Ders alınacak bir girişimci: Süreyya Dilmen Paşa…

Süreyya Dilmen Paşa, 1955 yılında vefat edene dek önemli projeleri hayata geçirmiş, hayırsever bir girişimci. Kurduğu sinema, plaj ve sanatoryum hala kendi adıyla yaşıyor. Günümüz girişimcilerinin onun yaşamından alacağı birçok ders var.

Süreyya Dilmen Paşa, 2. Abdülhamit dönemindeki Rıza Paşa’nın oğlu. 1874 yılında babasının görev yaptığı Balkan toprakları içinde kalan Podgoriçe’de doğdu. 1897’de Erkan-ı Harbiye’yi bitirdikten sonra kurmay yüzbaşı oldu, orduya katıldı. 1907’de tuğgeneral oldu. İkinci Meşrutiyet’ten sonra İttihatçılar, babasının Abdülhamit’e yakınlığı nedeniyle rütbesini yarbaylığa indirdi.

Orduda ilk hava gücünün oluşturulması çalışmalarında da bulunan Süreyya Paşa, askerlikten ayrıldıktan sonra, 1916 yılında Balat’ta bir dokuma fabrikası kuruluşunu gerçekleştirdi. Cumhuriyet ile birlikte siyasete atıldı. 1927’de İstanbul milletvekili oldu. 1930’da Serbest Fırka’ya geçti. Bu partinin kapatılmasından sonra siyasetle ilişkisini kesti.

Soyadı kanunu ile “İlmen” soyadını aldı. 1955 yılında vefat edene dek İstanbul’da kentsel girişim ve oluşumlara katkıda bulunan çalışmalar yaptı. Askerliğe ilişkin yazıları ve anıları beş cilt halinde yayınlandı.

İlmen, uzun ve zahmetli çalışmaların ardından Üsküdar ve Kadıköy’ü tramvaya kavuşturan kişi. 1925’te Üsküdar/Kadıköy Havalisi Tramvay İşletmesini kurup bölgeye tramvay hattı döşetir. Kayışdağı suyunun Kadıköy’e getirilmesi için kendi olanaklarıyla destek verir.

Süreyya İlmen’in girişimciliği, sosyal alandaki çalışmalarıyla da sürer. Kızılay Cemiyeti Kadıköy şube kuruluşunu gerçekleştirir. Yoğurtçu Parkı’nın yapımı, Üsküdar ve Kadıköy’ün elektriğe kavuşturulması, Şark Musiki Cemiyeti ve Üsküdar Bandosu’nun kuruluşlarında katkı sağlar. Moda Merdiveni ve Küçük Bahçe’nin yapımına destek verir. Süreyya Sineması ve Süreyya Plajı’nı açar. 1800 dönümlük Narlıdere Çiftliği’nin arazisini yoksullara hastane yapımı için bağışlar. Üzerinde Süreyya Paşa Sanatoryumu kurulur. 1950’li yıllarda Süreyya Paşa plajını Maltepe belediyesine, Süreyya Sineması’nın mülkiyetini Darüşşafaka’ya verir.

Önemli bir girişimci ve hayırsever olan Süreyya İlmen, 81 yaşında vefat eder.

İlmen’in yaşamı bugünkü girişimci için yol gösterici öykülerle doludur…

GÜNÜN NOTU:
İsviçre, AB’ye sınırlarını açık tutmayı bir referandumla onayladı. İngiltere ise AB’den kopuşunu “anlaşmasız’’ yapmayı kabul etti. Atlantik ile Avrupa dünyaları iyice ayrışıyor.