Yapay zekâ mı yatay zekâ mı?

Yapay zekanın işletmelerde kullanımına dair kaygıları, sektörün uzmanlarından Leman Şenser’e sordum. Cevapları, bizdeki YZ politikası geliştirenlere ilham verebilir diye paylaşıyorum.

Yapay zekânın işletmelerde kullanılmasında hangi önceliklere dikkat edileceği önemlidir. Katıldığım toplantılarda en çok sorgulanan konu bu… YZ için fırsat ve tehdit görüşleri paylaşılıyor. Her ne kadar fırsat penceresi daha büyük ise de YZ’ye nereden ve hangi derinlikte başlanacağı pek bilinmiyor.

Teknolojinin kadın liderlerinden, yurtdışında bu alanda çalışan uzmanlardan Leman Şenser ile YZ’ye dair görüş alışverişinde bulunuyoruz. Şenser’in söylediği YZ kullanımından önce işletmenin faaliyet alanlarının neler olduğunun çerçevelenmesi gerektiği… Önce ihtiyacı belirle, sonra çözüme odaklan.

Sana ne lazım, önce onu bil

Bunun için ölçme ve değerlendirme önemli. Zira ölçemezsen bilemezsin, bilemezsen yönetemezsin. Bu kural YZ yönetimi için de geçerli. Leman Şenser’e soru; “yapay zekâ IT deparmanın mı yoksa patronun işi midir?” Cevap kısa ve öz; “her ikisinin de…” Zira patrona da IT’ciye de zekâ gerekiyor.

Üst yönetimin ikna edilmesi YZ süreçlerinin başarıya ulaşması için kritik önemde. Bunu YZ yapamaz, organik zekâlı ve vizyoner yöneticiler yapmalı. Zira “YZ devrimini ıskalayan işletmelerin batacağı” fikri patronun kafasına yerleştirilmeli. Eğer patron organik embesil ise şirketini YZ kurtaramayacaktır.

İKİ SORU İKİ CEVAP / Yatay zekâya dair…

Yatay zekâ nedir?

Böyle bir kelime yok, ben uydurdum. Anlatmak istediğim yapay zekâyı küçümseyenlerin, gelecekte tüm mevcut işlerinin yatay gideceğini sanmaları gafletidir. Buna, ülkeyi yöneten kadroları da dâhil edebiliriz. Eğer bir başkan “YZ insan-dışılaştırmadır, zararlıdır” diyorsa, arkana bakmadan ondan kaç.

İblis yapay zeka?

YZ suiistimalcisi ve kötü niyetli kişilerin hizmetine girmemesi için hangi tedbirlerin alınıyor olduğu meçhul. Leman Şenser; “Bu konu hakkında ABD ser veriyor sır vermiyor henüz, ama orada çalışmalar sürdüğünü biliyoruz” diyor. Ancak siz ABD’yi beklemeyin, kendiniz YZ suiistimalcilerinizi bilin.

not/ Yönetişimde yapay zekâ kullanımı kritik önem kazanıyor

Eğer sorunu kamu cephesinden alırsak, öncelikle hangi kurumlarda ve hangi süreçlerde kullanılması gündeme gelir. Elbette bunun cevabı ülkeden ülkeye, bürokrasinin rengine ve yönetişim kalitesine göre değişecektir. Umulur ki kamu, YZ’yi vatandaşına refah üretmek için kulansın, vergi için değil…

Peki, YZ yönetişimde CEO yardımcılığı düzeyinde mi konuşlanmalı? “Ne yazı ki bu sorunun cevabının da ABD'den bekliyoruz” diyor Leman Şenser; “özellikle Microsoft benzeri yazılım şirketleri buna bazı yaklaşımlar getirecek, belirsizlik sürüyor.” Benim fikrim, bu işin ana sahiplenicisi patron olmalıdır.

Yapay zekâ eğitimine gelince... YZ’nin bu alanda kullanılma fayda ve riskleri? Cevap, düşündürücü; “faydası üst seviyede olur ama riskler verilen eğitimin kalitesiyle ortaya çıkar.” Sahi personelin tüm finansal sırlarını YZ’ye yükleyip ondan cevap beklerse, şirketin en meşhur sır(!) haline gelebilir.