Un sektöründe ‘Tahsis Un’ belirsizliği var
Üreticilerin uzun zamandır tahsis una çalıştıklarını söyleyen Dramalı Un Yönetim Kurulu Başkanı Gökhan Tüydeş, “Tahsis un sisteminin ne zaman sona ereceği sektörde belirsizlik ve satışlarda istikrarsızlıklar yaratıyor” dedi.
ALİ ŞAHİN/BURSA
Türkiyedeki un üreticilerinin uzun zamandır tahsis un üretimi için çalıştıklarını belirten Dramalı Un Yönetim Kurulu Başkanı Gökhan Tüydeş, “Tahsis un sisteminin ne zaman sona ereceği sektörde belirsizlik ve satışlarda istikrarsızlıklar yaratıyor. Tahsis Un dediğimiz konuyu özetlersek; Toprak Mahsülleri Ofisi, 2022 yıllık buğday tüketimimizin %60’ını, 2023 yılında 12 aya paylaştırıp bize 4,50TL/peşin ortalama fiyatla tahsis ediyor.
Biz de aldığımız bu buğdayı 325TL/50kg fiyatla satmayı taahhüt ediyoruz ve sattığımız her ürünü tüm fatura detaylarıyla TMO’nun bizim için oluşturduğu sisteme kayıt edip beyan ediyoruz. Kalan %40 buğday ihtiyacını piyasa fiyatlarıyla 7,25TL gibi alıp paçal yapıp işliyoruz. Son dönemde artan enerji ve petrol fiyatları sadece kendi üretimimizi değil tedarik ettiğimiz ürünler ile de bizi etkilemeye başladı. En basitinden çuval, kağıt ambalaj, çuval ipi gibi paketleme ürünleri hem dövize endeksli hem de iç dinamiklerin yarattığı artışlardan etkilendi” dedi.
“Buğday fiyatı geriledi”
Nisan ayı itibariyle enerji maliyetlerindeki düşüşün sektöre olumlu bir etki yaratmasına karşın mevcut seçim havasının oluşturduğu belirsizliğin finansmana ulaşımı ciddi mana da zorlaştırdığının altını çizen Tüydeş, “Bankaların kısa vadeli 90 gün gibi kredi vermeye yaklaşmaları yıllık bazda kredi faizlerinin %35-%40 bandında seyretmesi de sektörü etkileyen faktörler arasında bulunuyor. Geçtiğimiz hasat dönemine oranla hammaddemiz olan buğday fiyatlarında %15 civarı gerileme yaşandı. Bunda küresel piyasalardaki geri çekilmeler ve Çin, Hindistan gibi büyük nüfusa sahip ülkelerin pandemi stoklarını eritmek amacıyla talep kısması, ayrıca Rusya ve Ukrayna gibi tahıl ambarı ülkelerin pandemi vb stoklarını yeni hasat için boşaltmaları ve yapılan tahıl koridoru anlaşmasının verimli çalışması gibi etkenler rol aldı” diye konuştu.
“Ramazan verimsiz geçiyor”
Un sektörünün, pandemi döneminde %85’lere yakın kapasiteye ulaştığını hatırlatan Gökhan Tüydeş, “Yaşadığımız afetler sebebiyle ramazan ayını da önceki dönemleri kıyasla daha verimsiz geçirmekteyiz. Firmaların yardım paketleri yerine alışveriş çekleri dağıtması ve büyük oranda bu ramazan yapılacak yardımların afet bölgelerindeki ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmak istenmesi ramazan erzak paketlerinde düşüş yaşanmasına sebep oldu. Sektörün ve hububat üreticilerinin merakla beklediği konu tahsis un sisteminin ne kadar süreceği, yeni dönem buğday fiyatlarının ne kadar açıklanacağı ve seçim sonrası döviz kurunun değeri gibi unsurlar” ifadelerini kullandı.