İlk çeyrekte sanayinin elektrik tüketimi geriledi

Mehmet KAYA

ANKARA - Sanayi sektöründe üretim kaybına yönelik öncü işaretler gelmeye devam ediyor. Sanayinin elektrik tüketimi, yılın ilk çeyreğinde bir önceki yıl aynı çeyreğe göre yüzde 1,58 oranında geriledi. Tüketici grupları içinde tüketim miktarı düşen tek grup sanayi oldu. Sadece mart ayında ise bir önceki yıl aynı aya göre düşüş 5,05 oranında gerçekleşti.

Türkiye’nin en önemli sanayi merkezlerinden İstanbul’da, birinci çeyrekte faturalanan elektrik tüketimi yüzde 8’in üzerinde geriledi. Verilerde, fiili tüketim ile faturalanan tüketim arasında çeşitli nedenlerle gecikmeler vb. nedenlerle farklar olsa da dönemsel olarak bakıldığında düşüş ya da yükseliş yönünde eğilimi gösteriyor.

Faturalanan tüketime yönelik olarak EPDK verilerine göre, 2025 Ocak-Mart döneminde Türkiye’de sanayinin tükettiği elektrik 28.9 milyon MWh düzeyinde gerçekleşti. Bir önceki yıl aynı dönemde  tüketim 29.4 milyon MWh düzeyindeydi. Tüketim yüzde 1,58 oranında düştü. Faturalanan elektrik, dağıtım şirketlerince teslim edilen ve faturası kesilen elektrik kullanımı anlamına geliyor. Diğer yandan, fatura dönem kaymaları vb. nedenlerle fiili olarak tüketilen miktar ile tam uyuşmuyor. Bu kaymaya karşılık, eğilim göstermesi açısından dönemsel karşılaştırmalar anlam kazanıyor. Bu açıdan bakıldığında, tüketim grupları içinde sadece sanayinin tükettiği elektriğin düşmesi ve dönemsel olarak anlamlı bir düzeyde olması da dikkati çekiyor.

Aylık bazda bakıldığında da özellikle mart ayındaki sert düşüş dikkat çekti. Sanayinin faturalanan elektrik tüketimi mart ayında bir önceki yıl aynı aya göre yüzde 5,05 düzeyinde düştü. Bu ayda da yine diğer tüketim gruplarının tamamının faturalanan tüketiminde artış oldu.

İstanbul, Kocaeli ve Gaziantep’in sanayi elektrik kullanımı düşüşü yüksek

Yine sadece mart ayına bakıldığında, yüksek elektrik tüketicisi, sanayi ve ticaretin yoğun olduğu iller içinde Kocaeli ve İstanbul’daki sanayi elektrik tüketiminin sert düşüşü dikkat çekti. 2025 Mart ayında, bir önceki yıl aynı aya göre Kocaeli’de faturalanan elektrik tüketimi yüzde 12,23, İstanbul’da yüzde 8,56 geriledi. İzmir’de düşüş 1,36, Ankara’da 3,73, Bursa’da yüzde 5,26, Gaziantep’te ise yüzde 11,71 düzeyinde gerileme gözlendi.

Fiili tüketim

EPDK aylık raporlarında fiili olarak tüketilen elektrik miktarının dönemsel karşılaştırması bulunmuyor. EPİAŞ kayıtlarında da dönemsel geç bildirimler, sonradan yapılan revizeler ve dağıtım şirketi dışı satışları içermediği için fiili olarak tüketilen elektrik verisi tam olarak gözlenemiyor. Yine aynı şekilde, dönemsel kıyaslamalar anlamlı sonuç veriyor.

Buna göre, fiili olarak Ocak-Mart 2025 döneminde sanayinin fiili kullandığı elektrik miktarı dar kapsamlı olarak bakıldığında bir önceki yıl aynı döneme göre yüzde 21,42 oranında gerilemiş görünüyor. Bu veriler daha sonra kısmi olarak revize edilse de düşüşün faturalanan elektrik tüketiminden daha yüksek gerçekleştiği gözleniyor.

Öteyandan, dönemlik ve aylık bazda faturalanan elektrik içinde tarımsal sulamanın hızlı artışı gözlendi. Bunda, yapılan yeni düzenlemelerle, kaçak tarımsal sulama kullanımlarının önlenmesinin etkisi bulunuyor. Tarımsal sulamada kaçak kullanım geçmiş yıllarda olağanüstü yüksek düzeyde olduğu için bu alanda sağlanan iyileşmeler oransal olarak yüksek seviyelerde gerçekleşiyor.