İzmir Tarım Teknoloji Merkezi’nin etkileri İzmir ile sınırlı kalmayacak

NURETTİN BAKİ / İZMİR

İzmir Ticaret Borsası (İTB) öncülüğünde, kentteki üniversiteler ile kamu kurum ve kuruluşların ortaklığıyla hayata geçirilen, tarımı teknoloji ile birleştiren İzmir Tarım Teknoloji Merkezi’nin (İTTM) kuruluş çalışmalarda sona gelindi.

lk günden itibaren projenin başında bulunan, yurt içinde ve yurt dışında katıldığı her toplantıda, ziyaret ettiği her fuarda girişimcilere İTTM’yi ve avantajlarını anlatan İTB Genel Sekreteri Dr. Erçin Güdücü, burada geliştirilecek tarım teknolojilerinin etkilerinin İzmir ile sınırlı kalmayacağını vurguladı. Dr. Güdücü, “Türkiye önemli bir tarım üreticisi. Merkezimizde ülkemizin farklı bölgelerinde farklı ihtiyaçlara yönelik teknolojilerin geliştirilmesi de mümkün olacak. Burada ortaya çıkacak yeni üretim yöntemleri, yerlileştirilecek teknolojiler, maliyet düşürücü yeni ürün ve hizmetler tarım sektörümüzün küresel rekabet gücünün artmasına destek olacak” dedi.

Menemen’deki İTTM hizmet binasının yapımının sürdüğünü söyleyen Dr. Güdücü, “İTTM paydaşlarının fiziki altyapı ihtiyaçlarının karşılanacağına emin olmak adına son kontrollerimizi yapıyoruz. Eğer büyük bir aksilik yaşamazsak birkaç hafta içerisinde binamızı teslim alıp ortak alan mobilyaları, internet altyapısı, güvenlik sistemi gibi detayları organize edeceğiz. Bu sırada bir yandan da İTTM’de araştırma geliştirme yapacak olan girişimlerin seçimi tamamlanacak. Sonrasında İTTM faaliyete hazır olacak. Öngörümüz İTTM’nin 2024’ün ilk çeyreği içerisinde faaliyete geçmesi” şeklinde konuştu.

Çalıştıkları sistem sayesinde farklı ihtiyaçlara sahip paydaş grupları arasında eşleştirmeler yapabildiklerini söyleyen Dr. Güdücü, “Çeşitli paydaşlarla birlikte düzenlediğimiz etkinliklerde tanıştığımız girişimcileri, firmaları, tarımsal üreticileri, tarım makineleri ve ekipmanları üreticilerini, tarımsal işleyicileri, araştırmacıları, ziraat mühendislerini paydaş profillerine, kullandıkları teknoloji alanları ve çalıştıkları tarım ürünlerine göre sınıflandırabileceğimiz bir sistem üzerinde çalışıyoruz” sözlerine yer verdi.

Gerçek yaşam koşullarında test olanağı sunuyor

İTTM bünyesinde yer alan laboratuvarlar ve ekipmanlar sayesinde, girişimcilerin kendi finansal kaynaklarını altyapı yatırımı yerine çözüm geliştirmeye odaklayabildiğini kaydeden Güdücü, “Girişimciler açısından bakarsak İTTM, tarım sektöründe bilişim teknolojileri temelli Ar-Ge çalışmaları için gerekli fiziksel ortam, altyapı ve iş bağlantılarını girişimcilere sunarak, tarım teknolojilerinin geliştirilmesine ve ticarileşmesine destek oluyor​​. Ayrıca TEKMER statüsüne sahip olması sebebiyle bünyesindeki girişimciler 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında sağlanan çeşitli vergi indirimi ve teşvik unsurlarından faydalanabiliyorlar. Bunların da ötesinde, tarımsal araziler ve uygulama alanları sunarak, geliştirilen teknolojilerin gerçek yaşam koşullarında, gerçek ürün üzerinde ve gerçek kullanıcılar ile test edilmesine olanak sağlıyor. Bu sayede girişimcilerin ürünlerinin tarımsal uygulamalardaki etkinliğini ve gerçek yaşamda performansını değerlendirmelerine ve gerekli iyileştirmeleri yapmalarına yardımcı oluyor​​”  ifadelerine yer verdi.

Uzaktan üyelik modeli de var

İTTM’de tarım teknolojilerinin özel sektör, kamu, araştırmacı ve bu çözümlerin kullanıcısı olan tarımsal üretici ve işleyicilerle birlikte geliştirilmesinin hedeflendiğini belirten Dr. Güdücü, “Tarımda bilişim teknolojileri odağında araştırma-geliştirme ve ürün/süreç/hizmet yeniliği içeren teknoloji odaklı iş fikri/proje sahibi girişimci ve işletmelerin yanı sıra bu girişimci ve işletmelere Ar-Ge faaliyetlerini destekleyici hizmet sunabilecek firmalar, araştırmacılar, tarım ve tarım makineleri üreticileri de merkezimizde yer alabilirler. Farklı firmaların farklı ihtiyaçlarına yönelik olarak kapalı ofisler, sabit masalı açık ofisler ve paylaşımlı masalı açık ofisler mevcut. Son olarak İTTM’ye uzak alanlarda tarım teknolojileri ile ilgilenen paydaşlarımızın da İTTM’nin sağlayacağı ekosistemin içinde yer alabilmeleri ve eğitim, danışmanlık, ağ kurma vb. etkinliklerden yararlanabilmeleri için bir uzaktan üyelik modelimiz de mevcut” dedi.

İTTM’nin kent ve ülke tarımına sunacağı katkılarına da değinen Dr. Güdücü, şu ifadelere yer verdi: “İzmir tarımsal potansiyelinin haricinde bilim odağıyla, genç nüfusuyla, liman kenti olmasıyla ülkemiz için çok önemli bir şehir. Bütün bunlar aslında tarımsal inovasyon için bir başkent seçiyor olsak arayacağımız özellikler. İzmir Ticaret Borsası olarak İTTM yapısını kurgularken bölgedeki diğer kurum ve kuruluşlarla iş birliği içerisinde ve farklı projelerin tamamlayıcısı olarak kurgulamaya özen gösterdik. Örneğin; yine bölgenin önemli çatı örgütlerinin birlikte kurmakta olduğu Dikili, Bergama, Kınık ve bayındır’da tarıma dayalı ihtisas organize sanayi bölgeleri İzmir’de bitkisel ve hayvansal üretim ve işleme tesisleri kümelenmelerini artıracak, İTTM’nin sağlayacağı Ar-Ge ve inovasyon ekosistemi bütünleyici olacak.”

“İş ortaklarımızı iki grupta topladık”

Merkezin sermaye yapısının yüzde 75 kamu ve kamu niteliğine haiz kurumlar, yüzde 25 oranında da özel sektör kuruluşlarından oluştuğunu ifade eden Dr. Güdücü, “İş ortaklık yapımızı kurgularken bu girişimin başından beri inisiyatif alarak elini taşın altına koyan sermaye ortaklarımız ve bizlere süreç içerisinde gerek sektörel bilgi birikimleri gerek sağladıkları çözümlerle destek olacak iş ortaklarımız olarak iki grupta topladık. Kamu tarafında İzmir Ticaret Borsası, Ege İhracatçı Birlikleri, İzmir Ticaret Odası, Aydın Ticaret Borsası, Alaşehir Ticaret Borsası, Aliağa Ticaret Odası, Bergama Ticaret Odası, Menemen Ticaret Odası, Gaziantep Ticaret Borsası, Balıkesir Ticaret Borsası, Antakya Ticaret Borsası, Manisa Ticaret Borsası ve Menemen Belediyesi bulunuyor. Özel sektörde ise ülkemizin tarım bankacılığı denince akla gelen en önemli bankalarından Ziraat Bankası, Türkiye İş Bankası ve Denizbank’ın girişimleri olan Ziraat GSYO, İmece Mobil Tarım Platformu Elektronik Hizmetler Ticaret A.Ş. ve NeoHUB A.Ş. hem tarım sektörü hem de bankacılık alanındaki bilgi birikimleriyle bizimle beraberler” şeklinde konuştu.

İTTM’nin hibe desteği ve fiziksel altyapı sağlayan en önemli destekçilerinin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı olduğunu dile getiren Dr. Güdücü,“Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı merkezimizi İzmir Kalkınma Ajansı Güdümlü Proje Destek Programı ve KOSGEB TEKMER Destek Programı vasıtasıyla destekliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı da İTTM’nin bugün bulunduğu yeri sağlayarak ve TAGEM bünyesindeki enstitülerin tarımsal üretim alanlarını, fiziksel altyapıları, araştırmacılarının uzmanlıklarını ve tarımsal veritabanlarını İTTM’de yürütülecek çalışmalar için paylaşıma açıyor” dedi.

İş dünyasının ilgisi büyük

İTTM’nin kurulduğu günden bu yana her kesim tarafından büyük ilgiyle karşılandığını söyleyen Güdücü, “Türk tarım ve gıda sektörü için çok önemli kuruluşlarla niyet ve iş birliği anlaşmaları gerçekleştirdik, gerçekleştirmeye de devam ediyoruz. Tüm organizasyonları burada anmak mümkün değil ancak, tarım makineleri tarafında TARMAKBİR, Türk Traktör gibi organizasyonlar; gıda işletmelerinden Tat Gıda, Akcelep Gıda, Konfrut Gıda; yazılım sektöründen Başarsoft, Logo Yazılım, Siskon Yazılım; üniversiteler tarafında İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Yaşar Üniversitesi, Ege Üniversitesi; sivil toplum tarafında Yazılım Sanayicileri Derneği, Kapsayıcı Büyüme Derneği gibi önemli iş birliği ortaklarımız mevcut. Bu sermaye yapısı ve iş ortakları, İTTM'nin geniş bir ağ ve kaynaklara erişimini sağlayarak, tarım teknolojileri alanında önemli projelerin gerçekleştirmesine fırsat sunan ana faktör” diye konuştu.

İlk uluslar arası işbirliği Japonya’yla

Tokyo Tarım ve Teknoloji Üniversitesi (TUAT) ile işbirliği süreci hakkında da bilgi veren Güdücü, “Tatlı su kaynaklarımızın yüzde 70’i tarımsal sulamada kullanılıyor. Bu da ülkemiz ve dünya için önemli miktarda bir doğal kaynak kullanımı olduğu gibi, üreticiler açısından da ciddi bir maliyet. Bu doğrultuda, bölgemiz için stratejik bir ürün olan pamukta değişken oranlı sulamanın ürün verimine etkisini araştıran bir akademik araştırma projesi başlattık. 3 sezon sürmesini planladığımız bu projede, Tokyo Tarım ve Teknoloji Üniversitesi, Ege Üniversitesi ve Uluslar arası Tarımsal Araştırmalar ve Eğitim Merkezi (UTAEM) araştırmacıları ile birlikte çalışıyoruz. İlk sene için uzaktan algılama yöntemleri ile gözlemleyerek sulama seviyelerine göre ürün ve toprak verilerini topladık. İkinci sene hedefimiz halihazırdaki sulama ekipmanlarını akıllı hale getirerek değişken oranlı sulama uygulaması gerçekleştirmek ve buradan toplayacağımız verileri karşılaştırmak. Daha sonrasında bulgularımızı farklı girişimlerin bu alanda ticarileşebilir ürün ve hizmetler geliştirmesi için sunacağız. Hem üretici için daha az maliyetle üretim yapma imkanı oluşmuş olacak, hem de tarımın çevresel olumsuz etkilerinden biri azaltılacak. Çalışmada bizlere Kapsayıcı Büyüme Derneği destek veriyor” dedi.

“TEKMER statüsü kazandık”

İzmir Kalkınma Ajansı desteğiyle İTTM için oluşturdukları fiziksel altyapı çalışmalarında neredeyse sona geldiklerini belirten Dr. Güdücü, “Birkaç ay içinde son rötuşlarımızı da tamamladıktan sonra ilk girişimleri bünyemize kabul ediyor olacağız. Altyapı çalışmaları sürerken, KOSGEB’e Teknoloji Geliştirme Merkezi (TEKMER) statüsü almak amacıyla yapılmış olan başvurumuz KOSGEB TEKMER Destek Programı kapsamında onaylanarak TEKMER adı kullanım hakkı kazandık. Böylelikle İTTM’de yer alacak girişimcilere çeşitli vergi indirimi ve teşvikler sağlanabilecek. Aynı zamanda KOSGEB uzmanları vasıtasıyla girişimcilere KOSGEB desteklerinden hızlı haber alma ve faydalanma kolaylığı sağlanmış olacak. Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) enstitülerinden İzmir Menemen’de yer alan Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi (UTAEM) içerisinde bulunan İTTM’nin fiziki çalışma ortamı ile ilgili çalışmalar sürerken, bir yandan da Türkiye tarım teknolojileri ekosistemi veritabanını oluşturuyoruz” dedi.

“Tarım sektörünün dijital dönüşümüne katkı sağlayacak”

İTTM’nin tarım sektörüne ve paydaşlarına birçok fırsat sunduğunu belirten Güdücü, “İTTM, tarımı sürdürülebilir, rekabetçi ve verimli hale getirmek için bilgi ve iletişim teknolojilerinin tarıma daha güçlü bir şekilde entegre edilmesini desteklemeyi amaçlıyor. Tarımsal üretimde teknoloji tabanlı modern uygulamalara geçişte önemli bir rol oynayarak, tarım sektörünün dijital dönüşümüne katkı sağlayacak​​. Bu durum da, çiftçilerin ve tarım işletmelerinin dijital teknolojileri kullanarak daha verimli ve etkin üretim yapmaları için ortam oluşturacak. Sözgelimi bir örnekle açıklamak gerekirse, pamuk yetiştiren bir üreticimiz İTTM’ye gelip sulama çözümleri ile ilgili geliştirilen bir ürünün sağladığı verim artışını yerinde görüp uygulamaya karar verebilecek” diye konuştu.

Organik tarımın çıkışı havza bazlı üretimdeŞehirler