Bankaların ilk çeyrek net kârında yüzde 32,2 düşüş bekleniyor

Şebnem TURHAN

Enflasyon muhasebesi ile bilanço açıklayan şirketler henüz 2023 son çeyrek bilançolarını yayımlamaya devam ederken enflasyon muhasebesinden muaf tutulan bankacılık sektöründe 2024 ilk çeyrek finansalları gelmeye başladı. Ziraat Yatırım’ın hazırladığı beklenti raporunda yılın ilk çeyreğinde bankaların toplam karlarının 2023 son çeyreğine göre yüzde 32,2 azalarak 66.6 milyar liraya gerilemesi öngörülüyor. Geçen yıl ilk çeyreğe göre ise kar artışı sadece yüzde 7,2 olacak.

Ziraat Yatırım raporunda bankacılık sektöründe Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun verilerine göre yılın ilk iki ayında bir önceki çeyreğin ilk iki ayına göre net karın yüzde 23 azaldığı hatırlatılarak buna karşılık bir önceki yılın aynı dönemine göre ise yüzde 14 artış yaşandığı ve 74.7 milyar TL’ye ulaşıldığı yer aldı.

Kredi mevduat makası zayıf kaldı

Merkez Bankası’nın, enflasyon görünümündeki bozulmayı dikkate alarak politika faizini yılın ilk çeyreğinde de artırmaya devam ederek yüzde 42,5’ten yüzde 50’ye çıkarttığı hatırlatılan raporda kredi faizlerinde artış gözlense de mevduat maliyetlerindeki yükseliş sebebiyle TL kredi mevduat makasının zayıf kaldığına dikkat çekildi. Diğer yandan ilk çeyrekte, TÜFE endeksli tahvillerin getirisinde kullanılan enflasyon tahminlerinin, önceki çeyrekteki gerçekleşen enflasyonun altında kalması, bu tahvillerde elde edilen gelirin baskı altında kalmasına neden olduğu vurgulanan rapora göre artan swap maliyetleri ticari zararlarda önemli yükselişe neden oldu. Maaş artışlarının yaşandığı ilk çeyrekte operasyonel giderler karlılıkları baskılarken bankacılık sektöründe karşılık giderleri de kar üzerinde etkili oldu, net ücret ve komisyon gelirleri başta olmak üzere, iştirak gelirleri ve diğer faaliyet gelirleri destekledi.

Sektörde haftalık BDDK verilerinden yapılan hesaba göre 2024 yılının ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre, TL cinsi kredilerde yüzde 8,8 oranında artış görüldü. Yabancı para kredilerde ise dolar bazında orta tek haneli rakama yakın bir büyüme gözlendi. Kurdaki artışın da etkisiyle toplam kredilerde yüzde 10,7 oranında artış oldu. Kamu mevduat bankalarında TL kredi büyümesi daha düşük, YP kredi büyümesi biraz daha yüksek gerçekleşirken toplam kredi büyümesi ise yüzde 7,6 olarak hesaplandı.

Enflasyon tahminleri farklılaşıyor

Raporda yer alan bilgilere göre 2023 son çeyrekte TÜFE endeksli tahvillerin getirileri hesaplamasında gerçekleşen ekim – ekim enflasyonu yüzde 61,4 idi. Bu çeyrekte ise tahminler ağırlıklı olarak yüzde 40 – 45 arasında öngörüldü. Vakıfbank ve Garanti Bankası’nda enfl syon tahmini yüzde 40, Akbank’ta yüzde 42,5, Yapı Kredi’de yüzde 45 olarak revize edilirken; Halkbank, TÜFE endeksli tahvillerin değerlenmesinde kullanılan enflasyonu yüzde 65 olarak aldı. İş Bankası, farklı olarak, beklenti anketini baz alıyor. Ziraat Yatırım ekonomistleri, artan mevduat maliyetleri de hesaba katıldığında net faiz gelirlerinde düşük onlu seviyelerde daralma beklediği vurgularken net faiz gelirlerinde en fazla daralmayı sırasıyla Vakıfbank ve Garanti Bankası’nda tahmin etti. Diğer yandan, Akbank’ta ve Halkbank’ta net faiz gelirlerinde artış öngördü.

Orta onlu oranlarda büyüme beklediğimiz ücret ve komisyon gelirlerinde, ekonomik aktivitenin canlılığını koruması ve ödeme sistemlerindeki güçlü görüntünün destekleyici olmasını tahmin eden Ziraat Yatırım ekonomistleri diğer faaliyet gelirlerinde en yüksek artışı Vakıfbank’ta bekliyor. Kurlardaki görece düşük oynaklık devam ederken, artan swap maliyeti ve kullanımına bağlı olarak ticari zararlarda artışlar tahmin edilirken 2024 ilk çeyrekte karşılık giderleri, baz etkisi faktörü nedeniyle de farklılıklar gösterdi. Halkbank’ta önceki çeyrekte düşük gerçekleşen karşılık giderlerinde ilk çeyrekte önemli bir artış beklerken, Vakıfbank’ta karşılıklarda çeyreksel bazda gerileme öngörüldü. Özel bankalarda, Yapı Kredi dışındaki bankalarda kredi karşılıklarında düşüş tahmin edildi.

Kamu bankalarında kâr artışı

Operasyonel giderlerde, enflasyondaki görüntü ve maaş artışları sebebiyle, genel olarak yükseliş beklenirken, iştirak gelirlerinin ve tahsilatların karlılığı desteklemeye devam etmesi öngörülen raporda 2024 ilk çeyrekte genel olarak vergi karşılığında normalleşme beklenirken, Halkbank’ta yüksek vergi gelirinin karlılık oluşumunda ana etken olması tahmin edildi. Ziraat Yatırım’ın takibindeki bankalardan, çeyreksel bazda, sadece kamu bankalarında kar artışı yaşanıyor. Diğer bankalarda ise kar düşüşü öngörürken, en yüksek düşüşün İş Bankası’nda olabileceğini tahmin edildi. Bu çeyrekte en yüksek karı Garanti Bankası’nın açıklayabileceği öngörüldü. Ziraat Yatırım'ın raporuna göre Akbank'ın net karının geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 15,2, Garanti'nin yüzde 42, İş Bankası'nın yüzde 53,5, Yapı Kredi'nin yüzde 50,4, TSKB'nin yüzde 8,1 gerilemesi bekleniyor. Vakıfbank'ın yüzde 17,8, Halkbank'ın ise yüzde 94,5 net kar artışı yaşaması da tahmin edildi.