Dünyanın en değerli metali rekor peşinde!

EVRİM KÜÇÜK

Dünyanın en değerli metali olarak bilinen rodyum, üretimin düşmesiyle yeniden rekor denemesine hazırlanıyor. Rodyum fiyatları bu yıl ‘rodeo’ gibi bir seyir izledi. 2020’nin başında ons başına 6.050 dolardan satılan metal, 10 Mart’ta ons başına 13.800 dolarlık rekor seviyeye ulaştı. Sonrasında ise COVID-19 pandemisinin ekonomiyi durma noktasına getirmesiyle aynı ayın sonunda 7.800 dolara indi. Yaz aylarında ise ibreyi yeniden yukarı çevirdi. Kardeş metalleri paladyum ve platin gibi, rodyumun ana kullanım alanı araç emisyonlarını azaltmak.

Dünyanın önde gelen otokatalizör üreticilerinden Johnson Matthey tarafından verilen fiyat, metalin COVID-19 kayıplarının çoğunu kapattığını ve 13 bin dolara çıktığını gösteriyor. Üretim kesintileri, fiyatların burada kalmayacağına işaret ediyor. BMO Capital Markets analistleri, küresel üretimin yaklaşık yüzde 80’inden sorumlu olan Güney Afrika’daki kesintiler nedeniyle madenin üretiminde yüzde 20’lik bir düşüş yaşanabileceğine belirterek, bunun da fiyatlarda yükselişin devam edeceği beklentisi doğurduğunu söylüyor.

Oto satışlarındaki iyileşme fiyata olumlu yansıyor

“Maden kapılarından çıkan ons miktarındaki düşüş, üreticileri sözleşmeli hacimleri karşılamak için alıcı olarak açık pazara girmeye zorladı” diyen BMO’ye göre, otomobil satışlarındaki iyileşme, özellikle rodyumun NOx (nitrojen oksit) emisyonlarını azaltmadaki rolü göz önüne alındığında talebi artırıyor. BMO, buna dayanarak önümüzdeki haftalarda yeni yükselişler görülmesinin mümkün olduğunu düşünüyor.

Güney Afrika’da çıkarılan madenlerin içeriği kabaca yüzde 60 platin, yüzde 30 paladyum ve yüzde 10 rodyumdan oluşuyor. Diğer değerli metallere göre daha ender bulunması, fiyatların dalgalı seyrine yol açıyor. Rodyum, 2019 yılında çarpıcı bir performans sergilemiş ve yatırımcılara yıllık yüzde 150 getiri sağlamıştı.

Ancak 2020’deki işlemler daha çok 2008 krizindeki hareketlere benzetiliyor. O yılın başında 10 bin dolara ulaştıktan sonra rodyum küresel finans krizinin etkisiyle yaklaşık yüzde 90 değer kaybetmiş, sonrasında yeniden toparlanmıştı.

Rodyum hangi sektörlerde kullanılıyor?

Gümüş-beyaz metalik bir element. Paslanmaya karşı oldukça dirençlidir ve son derece yansıtıcıdır. Takı, ayna ve arama ışıkları için bir kaplama olarak kullanılıyor. Elektrik bağlantılarında da sıklıkla kullanılıyor. Uçak türbin motorlarının üretiminde platin alaşımları da bir diğer kullanım alanı. Diğer bir kullanım nitrik asit üretimi ve organik bileşiklerin hidrojenasyonu. Ancak rodyum kullanımında aslan payı otomotiv sektöründe. Egzoz emisyonlarını kontrol etmek için platin ve paladyum ile birlikte kullanıldığı otomotiv katalizör uygulamaları rodyumdan en çok faydalanılan alan.