Tüketim malı ithalatında 'patlama' sürüyor
Tüketim malı ithalatı dizginlenemiyor. Özellikle binek otomobil ve dayanıklı tüketim malları ithalatında olağan yılların bile üzerine çıkan yüksek oranlı artışlar dikkat çekiyor.
Mehmet KAYA / ANKARA
Türkiye’de büyüme oranlarının üzerinde seyreden tüketim malları ithalatında yükseliş sürüyor. 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 56,3 artarak 47,6 milyar dolar olarak gerçekleşen tüketim malları ithalatı, 2024 yılının ilk 4 ayında 17,1 milyar dolara ulaştı.
Türkiye’de, tüketim malları ithalatı 2023’te bir önceki yıla göre yüzde 56,3 ile çok yüksek oranda arttı. Türkiye’nin genel ekonomik yaklaşımında, başta Avrupa olmak üzere ihracata dayalı, imalat sanayii yoğun bir ülke olarak kendini konumlamasına ve salgın dönemindeki imalat gücüyle bu yönde ilerleyeceğine açıklamasına karşılık, son üç yıldır tüketim malları ithalatındaki yüksek oranlı artış dikkate çekiyor. Üstelik, tüketim malları ithalatı artışı, genel büyüme oranının üzerinde seyrediyor. Bunun hammadde ve ara malları ithalatından daha yüksek oranda artış göstermesi, cari açığa negatif etkinin normal dönemlerden daha yüksek olması anlamına geliyor.
Tüketim malı ithalatı yüksek
Genel ticaret sistemine göre 2023’te yıllık olarak yüksek oranlı bir artışla 47,6 milyar dolarlık (Özel ticaret sistemine göre 42,2 milyar dolar) bir ithalat seviyesine ulaşılmasının ardından, 2024’ün ilk 4 ayı sonunda tüketim malları ithalatında yine yüksek oranlı artış görüldü. Ocak-Nisan döneminde tüketim malları ithalatı bir önceki yıl aynı döneme göre yüzde 23,6 oranında yükselerek 17,1 milyar dolara geldi. Üstelik Nisan ayı aylık artışı yüzde 34,1 oldu.
Ocak-Mart dönemine bakıldığında, özel ticaret sistemine göre artışın ana kaynağının binek otomobiller olduğu görülüyor. Binek otomobil ithalatında 2024 Ocak- Mart dönemindeki artış, 2022 aynı döneme göre yüzde 164’e ulaşmış durumda. Dayanıklı tüketim mallarındaki artış da yüzde 189’a ulaştı.
Tüketim mallarındaki ithalat patlaması yanında, ihracattaki manzara ise alarm sinyalleri veriyor. 2024 Ocak-Mart dönemi ihracatı bu grupta 2022 aynı dönem ihracatının yüzde 12,4 oranında altında bulunuyor. Genel ticaret sistemine göre çeyreklik bazda genel tüketim malları ithalatına 2020’den bu yana bakıldığında da tüketim malları ithalatı artışının 2022’de belirginleşirken, 2023’ten itibaren hızını artırdığı ve 2024 ilk çeyreğine de güçlü girildiği görülüyor.
