Daron Acemoğlu ne dedi?
Profesör Daron Acemoğlu bir İstanbullu. Babası İstanbul Hukuk Fakültesi’nin saygın hocalarından Profesör Kevork Acemoğlu idi. İstanbul’da Maliye Hesap Uzmanları Vakfı’nda “Yakın Gelecekte Dünya ve Türkiye” başlıklı bir konferans verdi. Bu konferansı kamuoyunda yeterince yankı yapmadı. Konferansta ele aldığı konuları ben özetleyerek sizlere aktarmak istiyorum. Daron Acemoğlu, öncelikle Türkiye’nin “yüksek ve kaliteli büyüme” konusuna eğiliyor. Prof. Acemoğlu yeni bir büyüme hamlesi için 5 temel aksiyon öneriyor:
1- Verimlilik konusuna odaklanmak. Verimlilik Türkiye’nin en büyük problemidir.
2- İktisadi ve siyasi kurumlar iyileştirilmeden daha iyi büyümeye gidilmesi zor.
3- Teknolojik yatırım için yabancı sermaye önemli. Bunun için yargı kurumlarına inanç ve güven gerekiyor.
4- Türkiye gençlerini doğru yönetmiyor. Yapay zekâ gibi konuları bir kenara bırakıp Türkiye’nin kendi başına büyümesi mümkün değil. Türkiye eğitim sistemini gözden geçirmeli. Mühendislikte düşüş var. Kurumsal çöküş tek başına olmuyor, bu aynı zamanda siyasi hakların çöküşüyle de alakalı bir konudur.
5- Ekonominin en yıkıcı sorunu enfl asyondur. Bunun için para politikası doğru hale getirilmeli. Seçim ekonomisiyle devletin artan bütçe açığının kapatılması gerekiyor, para politikası güven vermeli. Acemoğlu’nun çok yerinde bir uyarısı var: Türkiye son 35 yıldır kaliteli büyüme sağlamadı.
2006’de ne ihraç ediyorsa bugün de onu ihraç ediyor. Hem dijital, hem de kurumsal teknolojilere ayak uydur(a)mıyor. Acemoğlu’nun dile getirdiği bir de “ekonomik korku” var: Türkiye için en kötü şey gelecek 15 senenin bundan önceki 15 sene, gibi devam etmesi, demokrasinin kuvvetlenmemesi.
50 yıllık gazetecilik yaşamımda benzeri çokça büyüme reçetesi anımsıyorum. İsmet Paşa’nın imzasını taşıyan 1963’teki 1. Beş Yıllık Kalkınma Planı her yıl %7 büyümeyi ve sağlıklı bir vergilendirmeyi öneriyordu. Olmadı… Anlaşılan siyaset ve ekonominin konuları örtüşemiyor, birileri hep öne çıkıyor, diğerini perdeliyor. Bu zihni uyuşmazlık bizim nerdeyse son yarım yüzyıllık özetimizi oluşturuyor…
GÜNÜN NOTU:
Ayvalık Müzik Akademisi (AİMA) 10. Ayvalık Müzik Festivali başladı. AİMA’ya emek veren başta Prof.Filiz Ali tüm sivil toplum üyelerini kutluyorum.