TESK Başkanı Palandöken: “Esnafın sırtındaki yük hafifletilmeli”

ESRA ÖZARFAT
BURSA - Palandöken, geçmiş yıllarda başarıyla uygulanan vergi ve prim yapılandırmalarına yeniden ihtiyaç olduğunu vurguladı. “Beş yıl önce yapılan yapılandırma sayesinde 47 milyar TL ekonomiyle buluştu. Bugün benzer bir adım hem devlete hem esnafa can suyu olur” ifadelerini kullandı. Kira stopajının esnafı mağdur ettiğini söyleyen Palandöken, “10 bin liralık kiraya bir de yüzde 20 stopaj eklendiğinde esnaf neyle geçinsin?” dedi. Enerji zamlarının küçük işletmeleri darboğaza sürüklediğini belirterek, “Doğalgaz, elektrik ve akaryakıt zamları karşısında esnafın dükkan açacak mecali kalmadı” dedi.

Palandöken, “Sosyal güvenlikten başlayarak, krediye erişim sorunları ve kredi kullanımındaki sıkıntılar gibi birçok konu bugün gündemde. Sıkı para politikaları, esnaf ve zanaatkârın üzerindeki yükleri daha da artırıyor. Vatandaş fiyatlardan şikayetçi. Mevsimsel olarak sebze ve meyve fiyatları yüksek. Bir ay sonra, Ağustos-Eylül gibi bakliyat fiyatlarının da artması bekleniyor. İnsanlar kiralarını bile ödemekte zorlanıyor. Enflasyonla mücadelede umutlanmak istesek de yapılan zamlarla birlikte esnaf yine perişan oluyor. Doğal gaza yüzde 25 zam yapıldı, elektriğe zam geldi. Petroldeki artışlar çok yansıtılmasa da elektrikte ve doğal gazda devlet desteği olsa da, esnaf iş yapamaz hâle geliyor. Teknoloji gelişiyor, elektriksiz neredeyse hiçbir şey kalmadı. Tasarruf, konutlarda belki bir nebze mümkün. Ama sokakların ışığı, esnafın vitrinindeki o ışıklar, dükkânların canlılığı olmazsa; ekonomi de canlanmaz. Tarihi mekânlar aydınlatılmazsa, sokaklar ışıksız kalırsa cadde dükkâncılığı biter, insanlar AVM’lere yönelir. Esnafın nefes alacağı bir alan maalesef açılamadı. Kurallar belirlenemedi, esnaf ve zanaatkârın sorunları gün geçtikçe arttı. Ekonominin bel kemiği olan esnaf ve sanatkârı ayakta tutamazsak, ne çarşı kalır ne sokak” diye konuştu.

“Mesleki eğitimde teşvik şart”

Gençlerin zanaatlara yönelmediğini vurgulayan Palandöken, “Stajyer gençler emekliliğe sayılmıyor, çıraklık sistemi teşviksiz. Esnafın yanında yetişen usta olmazsa gelecekte sanayi de durur, üretim de” şeklinde konuştu. Esnafın yanında çalışanların sosyal güvencelerinin devlet tarafından desteklenmesini önerdi. Yeni nesil ulaşım araçlarına geçişi destekleyen Palandöken, “Taksici, minibüsçü elektrikli araç alsın ama bu araçlarda ÖTV ve KDV kaldırılsın. Bu hem esnafa hem vatandaşa nefes olur” dedi. Esnafın hastalanınca devletten hizmet almadığını, eczaneden ilaç dahi alamadığını vurgulayan TESK Başkanı, “Ödeyemediği sosyal güvenlik primi yüzünden bileziğini bozduran esnaf, adaletsiz bir sistemle baş başa bırakılıyor” değerlendirmesini yaptı.

“Esnaf var ama zanaat gidiyor”

Toplantının Bursa’da yapılmasının önemine dikkat çeken Palandöken, “Bursa, hem tarihiyle hem esnaf yapısıyla Türkiye’nin mozaik yapısını yansıtıyor. Bu şehirdeki esnafın nabzı, ülke ekonomisinin de nabzıdır” şeklinde konuştu. Kapanan iş yerleriyle ilgili de konuşan Palandöken, “Esnaf sayısında ciddi bir düşüş yok. Ancak meslekler değişiyor. Gözlükçü kapanıyor, yerine simitçi açılıyor. Yani esnaf var ama zanaat gidiyor. Çünkü sermaye ve sabır artık aynı ellerde değil. Ortalama süre 3 yıl” ifadelerini kullandı. Palandöken, dijitalleşmenin meslekleri dönüştürdüğünü ama zanaatın hâlâ önemli olduğunu hatırlatarak, “Bir terzi, bir fırıncı, bir tamirci hâlâ elzem. Yapay zekâ her şeyi çözemez. Usta Mehmet abi hâlâ lazım bu ülkeye” dedi. Zincir marketlerin her ürünü satabilmesine ve sokak sokak şube açmasına tepki gösteren Palandöken, “Marketin önüne motor, deniz yatağı konuyor. Oysa esnafın kaldırıma tezgâh koyması bile yasak” diye konuştu.