. Mayıstaki 937 milyon dolarlık satış, neredeyse bir yıllık satışa denk geliyor. Peki, yabancılar hangi hisseleri sattı?

Yılının ilk beş ayına ait veriler, yabancıların gerçekleştirdiği alım satımların neticesinde nette satış yaptıklarını gösteriyor. Ocak ayı itibarıyla pozitif başlayan yabancı alımları, ilerleyen aylarda yerini önemli satışlara bıraktı.

Yıla pozitif başlandı

Ocak 2024'te yabancı yatırımcılar net 237,6 milyon dolar alım yaparak yılın başlangıcında pozitif bir tablo çizdi. Ancak, Şubat 2024'te durum tersine döndü ve yabancılar net 220,1 milyon dolar değerinde satış gerçekleştirdi. Mart ayında yeniden alımlara dönerek 63,6 milyon dolar net alım yaptılar. Nisan 2024'te pozitif trend devam ederek 78,7 milyon dolar net alım kaydedildi.

Mayıs ayında 937,5 milyon dolarlık satış

Mayıs ayında ise yabancı yatırımcılar büyük bir satış dalgasıyla geri çekildi. Toplamda 937,5 milyon dolar net satış gerçekleştirdiler. Bu güçlü satış, yılın ilk beş ayında toplamda 777,8 milyon dolar net satışın yapıldığı anlamına geliyor. 

Yabancılar hangi hisseleri sattı?

Yabancıların mayıs ayında en fazla sayış yaptığı hisseler: Türk Hava Yolları, Tüpraş, Yapı ve Kredi Bankası, Koç Holding, Garanti Bankası, Akbank, Turkcell, Astor Enerji, Pegasus ve Ford Otosan.

En fazla alım yaptıkları hisseler: Alarko Holding, Bim Mağazalar, Sabancı Holding, Ereğli Demir Çelik, Kardemir (D), Şok Marketler, Migros Ticaret, Europower Enerji, Türkiye Sigorta ve Girişim Elektrik.

PİYASALARIN NABZI

BORSADA YATIRIMCILARIN RADARINDA HANGİ HİSSELER VAR?

YÜKSELİŞTEKİLER

Ceo Event (#CEOEM): 4 gündür sürekli yükseliyor. Bir ayda %24,18 ve bir yılda %92 yükseldi.
Coca Cola İçecek (#CCOLA): 3 gündür yükseliyor. Bir ayda %12,88 ve bir yılda %232 yükseldi.
T.Tuborg (#TBORG): 3 gündür yükseliyor. Son bir ayda %25,00 ve bir yılda %262 yükseldi.
Suwen Tekstil (#SUWEN): 2 gündür yükseliyor. Bir ayda %43,00 ve bir yılda %90 yükseldi.
Lokman Hekim (#LKMNH): 2 gündür yükseliyor. Bir ayda %17,89 ve bir yılda %392 yükseldi.

DÜŞÜŞTEKİLER

Merko Gıda (#MERKO): 12 gündür sürekli düşüyor. Son bir ayda %16,37 geriledi.
Yünsa (#YUNSA): 9 gündür sürekli düşüyor. Son bir ayda %14,50 geriledi.
Ege Endüstri (#EGEEN): 8 gündür sürekli düşüyor. Son bir ayda %18,40 geriledi.
Osmanlı Menkul (#OSMEN): 6 gündür sürekli düşüyor. Son bir ayda %24,24 geriledi.
Birleşim Mühendislik (#BRLSM): 6 gündür sürekli düşüyor. Son bir ayda %17,56 geriledi.

NE OLDU?

Yatırım fonu yatırımcı sayısı ilk kez 5 milyon 18 bin 308 seviyesine ulaştı.
İhracat bedellerinin satış yükümlülüğü %30'a düşürüldü.
Trafik sigortasında temmuz ayı azami prim artış oranı %3,50 oldu.
TL mevduat faizi geçen hafta %61 ile sınırlı geriledi.
Dünyada gıda fiyatları son bir yılda %3,4 düşerken Türkiye'de %69,9 arttı.

NE OLACAK?

Japonya cari işlemler dengesi verileri açıklanacak.
Japonya 1.Çeyrek GSYH verileri izlenecek.
Türkiye sanayi üretimi, işsizlik verileri takip edilecek.
Almanya cari işlemler dengesi verileri açıklanacak.
Türkiye cari işlemler dengesi takip edilecek.

ZEYNEP’E SOR

GELENEKSEL FON MU, ALTERNATİF FON MU?

Geleneksel fon; standart yatırım araçlarına ve likit piyasalara yönelim, daha az risk, sıkı düzenleme, yüksek düzeyde şeffaflık. Sınırlı getiri, piyasa bağımlılığı, daha az esneklik. 

Alternatif fon; standart dışı yatırım araçlarına yönelim, yüksek getiri potansiyeli, daha geniş yatırım yelpazesi, piyasa bağımsızlığı. Yüksek risk, düşük likidite, yüksek maliyet. 

Satış büyümesi ortalama %5 hedefleniyor. Kârı ise iştirak satışlarındaki gelirler artıracak 

Bir ay önce Zoren aldım. Firmayla ilgili bilgi edinemiyorum. Hisseyle ilgili yorumunuzu alabilir miyim? / Hüseyin Eğilmez

Hüseyin, borsada işlem gören tüm firmalar kendileriyle alakalı gelişmeleri Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP)’a bildirirler. Bu platformda tüm firmalarla alakalı gelişmeleri takip edebileceğin gibi mali tablolarını da incelemen mümkün. Bununla birlikte kimi aracı kurumlar veri yayıncılığı yapan kuruluşlarla anlaşarak müşterilerine katma değeri olacak şekilde veri imkanı sunmaktalar. Bu şekilde yatırımcıların firmalarla alakalı daha geniş bilgi edinmesi mümkün. Tüm bunlardan ayrı olarak doğrudan kendin veri kuruluşlarından abonelik yoluyla hizmet alarak bilgi edinmen de bir seçenek. 

Zorlu Enerji, bu yıl sonu 28-32 milyar TL aralığında satış geliri elde etmeyi bekliyor. FAVÖK için beklenti 10-12 milyar TL seviyesinde. Şirketin geçtiğimiz yıl satışları 27,3 milyar TL, FAVÖK 6,5 milyar TL düzeyinde gerçekleşti. Bir şirketin ileriye dönük uzun vadede büyümesinin temel unsuru satış gelirini artırabilmesidir. Zorlu Enerji’nin yıl sonu satışlarıyla ilgili beklentisinin zayıf olmasını sorun olarak görmeli. Bununla birlikte yurt dışındaki üç iştirakinin satışı ve Zorlu Yenilenebilir Enerji’nin halka arzından gelecek nakit, kârını büyütebilecek olgular olacaktır. 

Hayatın her alanında vergi var. Mesele yapılan işi engellemeyecek boyutta makulü bulmakta

Borsada kar vergisi gelecek diyorlar. Böyle bir şey olacak mı? / Ümit Arslan

Ümit, borsa yatırımcısı nedense vergi meselesine hayli hassas yaklaşıyor. Hayatın her alanında olan verginin borsada uygulanabilir olmasına tepkisel yaklaşan birçok kişi olsa da bunun daha sağlıklı ve sakin kafa ile tartışılmasında yarar var. Şimdilerde borsa ile ilgili tartışma işlem vergisi noktasında merkezileşmiş görünüyor. Bu vergi tarzının da uzun vadeli bireysel yatırımcıdan ziyade günlük işlem yapanları ziyadesiyle etkileyeceği anlaşılıyor. Bireysel yatırımcının günlük al sat işlemlerden kazanç olasılığı düşükken ilave işlem vergisiyle söz konusu olasılık daha da zorlaşacaktır. 

İşlem vergisi, al tut yapanlar için etkisi minimum düzeyde kalacaktır. Uzun aralıklarla yapılacak işlemlerden ötürü göz ardı edilebilecek bir gider söz konusu. Ancak günlük işlem yapan fon ya da profesyoneller daha fazla etkilenecektir. Zaten itirazlar da ağırlıklı olarak bu kesimden geliyor. Genel argüman ise; işlem vergisinden kaynaklı hacmin düşeceği ve aktif piyasaya zarar vereceği yönünde. Yasa koyucunun dillendirilen kaygıları da göz önünde bulundurarak makul bir düzeyde tutarak işlem vergisi getirmesi mümkün. Böylesi bir durumda itirazlar göz ardı edilmeden orta yol bulunmuş olur. 

YATIRIM FONLARI

Son 3 ayın yüksek getirili fonları
Endeks fonlarda 3 ayda %60 getiri



Son 3 ayda en fazla ilgi gören fonlar banka endeks fonları oldu. Bu fonlar yüzde 60’ın üzerinde getiri sağladı.

İş Portföy BIST Banka Endeksi Hisse Senedi Fonu (TAU), %62,81 getiri oranıyla listenin başında yer aldı ve toplamda 67,274 yatırımcıya sahip. TEB Portföy BIST Banka Endeksi Hisse Senedi Fonu (YZH), %61,87 getiri ve 9,954 yatırımcı sayısı ile öne çıkıyor. Ak Portföy BIST Banka Endeksi Hisse Senedi Fonu (ADP) ise %61,61 getiri oranıyla 38,243 yatırımcıya sahip.

Listede özellikle sürdürülebilirlik ve kadın hisse senedi fonları gibi tematik fonlar da öne çıkıyor.

YATIRIM ARAÇLARI

EMEKLİLİK FONLARI

Emeklilikte son 3 ayın kazandıranları
3 ayda 15 fon %35,7 kazandırdı

Hisse Senedi emeklilik fonları, 3 ay sürede yüksek artışlar gerçekleştirdi. Söz konusu fonlar, 3 ayda %31,81 ile %45,78 arasında getiri sağladı. Listede yer alan fonlarda toplam 1,473,927 yatırımcı bulunuyor.

En yüksek performansı, 3 ay sürede %45,78 getiri ile Türkiye Hay. ve Em. Turkcell Ç.Y. Pera 1 Değ.Gr.EYF gerçekleştirdi. Bu fonun toplam 1,766 yatırımcısı bulunuyor. 

İkinci sırada Axa Hayat ve Em. His. Sen. EYF yer aldı. Bu fon (HES) yüzde 39,66 oranında getiri sağladı. Fonun 16.838 yatırımcısı bulunuyor. 

Üçüncü sırada Anadolu Hayat Em. His. Sen. EYF bulunuyor. Fonun getirisi yüzde 38,10 oldu. Fonun yatırımcı sayısı 293,683.

Öte yandan listeye giren fonların toplam portföy değeri 73,475 milyon TL seviyesinde olurken en yüksek portföy değeri Anadolu Hayat Em. His. Sen. EYF (AH5) fonuna ait bulunuyor. Bu fonun toplam portföy değeri 14,429 milyon TL.

Listede yer alan 15 emeklilik fonu üç ay içerisinde diğer yatırım enstrümanlarının üzerinde bir performans gösterdi.

DÖVİZ PİYASASI

Dolar/TL ve TLREF’in seyri

Dolar kuru 32,3574 seviyesinde bulunuyor. TLREF ise 50,06 seviyesinde. Dolar/TL kurunda yatay ve sıkışık seyir devam ediyor. Dolar kurunun içerisinde hareket ettiği yatay bandın genişleme eğilimi gösterdiği gözleniyor. Daha önce 32.13-32.23 aralığında olan band 32.00-34,42 aralığına genişledi. TLREF yüksek seyrini koruduğu sürece zayıf seyir sürecektir. 

TAHVİL

%44 YILLIK BASİT FAİZ

Vakıflar Bankası, %51,82 yıllık bileşik faizden bono ihraç etti

Vakıflar Bankası, 5 Haziran 2024 günü nitelikli yatırımcılara finansman bonosu ihraç etti. Toplam tutarı 33.939.563 TL olan bononun yıllık basit faizi %44,00, bileşik faizi ise %51,82’ye denk geliyor. 91 gün vadeli bononun vadeye isabet eden faiz oranı ise %10,97 olacak.

5 Haziran 2024 tarihli Gecelik Referans Faiz Oranı (TLREF) %52,83 seviyesinde bulunuyor. Vakıflar Bankası'nın çıkardığı bononun yıllık %44,00 basit faiz oranı, TLREF oranının yaklaşık 8,83 puan altında bulunuyor. Şirketin önerdiği faiz oranı, piyasa koşullarıyla kıyaslandığında kendisi için cazip bir seçenek olarak görülebilir. Bononun vade başlangıç tarihi 7 Haziran 2024 olurken vade tarihi 6 Eylül 2024 olacak. Piyasada TRFVKFB92419 ISIN kodu ile işlem görecek.

ŞİRKET PANOSU/ŞİRKET HABERLERİNDE BUGÜN ÖNEMLİ NE VAR?

SUN TEKSTİL

Torbalı OSB’ye taşınma sürecini tamamladı. Satış hedefini yatırımcısıyla paylaştı 

Sun Tekstil, Manisa'daki iç üretim birimini, Torbalı OSB'deki yeni tesisine taşıdı. Bu değişiklikten ötürü yeni iş yerine gelemeyen çalışanların haklarını koruyacak şekilde iş sözleşmelerini sona erdirdi. İlgili çalışanların tüm hak ve alacaklarını ödediğini belirtti. Çalışanlara ödediği toplam tazminat tutarının 54.553.434 TL olduğunu ifade etti. 

Şirket mayıs sonunda yaptığı açıklamadaysa 2024 yıl sonu net satışların 247.851.503 euro olacağını duyurdu. Enflasyon muhasebesi nazara alınmadan belirtilen hedef, güncel kurdan 8,7 milyar TL’ye denk geliyor. Sun Teknoloji, 2023 yılında ise 7,73 milyar TL net satış gerçekleştirdi.

MİA TEKNOLOJİ

Teknoloji şirketinin azınlık payını aldı. Daha yenilikçi ve sürdürülebilir çözümler sunacak 

Mia Teknoloji, Vitalis Teknoloji’nin %28,58 hissesini 228.654.545 TL’ye satın aldı. Bu alımla, Nesnelerin İnterneti (IoT), Yapay Zekâ (AI) ve dijital dönüşüm alanlarında faaliyet gösteren teknoloji şirketiyle önemli bir ortaklık kurmuş oldu. Aynı açıklamada, Vitalis Teknoloji’nin, 2016 yılında kurulduğu ve yüksek teknoloji içeren çözümler üreten bir şirket olduğu belirtildi. 

Şirket, bu yatırımla birlikte müşterilerine sunduğu çözümlerini daha yenilikçi ve sürdürülebilir hale getirmeyi hedefliyor. Ayrıca pazarda rekabet avantajı sağlamayı amaçlıyor. Gerçekleşen satın alma işleminin tamamlanması, Rekabet Kurulu’nun onayı sonrasında mümkün olacak. 

SASA

Bedelsiz sermaye artırımına gidecek. SPK’ya başvurdu. Hissedarlara %700 bedelsiz verecek 

Sasa, %700 bedelsiz sermaye artırımına gidiyor. Karar kapsamında, şirketin 5,41 milyar TL olan çıkarılmış sermayesi, tamamı iç kaynaklardan karşılanmak üzere 43,28 milyar TL'ye yükseltilecek. Artırılacak 37,87 milyar TL iç kaynağın; 23,84 milyar TL’si geçmiş yıl kârlarından, 9,16 milyar TL’si sermaye düzeltme farklarından, 4,87 milyar TL'si olağanüstü yedeklerden karşılanacak. 

Çıkarılacak yeni payların tamamı, hissedarlara payları oranında bedelsiz olarak dağıtılacak. Sahip olunan her pay için verilecek bedelsiz hisse miktarı ise yedi adet olacak. Sasa, bedelsiz sermaye artırımı ile ilgili gerekli oluru alabilmek için SPK’ye başvuruda bulunduğunu belirtti. 

KUZEY BORU

Yurtiçi ve yurtdışı satışlarını sürdürüyor. Gelirini artırırken yıl sonu hedefine ulaşmak istiyor 

Kuzey Boru, ürettiği borularla ilgili hem yurtiçin hem de yurtdışında anlaşmalar gerçekleştirdi. Yurtiçinde kdv dahil 108.645.000 TL tutarında satış anlaşması yaparken yurtdışında da İtalya ve Gürcistan ile toplamda 337.654 dolar tutarında anlaşmaya vardı. Söz konusu tutarlar güncel kurdan 10.915.307 TL’ye denk geliyor. 

Varılan anlaşmaların toplam bedeli 119.560.307 TL’ye denk geliyor.  Gerçekleşen tutarın firmanın 2024 yılı satış hedeflerine katkısı ise %2,38 seviyesinde olduğu belirtildi. Anlaşmalar, şirketin hem iç piyasada hem de uluslararası pazarlarda daha etkin olmasına imkan tanırken iş hacmini de desteklemekte. 

MEKA BETON

Bağlı iştiraki üzerinden anlaşmaya vardı. Son yıl zayıflasa da geçen iki yılda gelirini artırdı 

Meka Beton'un %100 bağlı iştiraki Meka İthalat, yeni bir iş bağlantısı gerçekleştirdi. İştirak, Avrupa'da yerleşik bir şirketten kırma eleme tesisi ekipmanları siparişi aldı. Siparişin toplam tutarı 1.035.000 euro olarak açıklandı. Bedel güncel kurdan 36,6 milyon TL’ye denk geliyor. 

Yeni iş ilişkisi, Meka Beton'un ticari faaliyetlerine olumlu yönde katkı sağlayacak ve kârlılığını artırmasına imkan verecek. Ekim 2023’te borsaya gelen şirket, son açıkladığı 2023 yıl sonu mali verilerinde satışlarını %11 artırırken yıl sonu net kârını da %42 büyüterek 109,56 milyon TL’ye çıkardı. Hissenin fiyatı ise borsaya geldiği ilk aydaki güçlü çıkışın ardından yatayda seyrediyor.  

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar