Mutluluk paraya ve işe göre değişiyor mu?

TÜİK’in mutluluk verilerine eğitim tarafından bakınca yoksulluk arttıkça mutluluğun düştüğü görülüyor. Eğitim ve çalışma şekillerine göre kişilerin mutluluğu nasıl değişiyor?

YAYINLAMA 22 Şubat 2025 16:20

GÜNCELLEME 22 Şubat 2025 17:36

ÖZDER ŞEYDA UYANIK

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) geçtiğimiz hafta açıkladığı Yaşam Memnuniyeti Araştırması 2024 yılı verileri mutluluk oranlarıyla öne çıkmıştı.

TÜİK’in aynı şekilde “Gelir, Yaşam, Tüketim ve Yoksulluk” kategorisinde yer alan 2024 yılı Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri ile Gelir Dağılımı İstatistikleri verisini mutlulukla birlikte inceledik.

Eğitim düzeyine göre mutluluk

Yoksulluk verileri içinde yer alan, “eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine ve eğitim durumuna göre yoksul sayıları ve yoksulluk oranı” ile “eğitim durumuna göre mutluluk düzeyi” verilerini yan yana getirdiğimizde, yoksulluk arttıkça mutluluğun azaldığı görüldü.

Bir okul bitirmeyenlerin medyan gelirin yüzde 60’ına göre yoksulluk oranı düştükçe mutluluk düzeyinin yükseldiği, yoksulluk arttıkça da mutluluğun düştüğü görülüyor.

Yükseköğretim mezunlarına bakıldığında da aynı şekilde bir ilişki görülürken, okul bitirmeyenlere oranla yoksulluğun ise son 10 yılda daha fazla artış gösterdiği görülüyor.

Oransal olarak yoksulluk bir okul bitirmeyenlerde son 10 yılda yüzde 36,5’ten yüzde 38,5’e çıkarken, yükseköğretim mezunlarında ise yüzde 2,2’den yüzde 4,4’e çıkıyor.

İş memnuniyeti işverende daha yüksek

İşteki duruma göre işten memnuniyetinin, hanehalkı fertlerinin esas işteki durumlarına göre yıllık ortalama esas iş gelirleriyle oranlarına bakıldığında işverenlerin son 10 yılda memnuniyetinin daha arttığı görülüyor. Ücretli, maaşlı kesimin memnuniyeti ise daha dalgalı bir seyir izliyor.

Ücretli, maaşlı çalışanların gelirinin ortalama gelire oranı 2014 yılında 1,04 olurken, 2024 yılında 0,90’a geriliyor. İşverenlerin gelirinin oranı ise 2,34’ten 3,47’ye çıkıyor.

İşten memnuniyet ise iki kesimde de 10 yılda yükseliş gösterirken, işverenlerin memnuniyeti daha sakin bir seyir izliyor.

Aynı dönemde işverenlerin geliri yüzde 1705 oranında artarken, ücretli, maaşlı çalışanların geliri yüzde 961 oranında artış gösteriyor.

Maaşlı çalışanların memnuniyeti gelirdeki payı azalsa da dönemsel dalgalanmalar gösteriyor.

Mutluluk kaynağı

Yaşam Memnuniyeti Araştırması’nda mutluluk kaynağının para olmasına toplam gelirlerdeki değişimle birlikte bakıldığında ise son yıllardaki nominal gelir artışlarının “parayla mutluluk olur mu?” sorusuna da cevap verdiği görülüyor.

Son 10 yılda parayla mutluluk ilişkisinin de arttığı görülüyor. 2016 yılında 3,2 ile dip yapan mutluluk kaynağının para olması 2024 yılında 6,4’e çıkarken, hanehalkı fertlerinin esas işteki durumlarına göre yıllık ortalama esas iş gelirlerinin ise yüzde 1.117 oranında arttığı görülüyor.

Mutluluk kaynağına “iş” diyenlerin ise oranı 10 yılda geriliyor.