Makinecilerden Rusya ile ‘özel ticaret’ talebi
Rusya’nın Türk makine sektörünün en büyük ilk beş pazarı arasında yer aldığını kaydeden Makina İmalatçıları Birliği (MİB) Başkanı Emre Gencer, Rusya’ya uygulanan yaptırım kararlarının finansal işlemleri durma noktasına getirdiğine dikkat çekerek, “Ülkemiz ile Rusya arasında özel bir karşılıklı ticaret mekanizması geliştirilmesinin sorunun çözümüne katkı sağlayacağını düşünüyoruz” dedi.
Esra ÖZARFAT
BURSA - Türkiye İş Makinaları Distribütörleri ve İmalatçıları Birliği (İMDER) ile İstif Makinaları Distribütörleri ve İmalatçıları Derneği (İSDER) tarafından Antalya Fuar ve Kongre Merkezi'nde (ANFAŞ) organize edilen 16. Uluslararası İş ve İnşaat Makina, Teknoloji ve Aletleri İhtisas Fuarı (KOMATEK&İMDER) sona erdi.
Makine sektörünün buluşması olan KOMATEK&İMDER fuarında konuşan MİB Başkanı Gencer, makine sektörünün son yıllarda ihracat odaklı büyüdüğüne vurgu yaparak Türkiye’nin en geç 2030 yılına kadar yıllık 60 milyar dolar makine ihraç eden ülke konumuna geleceğini söyledi.
Makine sektörünün 2022 yılına 27 milyar dolar ihracat hedefiyle başladığına işaret eden Gencer, “Ancak yılın ikinci ayında Rusya-Ukrayna savaşı şokuyla karşılaştık. Petrol, doğal gaz ve kömür fiyatı hızla yükseliyor. Emtia fiyatları tüm zamanların en yüksek seviyelerine yükseldi ve nerede duracak bilinmiyor. Tedarik zincirlerinde kopmalar yaşanmaya başladı. Kısacası, savaşın olumsuz sonuçları giderek ağırlaşıyor. Sorunun kısa sürede müzakereler yoluyla çözümlenmesini umut ediyoruz. Aksi takdirde, kısa sürede alınan yaptırım kararlarının, Rusya ekonomisinde sert bir daralma ve enflasyona yol açması kaçınılmaz görünmektedir. Ülkemiz, Rusya ve Ukrayna ile çok yakın ekonomik bağları olan ülke tanımı içerisindedir. Daha da önemlisi bu iki ülke ile ilişkilerini her koşulda sürdürmek zorundadır” diye konuştu.
Rusya’nın Türk makine sektörünün en büyük ilk beş pazarı arasında yer aldığının altını çizen Emre Gencer, geçen yıl bu ülkeye yönelik makine ihracatının ilk kez 904 milyon dolar düzeyine ulaştığını, Ukrayna’ya da yıllık 342 milyon dolar makine ihracatı yapıldığını hatırlattı.
Gelinen noktada halen yapılmakta olan imalatlar, devam eden sevkiyatlar ve yeni siparişlere ilişkin büyük riskler ortaya çıktığını dile getiren Gencer, yaptırım kararlarının finansal işlemleri durma noktasına getirdiğini belirterek, ‘‘Ülkemiz ile Rusya arasında ‘Special Purpose Vehicle’ olarak adlandırılan özel bir karşılıklı ticaret mekanizması geliştirilmesi ve uygulanmasının sorunun çözümüne katkı sağlayacağını düşünüyoruz’’ değerlendirmesini yaptı.
Acil işletme sermayesi ihtiyacı oluştu
Enerji ve temel girdilerde yaşanan artışın sektörde acil işletme sermayesi ihtiyacını gündeme getirdiğini kaydeden Gencer, yeni bir Kredi Garanti Fonun programı ihdas edilmesinin ya da halen uygulanmakta olan 60 milyar TL tutarındaki programın, genişletilmesinin yararlı olacağını düşündüklerini aktardı. Önümüzdeki dönemde AB ile ilişkilerde, tam üyelik perspektifinde hareketlenme olacağını tahmin ettiklerine dikkat çeken MİB Başkanı Emre Gencer, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi konusunun kısa sürede gündeme gelmesini beklediklerini ifade etti.
Makine yatırım harcamalarının son iki yılda tarihsel ortalamaların çok üstünde arttığının altını çizen Gencer, makine üretiminin son iki yılda kümülatif olarak yüzde 43 büyüdüğünü, makine ihracatının geçen yıl yüzde 24,3 artarak, 23 milyar dolar seviyesine yükseldiğini anlattı. Sektörün, iş ve inşaat makinelerinde de ciddi bir dış ticaret fazlası vererek uluslararası piyasalardaki konumunu güçlendirdiğini belirten Emre Gencer, kilogram başına ihracat değerinin 2022 Ocak ayında 6,1 dolara yükseldiğini vurguladı.
“Makine ithalatı son iki yılda kümülatif olarak arttı”
‘Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı’ kapsamında son dönemde uygulamaya geçirilen büyük bütçeli yatırım projelerinin bu trendi desteklediğini dile getiren Emre Gencer, tüm bu gelişmelere rağmen ithalatta yaşanan artışa dikkat çekti. Emre Gencer şunları söyledi: “Tüm bu olumlu gelişmeleri gölgeleyen tek unsur, makine ithalatının son iki yılda kümülatif olarak yüzde 39 gibi çok yüksek oranda artarak 34,4 milyar dolara yükselmiş olmasıdır. Bu artışın en önemli nedenlerinden birisi, alınan tüm tedbirlere rağmen sektörümüzün uzak doğu menşeli makinelerin haksız rekabetine maruz kalmaya devam etmesi olmuştur. Bazı yeni önlemler ile ilgili hazırlıkların da sonuç aşamasına getirildiğini biliyoruz. Bunlar arasında ülkemizde üretilen makinelerin üçüncü ülkelerden ithalatının, teşvik sistemi kapsamı dışına çıkarılmış olması ön plana çıkmaktadır. ‘Yerli Malı Tebliği’ ve ‘Sanayi Ürünlerine Yönelik Satış Sonrası Hizmetleri’ mevzuatlarının yerli üreticiyi haksız rekabete karşı koruyacak anlayışla yeniden şekillendirilmesine yönelik çalışmaları da buna ilave edebiliriz. Türkiye olarak bu alanda çok önemli bir mesafe aldık. Bunu çok daha ileri götürme zorunluğumuz var. Kısa sürede çok sayıda dünya markası çıkararak makine sanayimizi dünya liginde ön plana taşımalıyız.”
“Artan enerji fiyatlarına sanayicinin hazırlıklı olması gerekiyor”
Fuarda konuşan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, enerji piyasasında dünyada görülmemiş rakamların gündemde olduğunu belirterek Türkiye'nin gaz ithalatının maliyetleri oldukça artırdığına işaret etti. Artışları üreticilere yansıtmamak için çaba gösterdiklerini dile getiren Mustafa Varank, ‘‘Ama şunu da bilmemiz lazım bu kadar yüksek rakamların bir noktadan sonra mutlaka sanayiye yansıması gelecektir. Bu manada sanayicilerimizin de önümüzdeki döneme hazırlık yapması lazım. Nasıl ki aldıkları emtiada fiyatlar artınca bu fiyatı ödemek zorundalar. Enerji de aynı şekilde sanayimizin özellikle bu artan fiyatlara gerekli hazırlıkları yapması gerekiyor" dedi.
Bakan Varank, stratejik öneme sahip ürünlerin Türkiye’de üretilmesini sağlayacak Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı'nın öncelikli sektörlerinden biri olarak belirlenen makine sektörü çağrısı kapsamında 20 projeye 2 milyar liralık destek kararı açıkladıklarını hatırlattı.
