Diyarbakır Tekstil ve Hazır Giyim Sektör Raporu açıklandı
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) ve GÜNTİAD tarafından, Diyarbakır'da faaliyet gösteren 331 tekstil işletmesi ile yapılan görüşmeler sonucunda elde edilen verilerle hazırlanan ve sektörün kentteki son durumunu ortaya koyan 140 sayfalık rapor kamuoyu ile paylaşıldı.
Mahir Solmaz/Diyarbakır
Güneydoğu Tekstil Sanayi ve İş İnsanları Derneği (GÜNTİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Sezai Ayas rapor hakkında bilgiler verirken, Temmuz 2023'te başladıkları çalışma kapsamında 481 işletme ve atölyeyi inceleme hedefinde olduklarını ancak artan maliyetler ve sektörel zorluklar nedeni ile 150'sinin kapalı olduğunu yada faaliyetlerini durdurduklarını tespit ettiklerini belirti.
Üretime devam eden 331 işletme ile yaptıkları nitelikli görüşmeler ile sektörün canlılığını ve potansiyelini gözler önüne serildiğini ifade eden Ayas "Diyarbakır, tekstil ve hazır giyim alanında bölgesel bir güç merkezi olarak öne çıkıyor. Sektör, kent ekonomimiz için stratejik bir öneme sahip ve entegre yatırımlar, ürün çeşitliliği, uluslararası markalarla işbirliği, ve kendi markalarını yaratan işletmeler ile diğer illerden farklılaşıyor” dedi.
331 işletmede 21 bin 522 kişi çalışıyor, çalışanların yüzde 64’ü kadın
Ayas, Sektördeki 331 işletmede 21 bin 522 kişinin çalıştığını, bunların yüzde 64’ünün kadın olduğunu belirterek, “İşletmelerimizin yüzde 31’i merkez Yenişehir ilçesinde. Dış ilçelerde ise Bismil, Ergani, Silvan ilçeleri öne çıkıyor. Görüşme yaptığımız 331 firmada 21.522 kişi çalışıyor. Çalışanların yüzde 64’ünü kadın çalışanlar oluşturuyor. Kentte tekstil ve hazır giyim sektöründe bir yıl önceye göre çalışan sayısında yüzde 18 artış sağlanmış durumda. Sektörde gelecek bir yıl içinde çalışan sayısında yüzde 48 artış olması bekleniyor. Organize Sanayi Bölgeleri kentte sektördeki istihdamda bugün yüzde 62’lik paya sahip” ifadesini kullandı.
Yüzde 33’ü kendi markası için üretim yapıyor
331 işletmenin yüzde 33’ünün kendi markası için üretim yaptığına işaret eden Ayas, şunları söyledi: “Aynı şekilde hazır giyim ve konfeksiyon sektöründe üretim yapan 250 işletmenin 75’i uluslararası markalara, 136 işletme ulusal firmalara, 51 işletme ise Diyarbakır’daki işletmelere fason üretim yapıyor. İşletmelerimizin yüzde 87’si siparişe göre üretim yapıyor. 13 firmamız kendi e-ticaret sitesini kurma deneyimine sahip ve 16 firmamız e-ticaret siteleri üzerinden satış yapıyor. Hazır giyim ve konfeksiyon sektöründe faaliyet gösteren 250 işletmeden 183’ü kendi markasını kurmak istiyor. İşletmelerimiz sürdürülebilirliklerini sağlamak ve büyümek için markalaşmayı önemli bir strateji olarak görüyor ve işletmelerimizin yüzde 83’ü orta ve uzun vadede markalaşmayı veya marka değerlerini arttırmayı hedefliyor. Markalaşma ve e-ticarete yönelik adımlarımız, sektörümüzün geleceği için hayati önem taşıyor.OSB’lerde yaratılan ekonomik girdi yıllık 4,6 milyar TL. İlimizde tekstil ve hazır giyim sektöründe yaratılan toplam istihdam üzerinden kente ekonomik girdisine baktığımızda 2023 yılı için 7.7 milyar TL. OSB’lerde yaratılan ekonomik girdi ise yıllık 4.6 milyar TL” dedi.
En temel sorun artan işgücü ve hammadde maliyetleri
Ayas, “Ancak, bu umut verici tablonun yanı sıra, sektörümüz önemli zorluklarla da karşı karşıya. Artan maliyetler, özellikle ham madde ve işçilik maliyetlerindeki artışlar, sektörümüzün kar marjlarını baskı altına alarak rekabetçiliğini olumsuz etkiliyor. Ayrıca, finansa erişimin zorluğu, özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerimizin gerekli yatırımları yapabilmesi ve büyüyebilmesi için büyük bir engel teşkil ediyor. Sektörümüzün daha da gelişmesi ve uluslararası alanda rekabet edebilir bir konuma gelmesi için birlikte çalışma, bilgi ve tecrübe paylaşımı önemli. Hep birlikte, Diyarbakır'ı tekstil ve hazır giyim alanında bir marka şehir haline getirebiliriz. Çalışmamızın sektörümüzün geleceğine yön vermede ve politika belirlemede dikkate alınması gereken önemli veriler sunan bir rapor" şeklinde konuştu.
"Bugün tekstil ve hazır giyim üretiminin tüm aşamalarında işletmelerimiz var"
DTSO Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kaya ise, tekstil ve hazır giyim sektörünün Diyarbakır için stratejik bir sektör olduğunu belirtti. Tekstil ve hazır giyim sektörünün iki açıdan önemli olduğunun altını çizen Kaya, “Birincisi istihdam. Özellikle de genç ve kadın istihdamı için önemli bir sektör. Kadınların gençlerin daha kolay işgücüne katılabildiği emek yoğun bir sektör. Diğer önemli husus pamuk üretimi. Diyarbakır Şanlıurfa ili ile birlikte Türkiye pamuğunun %55’ini üretiyor ve daha fazla pamuk üretimi yapacak potansiyeli olan ve bu konuda yatırımları devam eden bir il. Türkiye’de batı illerinde işgücü maliyetleri artınca sektörün genç nüfusun Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu illere kaymaya devam ettiğini yıllardır görüyoruz. Aynı şekilde iplik üretim tesislerinin de pamuk üretimindeki potansiyel ile birlikte arttığını görüyoruz” dedi.
Tekstildeki mevcut 21 bin istihdamın korunması gerekiyor
Kaya, “Geldiğimiz aşama 10 yıllık bir çalışmanın sonucu. Ancak bunu korumak şimdiki politikalar ve projeler ile mümkün değil. Bu çalışmayı da bu nedenle yaptık. İşletmelerimizi daha iyi anlamak, risklerini, sorunlarını, pazarlarda karşılaşabilecekleri tehditleri daha iyi görmek ve hem işletmelerimizin sürdürülmesi hem de bu sektörde yaratılan 21 bin istihdamın korunması ve daha çok istihdam yaratılması için işletmelerimize döndük ve görüşlerini aldık. Araştırma sonucunda önümüzde kırsal ilçelerimizde işletme, atölyelerimizin yer sorunu, artan maliyetler nedeni ile pazarda rekabet sorunu, kendi markasını geliştirmek veya farklı pazarlara açılmak isteyen işletmelerimiz için işbirliği ağları ve destekler ilk incelediğimizde gördüğümüz temel çalışma alanları” şeklinde konuştu.
