Çivisi çıkmış dünya

Osman AROLAT
Osman AROLAT AROLAT'tan

Dünyanın çivisi çıktı, ancak yeni bir dünya dengesiyle dünyanın çivisi yerine oturtulabilir

Hamas’ın İsrail’de gerçekleştirdiği sivil katliam ile düzenli olarak attığı füzeler, İsrail’in Gazze’ye günde 1000 bombalık salvoları ve ABD’nin İsrail’e destek için uçak gemileri ile İsrail deniz sınırına yakın bir noktada boy göstermesi, dünyanın çivisinin çıktığını gösteriyor.

Rusya buna ‘dur’ diyebilmek için BM Güvenlik Konseyi’ne ateşkes çağrısını içeren bir sayfalık metin sundu. Güvenlik Konseyi Dönem Başkanı Brezilya ise Hamas saldırılarını protesto eden tasarı hazırladı.

ABD ise koşulsuz bir ateşkes karar tasarısıyla İsrail’in yanında yer aldı. İngiltere, ABD ile birlikte hareket etti. Bütün bunlar çivisi çıkmış dünya manzarasından bazı görüntüleri oluşturuyor.

Bu çiviyi yerine oturtacak bir girişimi gözlerimiz ararken, BM Daimi Konsey üyesi Rusya Federasyonu’nun Güvenlik Konseyi’ne sunduğu tasarı metni ateşkese gidilmesini sağlayacak gibi görünmüyor. Tek sayfalık tasarıda, rehinelerin serbest bırakılması ve tahliyelerin sorunsuz sürmesi önerilerinin sonuç vermeyeceği anlaşılıyor. Rusya’nın girişimine Çin desteği sağlanabilirse, İsrail’e ‘dur’ denebilecek bir sonuç doğuracaktır. Bu da ‘gücü, gücü yetene’ döneminin son bulması yolunda adım atılması anlamına gelecek. Yeni dönem için beklentim Rusya, Hindistan ve Çin’in oluşturacağı yeni dünya dengesinin olumlu bir yönde evrilip sonuç vermesi olacak. Bu dengenin bir an önce gerçekleşmesi Ortadoğu’da var olan kaosun son bulması konusunda adımların atılmasıyla sonuçlanacaktır.

Bu gelişmeler yaşanırken, BM‘nin atardamarı durumunda olan Güvenlik Konseyi (GK) üye sayısı ve veto mekanizmasıyla yenilenmek durumundadır. 1945‘de San Francisco’da 50 müttefik üyenin onayladığı kurucu metnin Churchill’in fırsatçı kaleminden çıktığı ve o tarihte GK üyelerinin tümünün aynı safta olduğu unutulmamalıdır. Yaklaşık 80 yıl sonra BM’de değişen bu dengenin GK yapısına yansıması, birçok uzlaşmazlığı kaynağında kurutacak konumdadır.

Ne yazık ki, bu değişimi sağlayacak bir girişim ufuk hattında henüz gözükmemektedir.

GÜNÜN NOTU

Polonya’da demokrasi kazandı! Sekiz yıldır iktidarda olan PİS iktidarına son veren Donald Tusk’ın siyasal liderliği, akil adamların önemini bir kez daha ortaya çıkardı.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
VEDA 03 Kasım 2023