Hurda metalde kriz kapıda!
Avrupa Birliği’nin önde gelen metal üreticileri, ABD Başkanı Donald Trump'ın uygulamaya geçirdiği çelik ve alüminyum tarifelerinin etkisiyle artan hurda metal talebine karşı harekete geçti. AB’li sanayiciler, hurda ihracatının sınırlandırılması için Brüksel’e baskı yaparken, bu gelişme Türkiye gibi hurdaya dayalı çelik üretiminde lider olan ülkeleri krize sürükleyebilir.
AB’nin gündeminde yer alan hurda ihracatına vergi veya kota uygulaması, halihazırda dünyanın en büyük hurda ithalatçılarından biri olan Türkiye’yi doğrudan etkileyebilir. 2023’te AB ülkelerinden ihraç edilen 19 milyon ton demir hurdasının önemli bir bölümü Türkiye’ye gönderilmişti.
AB içinde hurdanın karbon emisyonlarını azaltmadaki rolü öne çıkarılırken, yerli üreticiler hurda sıkıntısı yaşanmasından endişeli. Bu nedenle özellikle Türkiye, Hindistan, Mısır ve Pakistan’a yapılan sevkiyatların kısıtlanması ihtimali gündemde.
ABD'ye ihracatı artırdılar
Trump’ın ithal çelik ve alüminyuma getirdiği %50’lik ek vergiler, ABD iç pazarında hurdaya olan ilgiyi artırdı. AB’nin ABD’ye hurda alüminyum ihracatı 2025’in ilk çeyreğinde üç katına çıkarak 6 bin tona ulaştı. Bu talep artışı, Avrupa içindeki üreticileri hammadde temini konusunda alarma geçirdi.
Eurofer (Avrupa Çelik Birliği) ve Europe Aluminium gibi sektör temsilcileri, hurdanın serbestçe ihracatına karşı çıkarak, “enerji tasarrufu ve karbon emisyonu azaltımı” gibi stratejik hedeflerin tehlikeye girdiğini savunuyor.
Türkiye için ne anlama geliyor?
Türkiye’nin hurda ihtiyacının yaklaşık %70’ini ithalatla karşılıyor. Başlıca kaynakların başında AB ülkeleri geliyor. Eğer AB, hurda ihracatına yönelik bir kota ya da vergi getirirse, çelik üretiminde maliyetler artabilir, iç piyasada hurda temininde zorluklar yaşanabilir, ihracatçılar rekabet gücü kaybına uğrayabilir.
"Olağanüstü önlemler almalıyız"
Avrupa Komisyonu, mevcut piyasa dengesizliklerini değerlendirerek çelik, alüminyum ve bakır için ihracat sınırlamalarına gidilip gidilmeyeceğine 2025’in üçüncü çeyreğinde karar verecek. Europe Aluminium Başkanı Paul Voss, “Trump’la bir ticaret anlaşması bekleyemeyiz. Olağanüstü zamanlar, olağanüstü önlemleri gerektiriyor” diyerek sürecin aciliyetine dikkat çekti.
Küresel ticaret savaşlarının zincirleme etkisi, Türkiye gibi üretimde dış kaynağa bağımlı ülkeler açısından yeni riskler doğuruyor. Hurda tedarikinde yaşanacak herhangi bir kesinti, yalnızca sanayi üretimini değil, yeşil dönüşüm hedeflerini de sekteye uğratabilir.
