“1 cent bile sallanmamalı”

Berfin ÇİPA

Fiyatı bir kripto paraya, itibari paraya veya borsada işlem gören emtiaya sabitlenen kripto para birimleri stablecoin olarak adlandırılıyor. Stablecoinlerin arasında hacim ve piyasa değeri olarak yıldızı parlayan coin ise Tether... Geçtiğimiz günlerde bu geleneği bozmadı ve stablecoin ihraççısı Tether’e ait USDT, daralan stablecoin piyasasına rağmen tüm zamanların en yüksek piyasa değerine ulaştı. Bu mutlu haberin ardından kripto severlerin yüzünün gülmesinin uzun süre istenmediğine neredeyse ant içildiği şu günlerde kara haber tabiki tez geldi; Tether 1 doların altına indi.

Gate Türkiye Araştırma Müdürü Sevcan Dedeoğlu konuya ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı; “Geçtiğimiz hafta 1 USDT = 0,9968 seviyesini gördü. Zincir üstü verilerde balina dediğimiz büyük hacimde USDT bulunduran hesapların USDT’yi shortladığını gördük. Bu açığa satışların nedenine dair bilgi yok”

Kripto Para Fenomeni Lord of Crypto tehlike görmediğini ifade etti ve ekledi; “Yıllardır piyasanın volatil olduğu günlerde Tether 1 doların üzerine veya altına anlık olarak iğneler atar. Bu durum özellikle de Bitcoi’in daha volatil olduğu zamanlarda gerçekleşir. Buradaki pegin bozulmasını Luna olayı ile karıştırmamak lazım çünkü Tether, Luna gibi algoritmik bir stablecoin değil. Fiyatı belirleyen etken bir algoritma değil, Tether’in arkasındaki güçlü nakit rezervi. Bu yüzden bu konuda bir tehlike görmüyorum”

SİSTEMİN KİLİT KELİMESİ “ŞEFFAFLIK”

Soruyu TİM Danışmanlık Kurucu Ortağı Dr. Vedat Güven’e ilettik, hocamızın yanıtı şu şekilde oldu; “Stablecoin değeri her zaman endekslendiği dövize, emtiaya eşit olması gereken paralardır. Şuan için üç yöntemle ihraç ediliyorlar. 1)Fiyat para 2)Kripto para 3)Algoritmik stablecoinler. Bunlar arasında şeffaflık da varsa en sağlam yöntem fiyat para karşılığında olan modeldir. Tether fiyat para karşılığında ihraç ediliyor. İhraç edilen her Tether karşılığında birebir dolar var. Eğer böyle yapılıyorsa bu çok sağlam bir mekanizma. Maalesef Tether’de böyle olup olmadığını net göremiyoruz. Hatta kripto kışı başlamadan önce Tether açık açık söylüyordu, sadece yüzde 60 kadar dolar tuttuklarını, hisse senedi hatta Bitcoin aldıkları bile olmuştu zamanında. Sorun şu kaç adet Tether basıldığı saniyesi saniyesi ağlardan gözüküyor ama bunun karşılığında ne kadar dolar var? Yani bizim dolarlarla Bitcoin, hisse gibi yatırımlar mı yapılıyor? Daha da vahimi millet 300 dolar yatırıyor ama Tether 500 adet Tether basıyor. 200’ünü kendisi açıktan mı harcıyor? Bu söylentiler ayyuka çıktığı için insanlar Tether’lerini sattılar. Bu teknolojiyle bile şeffaf değiller bu da benim için kocaman bir soru işareti. Fiyat 1 doların çok az altına geriledi ama bu tür paralarda çok az altına gelmesi bile bir sıkıntı”

TETHER 1 DOLARIN ALTINDA KALICI OLUR MU?

Tether kendini hemen toparlayıp 1 dolara eşitlendi ama senaryo negatife dönerse ne olur endişesi hala masada. Lord of Crypto pozitif tarafta olduğunu belirterek; “Tether’in riskli portföylerde tutmadan muhafaza ettiği devasa bir nakit rezervi var. Bu rezerv birden ortadan yok olmadıkça böyle bir şeyin olabilmesi teknik olarak mümkün değil” Dedeoğlu da rezervlere işaret etti ama uyardı; “USDT daha önce Kasım da FTX çöküşü ve Mayıs ayında algoritmik stablecoin TerraUSD’nin çöküşü ile aynı problemi yaşamıştı. Yatırımcılar arasındaki en büyük endişe Tether gerçekten güçlü rezerv ile destekleniyor mu sorusu. Bunun için Tether’in yayınlamış olduğu bilançolara ve açıklamaları takip ediyoruz. Eğer gerçekten rezervlerinde bir sıkıntı yaşanırsa fiyat 1 doların altına indiğinde piyasa aynı zamanda bir satış dalgası yaşarsa ve herkes nakit olarak USDT’lerini verip karşılığında USDT veya fiyat para talep ederlerse evet sıkıntı yaşayabilir. Ancak yüklü çekimlerde şu anda bu problemi yaşamayacak herhangi bir banka veya finansal kurum da yok. Dolayısıyla piyasalar her zaman güven üzerine kurulu. Ancak bu riskten korunmak için sadece USDT değil USDC, DAI gibi farklı stablecoinler de portföyde bulundurulabilir”

“İNANIRSAK FİYAT HER ZAMAN 1 DOLAR OLACAK”

Güven 1 dolardan çok az bile sapmanın sıkıntılı olduğunu belirterek; “Bu kadar büyük hacimli bir paranın 1 dolardan sapması 1 cent kadar bile sallanmaması lazım. Tether karşılığında dolar veya Amerikan tahvili tutuyor mu bilmiyoruz ama şirket güvenin bana diyor. Rapor çıktı diyor ama 1 ay gecikmeli raporlar çıkıyor. Bu piyasada bırakın 1 ayı 1 saat bile çok önemli. Şeffaf bir şekilde tüm işlemler ortaya konursa içimiz çok rahat olacak. Şuan bu olmadığı için ne zaman söylenti çıksa bu düşüş ihtimali olabilir. Biz inanırsak fiyatı her zaman 1 dolar olacak ama blokzincir felsefesi böyle değil benim inanmama gerek yok onun kendisinin 1 dolar olması lazım” dedi.

REZERVLER NE DURUMDA? *KUTU

Dedeoğlu: Tether son bilançosunda rezervlerin yüzde 58’den daha fazlasının ABD Hazine bonolarından oluştuğunu açıkladı. Teminatlı kredileri 500 milyon dolar azalttığını, 5.3milyar dolara düşürdüğünü söyledi. Ayrıca BTC yatırımlarını da  düzenli olarak yapacağını belirtti. Bilançosunda toplam bilançonun yüzde 1.8 oranında BTC rezervi var ve şirket her ay elde ettikleri net karın yüzde 15’ini BTC alarak rezerv olarak saklamak istediğini açıkladı. Öte yandan bilançonun yüzde 4’ünü altın rezervi olarak tutuyor.

TL DEĞER KAYBETTİ YATIRIMCI TETHER’E YÖNELDİ

Seçim öncesi bankalararası ve serbest piyasadaki Dolar/TL farkı ve çoklu kur sebebiyle Türk yatırımcı ilgisini Tether’e yönlendirmişti. Dedeoğlu; “Türkiye’de seçim öncesi dönemde USD’ye olan talep arttığı için, USDT/TRY paritesinde de spekülatif alım atakları gördük bu da pariteyi yukarı taşıdı. O dönemde banka uygulamasındaki kur, döviz bürosu ve kuyumcudaki kur olarak üçlü kur döneminden geçtik. USDT ile USD arasındaki fark 1 TL ye ulaştığı dönemler oldu. Ancak seçim sonuçlarıyla beraber USD alım atakları sakinleşince buradaki fark da kapandı. Şu anda banka kuruna yakın fiyatlanan USDT TRY kuru görüyoruz. USD banka kuru 23,57; USDT 23,35 seviyesinde. Dolayısıyla grafik 22 Haziran’daki TCMB faiz kararı öncesinde 24 seviyesinin tepe bölgesi olarak, fibo 0.786 seviyesine denk gelen 21 dolar seviyesi arasında bir dengenin bulunmaya çalışılacağını ve bir bant alanı olarak USD için yeni bir alan oluşturulacağını gösteriyor. Ancak burada TCMB faiz kararı, gelen açıklamalar ve piyasadaki USD, USDT alım iştahı daha önemli olacak” değerlendirmesinde bulundu.

Güven’nin konuya ilişkin yorumu şu şekilde; “Türkiye’de bireysel ve kurumsal yatırımcı bankalardan maalesef döviz alıp satmakta zorlanınca Tether’e yöneldi. Bunun sebebi yarın kaynak bulunca Tether’lerini satıp fiziken dolar alma ihtimali idi”

“ARBİTRAJCILARA HER ZAMAN İHTİYAÇ VAR”

Lord of Crypto ise; “USDT fiyatı belli şartlar oluştuğunda Kapalıçarşı kurunun %1-2 altına iner, belli şartlar oluştuğundaysa Kapalıçarşı fiyatının %3-4’e kadar üzerine çıkar. Bu fırsatlardan para kazanmak ise her zaman mümkün. Ben de bu fırsatlar oluştuğunda arbitraj yapan kişilerden biriyim. Piyasanın dengede kalması ve daha az volatilite için arbitrajcılara da her zaman ihtiyaç var. Arbitraj yapılmasa Tether’i bir gün 18 lirada, bir gün 28 lirada görürüz. Bu yüzden arbitraj aslında piyasanın yararına olan bir işlemdir” dedi.