Dikey tarım, su ve nakliyede yüzde 90 tasarruf sağlıyor

Mehmet Hanifi GÜLEL

Pandemide gıdanın öneminin öne çıkmasıyla topraktan bağımsız farklı tarım uygulamalarına yönelik çalışmalar da hızlandı. Türkiye’de Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından başlatılan dikey tarım uygulamasının gerçekleştirileceği İstanbul Kapalı Dikey Tarım Uygulama ve Ar-Ge Merkezi, Kağıthane’de kapalı bir otoparkın eksi 8’inci katında faaliyete geçirildi. Böylece şehirde tarımın gelişimine ve dönüşümüne katkı sağlaması açısından uygulama önemli bir adım olarak yer alıyor.
Dikey tarım teknolojisiyle toprak bazlı tarıma kıyasla yüzde 95 daha az su ve yüzde 90 daha az nakliye kullanıldığını kaydeden Vizyon 100 Platformunun Kurucu Üyesi ve Dijital Stratejist Bülent Kutlu, ayrıca sıfır kimyasal böcek ilacı kullanımıyla ürün maliyetini de yüzde 60’a yakın düşürdüğünü söyledi. Dikey tarım ile şimdilik çilek, marul, nane, ıspanak, fesleğen, fasulye ve sera bitkileri gibi sınırı sayıda ürünün yetiştirildiğini belirten Kutlu, geleneksel tarım yöntemlerine göre 10 kat daha fazla verim sağlandığını ifade etti.

Pandemi dikey tarım uygulamalarını artırdı 

Dikey tarımın dünya yaklaşık 5 milyar dolarlık bir pazara sahip olduğunu belirten Kutlu, dikey tarımın 2026 yılında 10 milyar doları aşması beklendiğini aktardı. Pandemi ile beraber ortaya çıkan gıda sorunu ve tedarik zincirindeki kırılmaların dikey tarım uygulamalarını artırdığını dile getiren Kutlu, “Ayrıca bu alanda yapılan yatırımlar da artıyor. Şu an için nüfusun ihtiyaçlarını karşılama da yetersiz olsa da gelişen teknoloji ile beraber gelecekte yaşamımızda önemli bir yer tutacağını ve var olan tarım uygulamalarına önemli bir alternatif olacak” dedi.

Dikey tarım ile büyük kentlerde tarım yapmanın mümkün hale geldiğini aktaran Kutlu, şöyle devem etti: “Hatta gelecekte tedarik zincirine getireceği avantajlar nedeniyle dikey tarım büyük oranda şehirlerde yapılacak. Depo temelli kapalı alanlar, bina içi dikey çiftlikler, nakliye konteynırları yeraltı tünelleri dikey tarım için tercih ediliyor. Zamanla şehirlerde dikey tarım için özelleştirilmiş yapıların kurulduğunu daha sık göreceğiz. Dikey tarım ile şimdilik sınırlı sayıda ürünler yetiştirilebiliyor. Fakat her geçen gün dikey tarım uygulamalarında ürünlerin sayısı artıyor. 10 yıl içinde yatırımların artması, gelişen teknoloji ve tekniklerle beraber çok fazla sayıda ürünün dikey tarım ile yetiştirilebileceği düşünülüyor. Özellikle enerji sorununun giderilmesi ve maliyetlerin düşürülmesi ile beraber bu süreç çok hızlanacak.”

Dikey tarımla iklim koşuları ortadan kalkıyor

Dikey tarım ile su ve toprak ihtiyacının çok azaldığından ürün yetiştirme maliyetlerini de çok düşürdüğüne değinen Kutlu, enerji için fosil yakıt kullanılmaz ise bulunduğu yerin koşullarına yönelik enerji kullanımı sayesinde karbon emisyonlarında da düşüreceğini söyledi. Şehir içinde üretim yapılabiliyor olmasından dolayı lojistik maliyetlerinin ciddi oranda azaldığını ve ürünlerin tüketiciye ulaşmasını hızlandırdığını vurgulayan Kutlu, şunları söyledi: “Dikey tarım ile yabancı ot sorunu ortadan kalktığından pestisit gibi kimyasal ilaçların kullanımı neredeyse sıfırlanıyor. Optimum koşullarda hasat süresi kısalmaktadır. İşçilik maliyetleri çok azalıyor. İklim koşullarına bağlı olmaksızın her mevsimde üretim yapılabiliyor. Böylelikle yıl içinde daha çok sayıda üretim imkanı sağlıyor. Getirdiği avantajlar nedeniyle bu alandaki yatırımlar artmaya başlamıştır. Önümüzdeki 10 yılda dikey tarım uygulamaları daha yaygın şekilde kullanılacak.”

İstanbul’da uygulama ve Ar-Ge merkezi açıldı

Tarım ve Orman Bakanlığı ve İGSAŞ ortaklığıyla başlatılan dikey tarım projesinin kapalı mekanlarda tarım yapmayı mümkün hale getirecek olan İstanbul Kapalı Dikey Tarım Uygulama ve Ar-Ge Merkezi açıldı. Kağıthane’deki kapalı bir otoparkın eksi 8’inci katında, 30 metre derinlikte ve güneşsiz alanda sadece LED ışıklarla tarım ürünleri yetiştirilecek. Son yıllarda Türkiye’de ve dünyada nüfus artışı, gıdaya erişim ve yüksek su tüketimi gibi problemler, modern tarım çalışmalarına hız kazandırdığını belirten İGSAŞ Genel Müdürü İlkay Ünal, “Yapılan araştırmalarda kapalı dikey tarım metoduyla yüksek verim ve kalitede ürün alınırken, enerji maliyetinde de ciddi oranda azalma olduğunu gözlemledik. Türk tarımının gelişimine öncülük edecek bu Ar-Ge projemizle, sürdürülebilir yaşamın, şehir hayatında da mümkün olduğunu gösterebileceğimize inanıyorum. Önümüzdeki dönemde bu kıymetli iş birliğinin meyvelerinin daha da arttığını görmeyi temenni ediyor” dedi.