Bahar Bilen, "Yüksek komisyonlar fiyatlara yansıyor, tüketici zorlanıyor"

ESKİŞEHİR / EKONOMİ

Günümüzde lokanta işletmeciliği alanında ciddi bir plansızlık hakim olduğunu açıklayan Balar Bilen, “İhtiyaçtan çok daha fazla işletme açılmakta, bu durum hem mevcut işletmeler için haksız rekabet yaratmakta hem de genel bir standardın oluşmasını engellemektedir. Tıpkı eğitim ve sağlık sektörlerinde olduğu gibi, lokanta işletmelerinin de nüfus yoğunluğuna ve bölgesel ihtiyaçlara göre planlanması gerekmektedir. Bu planlama süreci, meslek odalarının görüşleri alınarak yürütülmeli, yeni işletme açacak kişilerin sektörel bilgi birikimi ve yeterli sermayeye sahip olup olmadığı denetlenmelidir. Rastgele ve liyakatsiz kişilerin bu alana girmesi engellenmeli, zira gıda güvenliği ve sağlıklı beslenme hayati önem taşımaktadır. Odalara bu konuda yetki verilerek, fizibilite çalışmaları yapılmalı ve gerektiğinde işletmelere finansal destek sağlanarak sağlıklı bir büyüme hedeflenmelidir” diye konuştu.

Fiyat tarifelerinin belirlenmesinde ihtisas federasyonları yetkilendirilmeli

Sektördeki haksız rekabetin önüne geçilmesi büyük önem taşıdığını bildiren Bilen, “Mevcut durumda uygulanan fiyat tarifesi sistemi, işletmelerin farklı gider maliyetlerine sahip olmasına rağmen benzer fiyatlar belirlemesine yol açmaktadır. Serbest piyasa koşullarında arz ve talebe göre şekillenmesi gereken fiyatların, taban fiyat uygulaması ile desteklenmesi gerekmektedir. Taban fiyat belirlenmesi, hiçbir işletmenin zarar etmeden faaliyetini sürdürmesine olanak tanıyacak, maliyetleri yüksek olan işletmelerin ayakta kalmasını sağlayacaktır. Tavan fiyat yerine taban fiyat uygulaması, tüketicinin bütçesine uygun işletmeyi seçme özgürlüğünü de koruyacaktır. Yıllık belirlenen fiyat tarifelerinin güncel enflasyon karşısında yetersiz kalması, işletmelerimizi ciddi anlamda zorlamaktadır. Fiyat tarifelerinin belirlenmesinde ihtisas federasyonlarının yetkilendirilmesi, iller arası tarife kaosunun önüne geçerek Türkiye genelinde bir standardın oluşmasına katkı sunacaktır. Büyükşehirler ve iller bazında farklı tarifeler belirlenmesi, bölgesel maliyet farklılıklarını gözetecektir” dedi.

Bahar Bilen, sözlerine şöyle devam etti: “Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 73. maddesi, devletin esnaf ve sanatkarları koruyucu ve destekleyici tedbirler alacağını hükme bağlamaktadır. Ancak pandemi döneminde de açıkça görüldüğü üzere, bu koruma ve desteğin yeterli düzeyde olmadığını deneyimledik. Esnaf teşkilatı olarak devletimizden beklentimiz, anayasal güvence altına alınan bu desteğin somut adımlarla hayata geçirilmesidir. Zorlu ekonomik koşullarda ayakta kalabilmemiz için özel tedbirlerin alınması şarttır.”

İşletme maliyetlerinin düşürülmesinin sektörün sürdürülebilirliği açısından kritik öneme sahip olduğunu belirten Bahar Bilen, “Özellikle online yemek siparişi platformlarının aldığı yüksek komisyon oranları (%38-40'lara varan oranlar), işletmelerimizin kar marjlarını ciddi şekilde erozyona uğratmaktadır. Avrupa ülkelerinde çok daha düşük seviyelerde olan bu komisyon oranlarının makul seviyelere çekilmesi için acil yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Benzer şekilde, bankaların POS cihazları üzerinden aldığı yüksek komisyon bedelleri de işletmelerimize ek bir yük getirmektedir. Kendi yazar kasa POS cihazlarımızı kullandığımız bu dönemde, bankaların sadece provizyon hizmeti karşılığında yüksek komisyon alması haksızlık doğurmaktadır. Paramızı bir gün sonra alabilmek için dahi yüksek komisyon ödemek zorunda kalmak kabul edilemez. Bankaların, promosyon ödemeleri yaptığı gibi, işletmelerin parası üzerinden de makul bir düzenleme yapması gerekmektedir. Bu komisyon ve vergi yüklerinin (stopaj vb.) toplamda ciromuzun önemli bir kısmını oluşturması (%70'lere varan oranlar), ayakta kalmamızı zorlaştırmakta ve fiyatlarımıza yansıyarak tüketiciyi de olumsuz etkilemektedir. Bu yüklerin hafifletilmesi, hem esnafın rahatlamasını sağlayacak hem de fiyatların düşmesine katkıda bulunacaktır” ifadelerini kullandı.

Tüketici sağlığının korunması en büyük önceliğimiz

Eskişehir Lokantacılar ve Kasaplar Odası olarak, 1955 yılından bu yana hizmet verdiklerini dile getiren Bahar Bilen, “Odamızın mülkiyetinin bize ait olması ve yaptığımız modernizasyon çalışmaları ile üyelerimize daha iyi hizmet sunma gayretindeyiz. Üye sayımızın artması şehir ekonomisi açısından olumlu olmakla birlikte, plansız büyüme ve haksız rekabet endişelerimizi de beraberinde getirmektedir. Nitelikli ve liyakatli işletmelerin sektörde yer alması, gıda terörünün önüne geçilmesi ve tüketici sağlığının korunması en büyük önceliğimizdir. Sektörümüzün geleceği için bu sorunların ivedilikle çözüme kavuşturulması gerekmektedir” açıklamasında bulundu.