Bursa OSB, Bosen kamburundan kurtuldu
Bursa OSB’nin iştiraki Bosen Enerji Elektrik Üretim AŞ, doğalgaz çevrim santrallerinin maliyetlerden dolayı üretim yapamaz hale gelmesi sonucu atıl kalmıştı. Adeta kambura dönüşen tesisin son parçaları da Amerikan şirketi SJRR Power Holdco LLD’ye 8 milyon dolara satıldı. Üç kısımdan oluşan tesisin ilk iki bölümündeki kombine çevrim türbinleri ve ekipmanları 6 Temmuz 2020 tarihinde Bor Billet Alüminyum San. Tic. Ltd. şirketine satılmıştı. Her iki satışla ilgili onay 2 Kasım’da yapılan olağan genel kurul toplantısında oybirliğiyle alındı. Geriye kalan buhar türbini kazanlar ve diğer ekipmanlar da elden çıkarıldığında Bosen enerjinin yaklaşık 17 dönümlük arazisi yatırımcıların hizmetine sunulmak üzere ihale ile satışa çıkarılacak.
Bosen 1994 yılında Bursa OSB’deki işletmelere temiz, kesintisiz ve ucuz enerji temin etmek amacıyla kurulmuştu. Peki aradan geçen sürede nasıl bir kambura dönüştü? Yanıt için biraz geriye gitmekte yarar var. Bursa OSB, 2012’ye kadar Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın iştiraki idi ve yönetimi de Bursa TSO tarafından belirleniyordu. 2012’de TBMM’de kabul edilen yeni bir yasayla Bursa OSB’nin yönetimi, Bursa TSO’dan ayrıldı. Bursa OSB’nin iştiraki olan Bosen Enerji de böylelikle Bursa OSB’nin yönetimine geçti. Bosen Enerji 55 MW güç ile 1999’un başlarında üretime başladı. Bursa OSB’nin o dönemki tüketimi saatte 30 MW’lardayken Bosen 78 MW üretim yapıyordu. İlk faz yatırımı 2000’de tamamlandıktan sonra 2005 yılında ikinci faza yatırım yapan Bosen, bir gaz ve bir buhar türbini daha ilave etti. O türbinler 2010’a kadar çalıştı. Bosen Enerji, 2002’de Siemens Westinghouse tarafından dünyada kombine çevrim santralleri arasında en az arıza vermesi ve kısa sürede sorun çözme yeteneği ile en yüksek emre amadelik ödülünü aldı.
Bursa OSB’nin TSO’dan ayrılması yönünde girişimlerin başladığı dönemde Bosen Enerji’nin üçüncü santralinin kurulması için American Eximbank ile 55.8 milyon dolarlık kefilsiz kredi anlaşması yapılarak 135 MW olan üretim gücü 185 MW’a yükseltildi. Kredinin şartları o dönem çok uygun ve 10 yıl vadeli idi. Ancak doğalgaz fiyatlarının artması sonucu elektrik üretimindeki maliyetler ve devletin enerji politikalarında yenilenebilir enerjiyi destekleyerek çeşitliliğe gitmesi hesapları alt üst etti. Doğalgaz çevrim santralleri bir bir kapanmaya başladı. Bosen, alıcısı tamamen Bursa OSB’de yer alan firmalar olmasından dolayı süreci biraz daha uzatabildi. Zaman zaman sanayicilerden fiyatların yüksek olduğu yönünde serzenişler gelse de kendi tesisleri olduğu için buna bir süre katlandılar. Sonraki yıllarda ara ara üretim yapıldı. Ayrıca kurulan bir başka şirket aracılığıyla enerji alım satımı yapılarak şirket ayakta tutulmaya çalışıldı. Zira 55 milyon dolarlık kredinin ödemesi devam ediyordu ve dolardaki artışlar Bursa OSB’yi neredeyse iflas noktasına getirmişti. Yönetim diğer gelirlerle krediyi kapatarak bir anlamda kangrene dönüşen yarayı sardı. 2018’de Bosen Enerji, faaliyetlerini küçültme kararı alarak önce doğalgazdan elektrik üretimini durdurdu, ardından da çalışanlarının bir kısmıyla vedalaştı.
Her ne kadar Bursa OSB için önemli bir maliyet kalemi olsa da Bosen Enerji, Bursa OSB’de üretim yapan firmalar için bir sigorta idi. Her dönem temiz ve güvenilir enerji temini sağladı. Bosen çalıştığı sürece Bursa OSB enerjisiz kalmadı.