Sandıktan ne çıktı?

Demirel’e sormuştuk; “sandıktan ne çıkar?” Verdiği cevap, bugün de geçerli; “Ne girdiyse o çıkar.” Yine de sorgulamak gerek. Sahi, girenler mi çıktı? Bakalım neler girmiş? Sandığa; ekonomik bozulma, deprem, göçmen sorunu, hak, hukuk, adalet, enflasyon, KKM, EYT, asgari ücret girdi.

Sandıktan çıkanlar ise yeniden yapılanma, hayatta kalma duygusu, yurtdışı saldırılara karşı birliktelik oldu. Bu kadar mı? 500 $’lık asgari ücret çıktı, en düşük memur maaşı 22 bin lira çıktı. Enflasyonu aşan oranda taban fiyat çıktı. Kadro sözleri, herkesi emekli etme vaadi. Nakit yardımlar…

SEÇİM SANDIĞI MI PANDORANIN KUTUSU MU?

-Deprem bölgesinde yüksek oy çıkmasının nedeni: Bölgede anket yapılmış, “bizi ancak hükümet tekrar yeniden yapılandırabilir”. Evlerin ve yeniden yapılanmanın sağlanması için hükümete oy verilmiş. (Öç alma duygusundan çok hayatta kalma duygusu öne çıktı.)

-Ekonomi gündemi arka plana itildi; Dış güçler, düşmanlar, askeri gücümüz derken. Halkın bakışı ekonomiden beriye çekildi. Yetmedi; “fiyatlar yükseliyor ama maaşlar da yükseliyor” algısı çıktı. Her ne kadar fiyatlar atlı, ücretler yaya olsa da “enflasyon telafisi sözü” ile kaygılar hafifletilmiş oldu.

-Çok başlılıktan ziyade hızlı karar; “6’lı masada kararlar geç alınır” algısıyla hızlı, işleyen mekanizmalar önemsendi.

-Kayıt dışı ekonomik krizi yumuşatıyor; Kayıt dışı rakamların sistemi beslemesi ise bir başka ayrıntı... Veri bulanıklığı yüzünden ortalıkta dolaşan rakamlar itibarsızlaştırıldı. 100 sıradan rakam arasına 10 kritik yalan rakam, pekâlâ kaynaştırılabilirdi ve öyle de oldu. Rakamların yıkıcılığının sandığa yansıması da önlenmiş oldu.

-Yurtdışı basında yazılanlar; Cumhurbaşkanına akıl vermeler son tercihlerde etkili oldu. Halk kendisinden olana sahip çıktı. Dışarıdan gelen eleştiriler ters tepti; “döversem ben döverim, size ne oluyor?” sahiplenişi devreye girdi.

İKİ SORU İKİ CEVAP

Millet ittifakı yeniden sandığa gidecek mi?

İkinci tura sayılı günler var ve Millet ittifakında enerji kaybı, sandığa gitme oranında gerileme olacağı endişesi var.

Cumhur ittifakında 16 bakanlık neyin göstergesi?

Cumhur ittifakının kazanmaları halinde kadrolarında büyük bir yenilenme olacağı beklentisi var. Tüm kadrolarda gençleşmeye gidileceği, en fazla itibar kaybettikleri “bizden insan” saplantısı yerine “bilen insan” ve liyakatliler geleceği konuşuluyor.

NOT

6’LI MASANIN YAPTIĞI HATALAR

• Güçlü birliktelik sergilenmedi.

• Hakla dokunma ve sorunların çözümü noktasında yetersiz kaldı.

• Yığınca program hazırlandı fakat bunların iletişimi yapılmadı.

• Ak Parti Genel Başkanı’nın kendilerini hapsettiği düzlemde, hükümete laf yetiştirmekten iktidara gelmeleri halinde somut olarak neleri farklı ve daha iyi yapacaklarını yeterince vurgulamadılar.

• Meral Akşener’in seçim öncesi atraksiyonu, Muharrem İnce, Sinan Oğan’la ortak bir adım atılmadaki geç kalmışlıklar.

• Rusya’ya yönelik yapılan açıklama.

• Değişen toplum metriklerine hassasiyetin düşüklüğü meclis çoğunluğunu kaybettirdi.