Bandırma’da üretilen ‘Bor Karbür’ çelik yeleğe giriyor kilosu 300 dolara çıkıyor

ENERJİ ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Bandırma’daki Eti Maden tesislerinde Genel Müdür Serkan Keleşer ile Prof. Abdülkerim Yörükoğlu’nun eşlik ettiği sohbette masadaki “Bor Katmadeğer Piramiti”deki ürünleri sıralayarak söze girdi:

• Bor Cevheri: Tonu 120-150 dolar
• Borik Asit: Tonu 1000-1200 dolar
• Bor Karbür: Tonu 35-45 bin dolar

Piramitin en tepesindeki 4’üncü üründe durdu:

-          Bu işin “kızıl elma”sı “Nano Bor”… Eti Maden’in Bandırma tesislerinde yaptığımız 80 milyon dolarlık yatırımla, Çin’den aldığımız teknolojiyle “Bor Karbür” üretimine başlıyoruz. İnşallah bir sonraki aşama “Nano Bor” olacak.

Eti Maden’in 1967’den beri “Borik Asit” ürettiğini belirtti:

-          Dünya bor rezervinin yüzde 73.6’sı ülkemizde bulunuyor. Başlangıçta “bor”u cevher olarak ihraç ediyorduk. 1967’den sonraki dönemde “bor cevheri” ile “borik asit” ihracı birlikte yürüdü. 2000’li yıllara kadar “bor cevheri” ihracatımız da vardı.

Eti Maden Genel Müdürü Serkan Keleşer araya girdi:

-          “Türkiye, bor cevherini ihraç ediyor, ondan geliştirilen ürünleri çok yüksek fiyata alıyor” yorumu çok gerilerde kaldı. 2000’li yılların başlarından beri “bor cevheri” ihraç etmiyoruz. “Borik asit” satıyoruz. Şimdi ona tonu 35-45 bin dolar olan “bor karbür” ekleniyor.

Bunun ne anlama geldiğini şöyle açıkladı:

-          Bor, birçok sanayi ürününde “yancı” olarak kullanılıyor. “Bor karbür”e dönüşünce ana hammadde olarak öne çıkıyor.

Bor kullanılarak üretilen farklı ürün örneklerinin yer aldığı çantalardan birinden küçük parçayı gösterdi:

-          Bu, “roket nozulu”dur. “Bor Karbür”ü 2500 derecelik ısıyla gerçekleştirdiğimiz sıvılaştırma ile elde ediyoruz. Yani, “Bor Karbür” roketlerin yüksek ısıya dayanabilen bölümlerindeki parçaların üretiminde kullanılabiliyor. “Roket nozulu” da onlardan biri.

“Bor Karbür”ün üretimiyle ilgili şu bilgiyi verdi:

-          “Borik asit”, grafit ve petrokok ile fırında karıştırılıyor. İçinde yüzde 75 “borik asit” olan ingot elde ediliyor. İngot öğütülerek “Bor Karbür” elde ediliyor. “Bor Karbür” inceldikçe değeri artıyor.

Enerji Bakanı Dönmez, bu işlemi şöyle tanımladı:

-          “Bor Karbür”ün değeri saflığı ile artıyor.

Prof. Abdülkerim Yörükoğlu, şu noktanın altını çizdi:

-          “Bor Karbür”, dünyadaki en sert 3’üncü malzemedir. Nitekim öğütme işlemi “Bor karbür” ingotları birbirine çarpıştırılarak gerçekleştirilir.

Serkan Keleşer, dünyada “Bor Karbür” üretiminin toplam 33-34 bin ton dolayında olduğunu kaydetti:

-          “Bor Karbür”ün sadece ileri seramik ürünlerindeki kullanımı dünyada yıllık 60 milyar dolarlık bir pazar oluşturuyor. Biz de artık bu pazarda yerimizi alıyoruz. Dünyanın en kaliteli “Bor Karbür”ünü Bandırma’da üretiyor olacağız.

Bakan Dönmez, “Bor Karbür”ün ana malzeme olarak girdiği bazı parçaları ve değerlerini ortaya koydu:

• Çelik Yelek Zırhı: İçinde yüzde 80 “Bor Karbür” var. Çeliğin 3’te 1’i ağırlıkta. Bu zırhın tonu 300 bin dolar. Yani, kilosu 300 dolar.
• Refrakter Tuğla: Tonu 100 bin dolar.
• Kesici Uç: Tonu 1.2 milyon dolar.
• Kumlama Nozulu: Tonu 2.7 milyon dolar.
• Roket Nozulu: Tonu 4.1 milyon dolar.

Ardından ekledi:

-          Bor ile ilgili yeni sloganımızı, “Cevherden mücevhere” olarak belirledik.

Serkan Keleşer’in paylaştığı verilere göre dünyada yılda 4 milyon ton bor tüketiliyor, 2 milyar dolarlık bir pazar oluşuyor. Eti Maden’in geçen yılki bor ihracat geliri 1.3 milyar dolar düzeyini buluyor.

Eti Maden, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Bandırma’da dün tesis açılışını gerçekleştirdiği “Bor Karbür” üretimiyle 60 milyar dolarlık pazarın önemli oyuncuları arasına giriyor.

Eti Maden’in kilosu 1.2 dolar olan “Borik Asit”ten kilosu 45 dolara çıkan “Bor Karbür”e geçişi önemli bir “katma değer sıçraması” değil mi?

80 milyon dolar yatırdı, 1000 ton ‘Bor Karbür’ üretecek

ENERJİ ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Bandırma’daki “Bor Karbür” tesisinin temelinin Ekim 2019’da atıldığını belirtti:

-          Araya pandemi girdiği için üretime geçişimiz planladığımızdan uzun sürdü. Eti Maden, “Bor Karbür” üretimi için 80 milyon dolarlık yatırım yaptı.

Dün Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açtığı tesislerdeki üretimin yıllık 1000 ton olacağını bildirdi:

-          Kütahya Emet’te de bir “Bor Karbür” tesisi için çalışmalara başladık. Oradaki üretim kapasitesi yıllık 5 bin ton olacak. Yatırımı 3 yılda tamamlamayı hedefliyoruz.

Bandırma’daki bir başka yatırıma işaret etti:

-          Bu kampüste geçen yıl Türkiye’nin ilk “Ferrobor” tesisinin temelini atmıştık. Yıllık 800 ton üretim kapasitesi olan tesisi inşallah bu yıl tamamlayıp hizmete alacağız.

350 ton ithalatı frenleyip 650 tonu ihraç edeceğiz

ENERJİ ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Türkiye’nin yıllık “Bor Karbür” ithalatının 350 ton olduğunu belirtti:

-          Eti Maden’in üretimiyle birlikte “Bor Karbür” ithalatı sıfırlanmış olacak. 1000 tonluk yıllık üretimin 650 tonu da ihracata yönlendirilecek.

Eti Maden Genel Müdürü Serkan Keleşer, “Bor Karbür”ün yurt içinde tüketimi ile ilgili ilk bağlantıları kurduklarını bildirdi:

-          Ülkemizdeki iki çelik yelek üreticisi siparişlerini verdi. Ayrıca ihracat konusunda önümüz çok açık. Örneğin, teknolojiyi aldığımız Çin, “Ürünün bir kısmını bize verin” diyor.

Prof. Abdülkerim Yörükoğlu, 15 metreden G3 mermisiyle test edilmiş “Bor Karbür” ağırlıklı çelik yelek zırhını Bakan Dönmez’e gösterdi. Dönmez, bize döndü:

-          Bakın 15 metreden G3 mermisinin yüzde 80 hammaddesi “Bor Karbür” olan zırhı delemediği açıkça görülüyor.

Fren balatasında da kullanılıyor, kesici uçta da, yatırıma gelin

ENERJİ ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, “Bor Karbür”ün ana hammadde olarak kullanılabildiği ürünlere örnekleri sıraladı:

• Savunma Sanayi: Zırhlı araç, zırh plaka
• Refrakter & Aşındırıcı: Nozzle ve aşındırıcı, fırın refrakter malzemesi
• Otomotiv: Fren balatası
• Takım Tezgahları: Kesici uçlar
• Uzay ve Havacılık: Roket parçaları ve yakıtı, helikopter pervanesi
• Nükleer Endüstri: Nükleer reaktör kontrol çubuğu, radyasyon koruma
• Elektronik: Diyot, termokulp

Ardından yatırımcılara çağrı yaptı:

-          “Bor Karbür”ün ana hammadde olarak kullanıldığı ürünleri üreten şirketleri ülkemize yatırıma bekliyoruz. Bu yatırımlar, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın “stratejik yatırım” teşviklerinden yararlanırken biz de Enerji Bakanlığı olarak destekler vereceğiz. 

Bor, sanayinin ‘tuzu’ gibidir 

TENMAK Bor Araştırma Enstitüsü Başkanı Prof. Abdülkerim Yörükoğlu, “bor”un her elementle birleşme özelliği bulunduğunu vurguladı:

-          Bor, bir anlamda sanayinin “tuzu” gibidir.

Bor Araştırma Enstitüsü’nün 2003’te faaliyete geçtiğini kaydetti:

-          “Bor Karbür”, yıllardır yapılan araştırmaların önemli bir ürünü oldu. Bor, yanmayan kumaş üretiminden araçlardaki tüm fiberglas bölümlere kadar birçok üründe kullanılıyor.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, madeni yağlara değindi:

-          Borlu madeni yağların mukavemeti daha fazla oluyor.

Prof. Yörükoğlu ekledi:

-          Bor, gübrede de kullanılıyor. Bitki köklerini geliştiriyor, vitamin almasını sağlıyor.