Yeni nesil görüntüleme cihazları yapay zekayla devrim yaratmaya hazırlanıyor
Dünyanın en önemli sağlık buluşmalarından birisi olan Avrupa Radyoloji Kongresi bu yıl 28 Şubat -3 Mart tarihleri arasında Avusturya’nın başkenti Viyana’da düzenlendi. 20 bini aşkın kişinin ziyaret ettiği Kongrede, kuruluşlar en yeni cihazlarını sergiledi. Devasa salonlardaki stand’larda en çok dikkat çeken nokta ise teknolojinin yapay zekayla buluştuğunu duyuran afişler, videolar ve panolardı.
29 Şubat 2024 günü Siemens Healthineers tarafından Viyana’daki Radyoloji Kongresi kapsamında düzenlenen bir konferansı Türkiye’den küçük bir grup gazeteciyle birlikte izledik. Mühendisler, akademisyenler ve hekimlerden oluşan bilim heyetinin yaptığı sunumlar görüntüleme teknolojisinde yeni bir çağın başladığını açıkça ortaya koyuyordu.
Sağlık hizmetlerinde uçurum
Viyana’daki basın toplantısında Siemens Healthineers President of Diagnostic Imaging, (Tanı ve Teşhis Amaçlı Görüntüleme Cihazları Başkanı) André Hartung, şirketin Ar-Ge çalışmalarının ışığında geliştirdiği çözümler hakkında bilgi verdi. Siemens Healthineers'ın Ar-Ge departmanlarında 13 bin kişi çalışıyor. Geçtiğimiz yıl Ar-Ge'ye 1,7 milyar Euro’luk bir bütçe ayıran Siemens Healthineers portföyü bugün hastanelerdeki kritik kararların yüzde 70'ini etkiliyor. 2023’te 21,7 milyar Euro gelir elde eden kuruluşun dünya genelinde 70 bine yakın çalışanı bulunuyor.
André Hartung’un paylaştığı Birleşmiş Milletler rakamlarına göre 2050 yılında dünya nüfusunun yaklaşık 10 milyar olması bekleniyor.
2050’de 60 yaş üstü nüfusun bugünkü rakamın iki katına çıkacağını öngörülüyor. Nüfusun yaşlanmasının kronik hastalıkların yükünü yüzde 30 artıracağı, 20 yıl içinde dünya çapında Alzheimer hastalarının sayısının 100 milyona ulaşacağı tahmin ediliyor.
Küresel meta trendler ve zorluklar sağlık hizmetlerinde değişimi zorunlu kılıyor
Siemens Healthineers Avrupa Orta Doğu ve Afrika Başkanı Dr. Bernd Ohnesorge’ın sunduğu raporlara göre, kronik ve bulaşıcı olmayan hastalıklarda ( başta kanser, kardiyovasküler ve nörolojik hastalıklar olmak üzere, otoimmün hastalıklar, felç, kalp hastalıkları, diyabet, kronik böbrek hastalığı, osteoartrit, osteoporoz, Alzheimer vb.) küresel bir artış söz konusu. Kanser vakalarında ise 2040'a kadar yüzde 62'lik artış bekleniyor.
Dünya çapında, sağlık harcamaları artarken, sağlık personeli açığı da büyüyor. 2020'de küresel gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 11'i sağlık hizmetlerine harcanmıştı. Dünya Sağlık Örgütü tahminlerine göre 2030'da 10 milyon sağlık çalışanı açığı oluşacak.
Tüm kıtalarda sağlık hizmetlerine erişimde de büyük bir uçurum söz konusu. Gelişmiş ülkelerdeki insanların sadece yüzde 5'inin akciğer kanseri taraması imkanına sahip olması çarpıcı bir veri olarak dikkat çekiyor.
Nüfusun yaşlanmasıyla beraber sağlık hizmetlerine ihtiyaç artıyor
Avrupa'da her iki ölüm nedeninden birisini kardiyovasküler ve nörovasküler hastalıklar oluşturuyor. Düşük ve orta gelirli ülkelerde ise her dört ölümden üçü bu hastalıklardan kaynaklanıyor. 1990'dan bu yana parkinson vakalarında yüzde 72'lik artış yaşandı. Avrupa'da 2050 yılına kadar Alzheimer vakalarında yüzde 100'ün üzerinde artış yaşanacak.
Hedef Sağlığa erişimi artırmak
Teknoloji alanındaki gelişmeler, tanı ve teşhis görüntüleme cihazlarında önemli yenilikler geliştirilmesine izin veriyor. Cihazlar küçülüyor, verimliliği artıyor. Bunun yanısıra, çevreye verilen zararın azaltılması için önemli adımlar atılıyor.
Yeni nesil cihazlar görüntü kalitesini yükselttiği için daha kısa sürede ve daha ayrıntılı incelemeler yapılmasına izin veriyor.
Avrupa Radyoloji Kongresi’nde görüştüğümüz Siemens Healthineers Türkiye Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Enis Sonemel yeni teknolojilerin ilaç dozlarının düşürülmesi, kişiye özel tedavi, sonuçların daha iyi sınıflandırılmasına odaklanan sistemleriyle yaşam kalitesini iyileştirme amacı taşıdığını belirtiyor.
Türkiye kişi başına düşen MR çekimi sayısında dünya lideri
Siemens Healthineers Türkiye Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Enis Sonemel kuruluşun inovasyon çalışmaları ve Türkiye’deki veriler hakkında şu bigileri paylaşıyor;
Türkiye’de görüntüleme cihazları rakamları nasıl?
Türkiye’de kişi başına düşen MR cihazı sayısı, OECD ile karşılaştırdığımızda ortalamaya göre daha düşük. Ancak ülke olarak bu istatistiklerden ayrışıyoruz: Türkiye’de vatandaşların MR sistemlerine erişim oranı yüksek. Kişi başına düşen MR çekimi sayısı açısından dünya lideriyiz diyebiliriz.
Sağlık Bakanlığı bu doğrultuda neler yapıyor?
Sağlık Bakanlığı erişimi daha da artırmak ve kişi başına düşen MR cihazı sayısını yükseltmek üzere çalışıyor. Özellikle, nüfusu yüksek ancak MR cihazına erişimin kısıtlı olduğu birçok ilçe için cihaz sayısını artırmak için planlamalar yapılıyor. Bakanlık ile biz de temas halindeyiz. Hafif ve küçük yapısı, yapay zeka ve sürdürülebilir özellikleriyle, hasta konforu ve yüksek görüntü kalitesini birleştiren MR sistemlerimizin ülkemizde yaygınlaştırılması için çalışıyoruz.
Rakamlar nasıl?
Sağlık Bakanlığı verilerine göre Türkiye’de 1 milyon kişiye düşen MR sayısı 11.3; 1000 kişiye düşen MR görüntüleme sayısı ise 180, (OECD ortalaması: 72)
Tomografi sistemlerinde de tıpkı MR sistemleri gibi, OECD ile karşılaştırıldığında ülkemizde kişi başına düşen tomografi cihazı sayısına oranla görüntüleme rakamlarımız yüksek.
Sağlık Bakanlığı verilerine göre Türkiye’de 1 milyon kişiye 15 tomografi cihazı düşüyor; çekim sayısı ise 19.425 (OECD ortalaması: 6.676)
Doz yönetimi nasıl takip ediliyor?
Sağlık Bakanlığı’nın hassas ve kritik bir doz yönetim takibi var.
Tomografide hastanın maruz kaldığı radyasyon dozu oldukça önemli. Sağlık Bakanlığı bu anlamda halk sağlığını koruma konusunda oldukça titiz çalışarak, uygulama dozlarının düşük tutulmasını sağlıyor. Tomografi çekimlerinde her çekimde hasta başına uygulama dozu kayıt altına alınıyor ve düzenli olarak takip ediliyor.
Siemens Healthineers Türkiye’de neler yapıyor?
Türkiye’deki her dört manyetik rezonans cihazından (MR) üçü, her üç bilgisayarlı tomografiden ikisi ve her üç anjiyografi sisteminden ikisi Siemens Healthineers Türkiye imzası taşıyor. Kişiselleştirilmiş tedavi, yapay zeka, veri kullanımı ve sürdürülebilirlik üzerine yoğunlaşan bir kuruluşuz.
Birçok veteriner kliniğinde kullanılan görüntüleme cihazlarımızla, hayvan sağlığına yönelik doğru teşhis ve etkili tedavi planları oluşturulmasına katkı sağlıyoruz. Ayrıca, eğitim amaçlı olarak geliştirilen Cinematic Rendering teknolojimiz ile gerçeğe yakın görüntü oluşturarak veteriner hekimlere eğitimlerinde de destek oluyoruz.
Son dönemdeki inovasyonlarınız neler?
Son yıllarda en dikkat çekici inovasyonlarımızdan birisi olan ‘’Dijital İkiz’’ kişiselleştirilmiş sağlık hizmeti ile bireye doğru zamanda, doğru tedaviyi sunmanın mümkün olacağı bir geleceğe işaret ediyor. Bu sayede doğumdan itibaren toplanmaya başlayan sağlık verilerinin fizyolojik ve dijital bir model olarak kişiyi hayatı boyunca takip edebilecek olması, sağlıkta yeni bir dönemin habercisi.
Diğer bir önemli inovasyon ise Siemens Healthineers tarafından geliştirilen, dünyanın ilk photon-counting teknolojisine sahip bilgisayarlı tomografi tarayıcısı. Bu teknoloji, artan çözünürlük ve azalan radyasyon dozu ile görüntü kalitesinde yeni bir seviye belirliyor.
Microsoft Holonens ile uyumlu çalışan Cinematic Reality uygulamamız sayesinde ise iki boyutlu bilgisayarlı tomografi görüntülerini yapay zeka yardımıyla gerçekçi üç boyutlu görüntülere dönüştürebiliyoruz. Böylece sağlık profesyonelleri, 3 boyutlu hologramları görebiliyor ve görüntülerle gecikme olmaksızın görüntülerle etkileşime girebiliyor.
Siemens Healthineers Sürdürülebilirlik için neler yapıyor?
Siemens Healthineers 2024'ten itibaren sürdürülebilirlik taahhüdünü güçlendiriyor. Hedeflerimiz 2030 yılına kadar 260 milyon hasta temas noktası kurmak, küresel olarak yetersiz hizmet alan topluluklara daha fazla hizmet götürmek ve 2023 yılına kadar sağlık çalışanlarına 6 milyon saat eğitim verebilmek.
Bildiğiniz gibi, küresel sera gazı emisyonlarının yüzde 4,4'ü sağlık sektörü tarafından üretiliyor. Bizim kaynakları koruma taahhüdümüz çerçevesinde Net zero hedefimiz var.
Dahiliyet açısından da hedeflerimiz yüksek, 2025'e kadar üst düzey yönetim pozisyonlarında kadın temsiliyetini yüzde 30'a çıkartma taahhüdümüz var.