LYM nedir? LYM yüksekliği ve düşüklüğü neyi ifade ediyor?

Lenfositler (LYM), kanda bulunan beyaz kan hücreleridir ve vücudun hastalıklara karşı direncini artırır, hastalıklara karşı korur.Bağışıklık sistemini güçlendiren LYM, zaman zaman LY ve LYMPH olarak da anılmaktadır. Vücudu tehdit eden bakteri, parazit, mantar ve virüsler sonucunda oluşabilecek enfeksiyonlara karşı koruma sağlayan LYM, lenf bezleri, dalak ve kemik iliğinde üretilir. LYM değerlerinin yüksek ya da düşük olması çeşitli sorunlara neden olabilmektedir.

LYM nedir?

Bir akyuvar tipi olan lenfositler, kanda dolaşan lökositlerin yarısını oluşturmaktadır. Pluripotansiyel kök hücrelerden üreyen lenfositler, kanda dolaşır. Alyuvarlardan biraz büyüktürler ancak buna rağmen küçük hücre grubuna girerler. Lefosit bunun yanı sıra bir bağ doku hücresidir ve perifer dolaşımda bulunan alt grupları kabaca T, B ve NK hücreler olarak sınıflandırılabilir. Kanda dolaşan lenfositlerin ortalama %80’ini T hücre, %10’unu B hücre geri kalan %10’unu ise NK hücreler oluşturmaktadır. Bu oranlar hücrelerin alındığı dokuya göre değişebilmektedir. Timusta hücrelerin nerede ise %90’ı T hücre iken dalak ve lenf düğümünde %30-40 oranında T hücre görülmekte, B hücreler daha baskın oranda (%60-70) izlenmektedir.

Çeşitleri nelerdir?

Lenfositler iki ana gruba ayrılmaktadır. Bunlar; "Büyük Granüler Lenfositler" ve "Küçük Lenfositler"dir. Bu iki gruptan büyük granüler lenfositler, çoğunlukla doğal öldürücü hücreler olarak bilinirken, küçük lenfositler ise T ve B lenfositleridir.

Doğal öldürücü lenfositler, doğal bağışıklığın bir parçası sayılırlar. Tümör ve virüslere enfekte olmuş hücrelere karşı savunmasında en büyük rolü oynarlar. LYM hücreleri enfekte olmuş hücreler ile enfekte olmamış hücreleri birbirinden ayırmak için sınıf 1 Major Histokompatibilite Kompleksi denen yüzey proteinlerinin hücrelerdeki düzeyini algılar. Doğal öldürücü hücreler, interferonlar denen sitokinlere yanıt olarak işlevsel konuma gelirler. İşlevsel doğal öldürücü hücreler sitotoksik granüller salgılayarak hedef hücreleri öldürürler.

T lenfositleri kanda dolaşan lenfositlerin yüzde 80'ini oluşturmaktadır. Hücresel bağışıklıktan sorumlu olan bu lenfositler, B lenfositlerin aktivasyonunda görev alır. T lenfositler efektör hücre haline geldikleri zaman farklılaşarak Yardımcı ve Sitotoksik T lenfosit olarak görev yaparlar.

Son olarak B lenfositleri ise sıvısal bağışıklıktan sorumludur ve uyarıldığında antikor üretirler.

Normal değerler ne kadar olmalı?

Hemogram (kan sayımı) yapılarak lenfositlerin kandaki değeri ölçülebilmektedir. LYM normal değeri 1000 – 4800 µl (mikrolitre) civarıdır. Lenfosit değerlerinin, bu değerin üstünde ve altında olmaması gerekir. Eğer söz konusu değer, bu değerin altında ise LYM düşüklüğü olarak adlandırılır ve vücut bağışıklığının düşmesine neden olur. Diğer yandan yakın zamanda geçirilen bir hastalığın ardından LYM yüksekliği olarak adlandırılan durum da ortaya çıkabilir.

LYM düşüklüğü nedir?

Hemogram sonucunda LYM düşüklüğü tespit edilmesi; LYM değerlerinin 1000 µl altında olduğunu gösterir. Bu durumda vücut çeşitli hastalıklara açık hale gelir. Özellikle bulaşıcı hastalıklar ve bağışıklık sistemi bozuklukları yaşanabilir.

LYM düşüklüğünün başlıca nedenleri; vücudun yeterince lenfosit üretememesi, lenfositlerin toksinler tarafından imha edilmesi veya bir rahatsızlık nedeniyle lenfositlerin dalak ya da lenf bezlerinde tutulmasıdır.

Ayrıca; yetersiz beslenme, çinko eksikliği, HIV veya AIDS, grip benzeri enfeksiyon hastalıkları, myastenia Gravis, Lupus, romatoid artrit gibi otoimmün bozukluklar, lenfositik anemi, lenfoma ve Hodgkin hastalığı gibi bazı kanserler, kortizon kullanımı, radyasyon tedavisi, kemoterapi ilaçları gibi bağışıklığı etkileyen ilaçlar, DiGeorge veya Wiskott-Aldrich sendromu gibi kalıtsal bozukluklar, çölyak ve crohn gibi protein kaybına neden olan bağırsak rahatsızlıkları, kronik böbrek hastalıkları, stres, alkol ve sigara tüketimi de LYM düşüklüğüne neden olabilmektedir.

Belirtileri

Yukarıda bahsetiğimiz nedenlerden ötürü LYM düşüklüğü ortaya çıkabilir ve bu durum kendini bir takım belirtilerle ortaya çıkarır.

• Lenf bezlerinde veya dalakta meydana gelen büyüme
• Öksürük, burun akıntısı ve ateş
• Alopesi, egzama, piyoderma, telanjiektazi gibi deri anormallikleri
• Bağışıklık sistemi bozukluğu belirtisi olan bademciklerin veya lenf düğümlerinin küçülmesi
• Sistemik lupus eritematozus belirtileri sayılan ağrılı ve eklemlerde şişlik veya romatoid artrit. Bu hastalık bir nevi otoimmun bir romatizmal hastalıktır.
• LYM yüksekliği nedir?

Kanda 3000 µl üzerinde lenfosit bulunması durumuna LYM yükseliği denir. Diğer yandan çocuklarda 7000 µl, bebeklerde ise 9000 µl üzerinde olması lefositoz olarak adlandırılır. Lenfosit hücreleri vücudu koruma amaçlı üretildiği için LYM yüksekliği genel olarak yakın zamanda bir hastalık geçirildiğini ifade eder.

Suçiçeği, öpücük hastalığı, sitomegalovirüs enfeksiyonu, kan kanseri, grip, boğmaca, rubella, tünerküloz, kabakulak, bruselloz, herpes simpleks, bazı ilaçların yan etkileri, akut lenfositik lösemi, kronik lenfositik lösemi, mononükloz, toksoplazma, hepatit, sitomegalovirüs, kan nakli, crohn hastalığı, ülseratif kolit, otoimmün bozukluğu, vaskülit, multipl miyelom, bakteriyel ve benzeri enfeksiyonlar LYM yüksekliğine neden olabilir.