Kredi kartına düzenleme: Kerim Rota o tarihe dikkat çekti

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), ocak ayında gerçekleşen yılın ilk Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında politika faizini yüzde 45 seviyesine çekerken; kredilerde yavaşlama devam etti. Öte yandan kredi kartı harcamalarında ise artış sürüyor.

Cumhuriyet'in haberine göre; kredi kartı akdi faiz oranı 3,66 oranında uygulanırken gecikme faizi ise 3,96 seviyesinde bulunuyor. Nakit çekim ve KMH borçlarında ise akdi faiz 4,42, gecikme faizi 4,72 olarak uygulanıyor. Yüksek faiz oranlarına rağmen vatandaşın harcamalarındaki artış dikkat çekiyor.

Son bir yılda kredi kartı borçları 2,5 katına çıkarak 1,2 trilyon liraya kadar ulaşırken kredi kartlarına düzenleme geleceğine yönelik beklentiler de artmaya başladı.

Ekonomi yönetimi ‘yeni düzenlemelere’ işaret ediyor

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, geçtiğimiz günlerde gerçekleşen açıklamasında, "Kredi kartları, bireysel kredi, taşıt kredisi ve ikinci konut kredisinde sadece faizleri artırarak değil, bankalar üzerinden kredi verme iştahını keserek de kredi büyümesini düşüreceğiz. Başkasının parasıyla, krediyle, kartla zenginlik olmaz" demişti.

Perşembe günü gerçekleşen "Enflasyon Raporu 2024-I" sunumunda TCMB yeni Başanı Fatih Karahan, "Kredi kartlarına bir taksit sınırlaması getirilecek mi?" sorusuna, "Aralık ayında kredi kartı harcamalarında yükselme oldu. Bunu not ettik, farkındayız. Bunun geçici olup olmadığı henüz çok net değil. Asgari ücretin artacağı bekleniyordu. Bu nedenle bazı harcamalar öne çekilmiş olabilir ama bundan bağımsız olarak kredi kartlarında düzenleme yapılması gerektiğini düşünüyoruz. Bu konuda birkaç fikrimiz var, çalışmalarımız sürüyor. Belirli bir aşamaya geldiğinde kamuoyuyla paylaşacağız" şeklinde yanıt verdi.

Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Yönetim Kurulu Başkanı Alpaslan Çakar da yıl ortasında büyüme hızı yüzde 177’ye ulaşan kredi kartı harcamalarının yıl sonunda yüzde 159’a gerilediğini, ancak hala çok yüksek olduğunu ve bu konuda bir düzenleme ihtiyacı olduğunu, bunun da geleceğini düşündüğünü söylemişti.

“Yerel seçimlerden sonra bazı önlemler devreye alınabilir”

Bankacılık sektörü uzmanı ve Ekonomist Kerim Rota, kredi kartlarına yönelik olası düzenlemelerle ilgili beklentilerini paylaştı. Merkez Bankası ve TBB tarafından kredi kartı harcamalarına yönelik bazı kısıtlamalar için sinyaller verildiğini vurgulayan Kerim Rota, "Tahminimce 31 Mart Yerel Seçimleri'nden sonra nisan ayında bazı önlemler devreye alınacak. Kredi kartı harcamalarına çeşitli düzenlemeler yapılabilir. Özellikle faizsiz taksitlendirme seçeneklerine kısatlamalar gelebilir. Örneğin, bir tişörte 500 lira vermek yerine beş taksit ile 100'er lira şeklinde ödemek cazip duruyor. Bu da tüketimi kışkırtabiliyor. Bu yüzden tekstil ürünlerinde faizsiz teklif edilen 6 taksit vb seçenekler kısıtlanabilir" diye konuştu.

"Asgari ödemenin yukarı çekilmesi en etkili yöntem olabilir"

Rota, kredi kartı düzenlemelerine yönelik en etkili yöntemi ise şöyle açıkladı: "Asgari ödeme tutarının yukarı çekilmesi kredi kart düzenlemesinin en etkili yöntemlerinden biri olacaktır. Çünkü düşük limitli kartlara sahip birçok kişi harcamalarını aydan aya takla attırarak ödüyor ve çok ciddi bir faiz yüküyle karşı karşıya kalıyor"

“Limit azaltma düzenlemesi yoksulluğa büyük darbe vurur”

"Kredi kartlarına limit azaltılması şeklinde bir düzenleme gelir mi?" sorusuna ise "Bankaların kredi kartına bol keseden limit vermesi engellenebilir ama limit azaltma düzenlemesi çok sert olacaktır" şeklinde yanıt verdi.

Bankacılık sektörü uzmanı Kerim Rota, limit azaltma düzenlemesinin yoksulluğa da büyük bir darbe vuracağını söyleyerek, "Türkiye'de kredi kartı limiti kullanımı çok düşük seviyede bulunuyor. Gelir durumu iyi olan kişiler zaten limitlerini kullanmıyorlar, o kesimin limitleri azalsa da iç talebi etkisi olmayacaktır. Dolayısıyla limit azaltmanın doğru bir yöntem olmadığını düşünüyorum. Özellikle kredi kartı limitini full kullananlar daha yoksul bir kesim. Böyle bir karar yoksulluğa büyük bir darbe vurur" dedi.

“Servet dağılımı göze alınmadan yapılacak her adım yanlış”

Kredi kartı düzenlemesinde gelir ve servet dağılımı göze alınmadan yapılacak her adımın yanlış olacağını altını çizen Rota, "Belirli bir limite kadar olanların üzerine fazla yüklenmeden belli bir tutar üzerindekilerin minimum ödeme tutarını yukarı çekmek dengeyi bulmak açısından en doğrusu. Enflasyona iç talebin etkisi olduğu kesin ama bu iç talebi market harcamalarını yapan kişiler mi yaratıyor yoksa açıklanan enflasyon hedeflerine çok güvenmeyen bundan dolayı da yüksek harcamalar yapan daha varlıklı kesim mi? Bu çok tartışmalı ve sorgulanması gereken bir konu" diye konuştu.

Sınırlamaların enflasyona etkisinin düşük bir düzeyde olacağı ifade eden Kerim Rota, "Kredi kartına yönelik düzenlemelerin bu kadar ön plana çıkarılmasının gerekli olmadığını düşünüyorum. Enflasyona paralel bir faiz politikasının çok daha etkin olacağını düşünüyorum" dedi.