KPMG: Konut satışlarında artış devam ediyor, reel fiyatlar düşüyor

KPMG Türkiye tarafından hazırlanan “İnşaat ve Gayrimenkul Sektörel Bakış Raporu” 2024 yılı 4. çeyrek rakamlarına göre Türkiye inşaat sektöründe faaliyet göstermekte olan şirketlerin yüzde 58,4'ü faaliyetlerini kısıtlayan herhangi bir faktörün olmadığını açıkladı. Kısıtlayıcı unsurlara bakıldığında finansman sorunları ortalama yüzde 31,6 seviyesindeki payıyla girişimleri sınırlayan birincil faktör olurken gelen talep yetersizliği de 2024 yılı 4. çeyrekte yüzde 18,0'lık ortalamaya sahip olarak önceki dönemlerde olduğu gibi faaliyetleri kısıtlayan faktörlerdeki sırasını korudu.

Türkiye'de inşaat maliyet endeksi alt kırılımları ele alındığında ise 2024 Aralık ayında işçilik ve malzeme endeksleri bir önceki aya kıyasla sırasıyla yüzde 1,29 ve yüzde 0,41 arttı. Çeyreklik ortalamalara bakıldığında, inşaat maliyet endeksindeki değişim, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 45,9 azalarak 4. çeyrekte yüzde 36 olarak gerçekleşti.

Sektörde kalıcı iyileşme için stratejik destekler şart

Raporla ilgili değerlendirmede bulunan KPMG Türkiye İnşaat ve Gayrimenkul Sektörü Lideri Savaş Görkem Yapan, "2024 yılının son çeyreği, inşaat ve gayrimenkul sektöründe dinamiklerin hızla değiştiği bir döneme işaret ediyor. Konut satışlarındaki artış, özellikle ipotekli satışlardaki dikkat çekici yükseliş ve konut kredisi kullanımındaki genişleme, talebin canlılığını ortaya koyarken, reel bazda düşen konut fiyat endeksi sektörün karşı karşıya olduğu zorlukları da açıkça gözler önüne seriyor. Öte yandan, AVM metrekare ciro verimliliğinde süregelen artış, perakende tarafında olumlu bir eğilime işaret ederken, inşaat maliyet endeksindeki gerileme de sektöre bir nebze nefes alma imkânı tanıyor. Ancak finansmana erişimde yaşanan güçlükler ve talep yetersizliği gibi yapısal sorunlar, sektörde kalıcı iyileşme için bütüncül politikalara ve stratejik desteklere ihtiyaç duyulduğunu bir kez daha ortaya koyuyor.” dedi.

Konut satışlarında artış devam etti

2024 yılı 4. çeyrekte Türkiye genelinde konut satışları 530,8 bin adet ile bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 62,9'luk artış gösterirken, 2024 Aralık ayında alt kırılımdaki ipotekli satışlar ve ikinci el konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre sırasıyla yüzde 285,3 ve yüzde 55,7 arttı. 2024 yılında, Türkiye genelinde konut satışları toplamda 1,5 milyon seviyesinde kaydedildi. Bir önceki dönemdeki sonuçlara paralel olarak 2024'ün 4. çeyreğinde de İstanbul 86,3 bin adet ile Türkiye genelinde en çok konut satışı yapılan şehir oldu, İstanbul'daki satışları yaklaşık 49 bin adet ile Ankara ve yaklaşık 29 bin adet ile İzmir takip etti.

Türkiye'de Aralık 2024 sonu itibarıyla 158,46 seviyesinde seyreden konut fiyat endeksi 2023 yılının aynı ayına göre nominal bazda yüzde 29,4 arttı. Endeksin Şubat 2024 itibarıyla negatife dönen reel bazlı değişimi ise bu trendine devam etti ve 2024 yılının aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10,4'lük düşüş gösterdi.

AVM'lerde metrekare ciro verimliliği artıyor

Türkiye genelinde 2024 yılı 4. çeyrek itibarıyla aktif faaliyet gösteren AVM sayısı 446 olarak kaydedilirken toplam kiralanabilir alan 14,1 milyon m²'ye ulaştı. Hâlihazırda toplam kiralanabilir alan stokunun yaklaşık yüzde 38,5'i ise İstanbul'da bulunuyor. İnşaatı tamamlanması planlanan 10 AVM ile birlikte toplam sayının 456'ya erişmesi beklenirken perakende yoğunluğu ülke genelinde 1.000 kişi başına 166 m² olarak kaydedildi. Öte yandan Türkiye genelinde ciro endeksleri kapsamında, bu dönemde de endeksin artış trendi içerisinde olduğu gözlemlendi. AVM metrekare ciro verimlilik endeksi, 4. çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 49,6'lık nominal artış kaydetti.

Otel doluluk oranları geriledi

Rapora göre İstanbul’da bulunan konaklama tesisleri doluluk oranları, 4. çeyrekte ortalama 56 seviyesindeki oranla bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla artış göstermiş olup, Antalya Bölgesi'nde ise bu dönemdeki doluluk oranı, dönemsel iklim şartları neticesinde yaklaşık yüzde 49 seviyelerinde kaydedildi. Türkiye genelinde otel doluluk oranları, bir önceki çeyreğe oranla azalarak 4. çeyrekte ortalama yüzde 43,3 seviyesinde gerçekleşti. Yılın tamamına bakıldığında Türkiye genelinde İstanbul'da, Antalya Bölgesi'nde ve Ankara'daki işletme ve basit belgeli konaklama tesisleri doluluk oranları sırasıyla yüzde 49,3, yüzde 54,8, yüzde 61,2 ve yüzde 41,3 oldu. Bu çeyrekte toplam turizm geliri 13,8 milyar dolar ve ziyaretçi kişi başı ortalama harcama ise 981 dolar olarak kaydedildi.