Reel kesim güveni yükselirken, kapasite kullanım oranı geriliyor

Ali Orhan YALÇINKAYA

KAPASİTE KULLANIM ORANI

İmalat sanayi kapasite kullanım oranı (KKO), Mart’ta manşet veride 1.7 puan azalarak yüzde 73.5’e, arındırılmış veride 1.5 puan azalarak 74.2 düzeyine geriledi. Bu aynı zamanda 2020 yılı Ağustos ayından bu yana görülen en düşük seviye. KKO’nun, İktisadi Yönelim Anketine eklendiği 2007 yılından bu yana tarihsel ortalamasının yüzde 76.0 düzeyinde olduğunu görmekteyiz. En düşük seviyesini 2009 küresel ekonomik krizi sırasında Mart ayında yüzde 60.8 ile gören KKO tarihsel ortalamanın ve eşik değer olarak kabul edilen 75.0 düzeyinin altına gerilemiş oldu.

Mart ayında ana sanayi gruplarına göre bakıldığında dayanıksız tüketim ve yatırım malları hariç tüm grupların gerilediğini görmekteyiz.

Aylık bazda 23 alt sektörden 13’ünde KKO azalıp, 10’unda artarken, yıllıkta 16 alt sektörün azaldığı, 7’sinde ise artış olduğu görülüyor. Aylıkta en fazla artış içeceklerin imalatında olurken onu makine ve ekipman kurulumu imalatı izledi.  Yıllıkta en fazla gerileme tekstil ürünleri imalatında olurken, en fazla artış makine ve ekipman kurulumu imalatında gerçekleşti.

REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ

Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) Mart’ta manşet veride 2.8 puan artarak 105.2’ye, arındırılmış veride 1.7 puan artarak 104.1 seviyesine yükseldi.

Yayılma endeksleri genel gidişat, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı, gelecek üç aydaki üretim hacmi, mevcut toplam sipariş miktarı, sabit sermaye yatırım harcaması ve mevcut mamul mal stokuna ilişkin değerlendirmelerin endeksi artış yönünde etkilediğini, gelecek üç aydaki toplam istihdam ve son üç aydaki toplam sipariş miktarına ilişkin değerlendirmelerin ise azalış yönünde etkilediğine işaret ediyor.

Gelecek üç aya yönelik olarak üretim hacmi, iç piyasa sipariş miktarı ve ihracat sipariş miktarında artış bekleyenler lehine olan seyir ile gelecek on iki aydaki sabit sermaye yatırım harcamasına ilişkin artış yönlü beklentiler bir önceki aya göre güçlenirken, gelecek üç aydaki istihdama ilişkin artış yönlü beklentilerde zayıflama söz konusu. Öte yandan yatırımlara ilişkin ilk çeyrekte yavaşlamanın daha belirgin hale geldiğini görmekteyiz.

Ortalama birim maliyetlerde, gelecek üç ayda artış olacağını bekleyenler lehine olan seyir ile satış fiyatına ilişkin artış yönlü beklentilerin zayıfladığı gözlenirken, gelecek on iki aylık dönem sonu itibarıyla yıllık ÜFE beklentisi bir önceki aya göre 4.4 puan azalarak yüzde 70.4 seviyesine inmiş bulunuyor.

Reel Kesim Güven Endeksi ile İstanbul Sanayi Odası’nın yayımladığı Türkiye imalat sanayi PMI verisi benzerlik göstermektedir. Ocak ayında 50.1 olan PMI, Şubat ayında da aynı seviyeyi korumuştu. Mart gerçekleşmesi, PMI verisinin tekrar referans 50.0 değerinin altına inerek daralma bölgesine geçeceğini düşündürüyor.