Fethi Naci: Eleştirmenlerin kutup yıldızı..
Eleştirmen Fethi Naci, Gerçek Yayınları’nda büyük ilgi uyandıran “100 Soruda” dizisini yayımlayarak önemli bir hizmet verdi… Fethi Naci ağabeyimi sevgiyle anıyorum…
Fethi Naci, gerçek adıyla İsmail Naci Kalpakçıoğlu, 1927’de Giresun’da dünyaya geldi. İlk ve orta öğrenimini Giresun’da tamamladı. Erzurum Lisesini bitirdi. İlk yazısını 18 yaşında Erzurum gazetesinde yayımlandı. İlk eleştiri yazısı Behçet Necatigil’in “Kapalı Çarşı” adlı eseri üzerine, 1946’da henüz 19 yaşındayken Aksu dergisinde yayımlandı. İktisat Fakültesi’nden 1949’da mezun oldu. Yüksek Tahsil Gençliği Derneği yöneticileri arasında yer aldığı için tutuklanıp hapis yattı. Burslu okuduğu için, Konya Ereğli Sümerbank Fabrikasında çalıştı. Ardından özel sektör fabrikalarında muhasebeci olarak görev yaptı.
1962 yılında Türkiye İşçi Partisi’ne (TİP) üye oldu. 1965’te yayıncılığa yöneldi. “Sosyal Adalet” dergisinde yazılar yazdı. 1967’de Malatya’da yapılan TİP Kongresinde sendikacı kontenjanına karşı çıktı, TİP ile ilişkisi kesildi. Bunun üzerine YÖN dergisinde yazmaya başladı. Ardından yazı kurulunda yer aldığı ANT dergisinde yazılarını sürdürdü, benim de onunla tanışmam o dönemdedir.
1968’de siyasi yazılarına son veren Fethi Naci, bir efsane olarak anılan Gerçek yayınlarını kurdu. Büyük ilgi uyandıran “100 Soruda” dizisini yayımlamaya başladı.
100 soruda dizisi içinden, Atatürk’ün Temel Görüşleri, Türkiye’de Roman ve Toplumsal Gelişme, Basın Tarihi, Yüzyılın 100 Romanı gibi anlamlı eserler çıktı. Bu eserler Türkiye’de bir yaygın eğitim etkisi yarattı. Çokça yeniden basıldı.
Edebiyattan ve eleştiriden hiç kopmadı: 40 yılda 40 Roman, Reşat Nuri Romancılığı, Yaşar Kemal Romancılığı, Sait Faik Hikayeciliği, Bir Romancı: Yaşar Kemal gibi eleştiri çalışmalarını yayımladı. Bu eserlerinde kullandığı keskinkılıç yaklaşımı ve nesnel yazım stili hep hayranlıkla anılır. Yaşar Kemal onun için “Beni değerlendirmek isteyenler Fethi Naci’yi okumalıdır” derdi.
Siyasi yazıları kitaplaştı ve İnsan Tükenmez, Gerçek Saygısı, Azgelişmiş Ülkeler ve Sosyalizm, Emperyalizm Nedir?, Azgelişmiş Ülkelerde Askeri Darbeler ve Demokrasi, Kompradorsuz Türkiye adlarıyla yayınlandı.
1991’de Sedat Simavi Edebiyat Ödülü’nü Cevdet Kudret’le birlikte aldı. 1998’de TÜYAP Kitap Fuarı’nın “Onur Yazarı” oldu. Edebi eleştirileri hep yankı uyandıran Fethi Naci, 2008’de 81 yaşında vefat etti.
Türkiye yayın yaşamında iz yaratan Gerçek Yayınları’nda derin edebi sohbetler yaptığım Fethi Naci ağabeyimi sevgiyle anıyorum.
GÜNÜN SÖZÜ:
Ekonomi dünyası, 32,3 milyar $‘a ulaşan net hata ve noksanın kaynağını soruşturuyor, bulan ve bilen yok…