“5G, %12 ekonomik büyüme yaratabilir”

Etiya Kurucu Ortağı ve CEO’su Aslan Doğan, “Yeni ekonominin temel bileşeni connectivity ve ulaşılabilirlik. Bunu telekom şirketleri sağlıyor. Dolayısıyla ekonominin büyümesi de, katma değer yaratılması da telekom şirketi yatırımlarından geçiyor. 4G, 5G en önemli yatırımların başında geliyor. 4G’nin ekonomik büyümeye katkısı yüzde 4. 5G’nin katkısının ise yüzde 12 oranında olması bekleniyor” diyor.

Mobil Dünya Kongresi (Mobile World Congress- MWC) dünyanın en önemli teknoloji fuarları arasında yer alıyor. Etiya Kurucu Ortağı ve CEO’su Aslan Doğan’ın da ifade ettiği gibi teknolojinin “Şampiyonlar Ligi.”

Türkiye’nin en büyük kurumsal yazılım ihracatçısı olan Etiya, MWC Fuar’ına, 7’nci kez katılıyor. “Burası, yaptığımız işi anlatmak, yeni insanlar tanımak, sektörde gelişen inovasyonları, değişimleri gözlemlemek adına kıymetli bir platform. Dünyadaki yeni teknolojilerin tanıtıldığı bu etkinlik, artık sadece teknoloji tabanında kalmayıp tüm endüstrinin bu kapsamda buluşma ve deneyimlerini paylaştığı bir merkez haline geldi” diyor Aslan Doğan.

İlk yıllarda telekom ve mobil operatörlerin hakim olduğu bir etkinlik olan MWC, bir süredir “mobilite” kavramının gelişmesi ile farklı bir yapı kazanmış durumda. Aslan Doğan şu bilgileri veriyor: “Mobilite, bütün bahsettiğimiz teknolojilerin son kullanıcılara ulaşmasını ve dönüşmesini etkileyen önemli bir sektör haline geldi. Ana oyuncu konumunda olan telekom şirketleri de bütün sektörleri doğrudan etkileyen, yönlendiren, dönüşümü mümkün kılan kurumlar oldu. Eskiden telekom şirketlerini sadece ses ve veri sağlayan kurumlar olarak görüyorduk ama bugün bütün ülkeler için en stratejik noktada yer alıyorlar.”

Yaşadığımız dünyada dijitalleşmenin stratejik önemine rağmen, çoğu girişim geleneksel bağlantı mimarilerinin zorlukları nedeniyle ölçeklenemiyor. Bu noktada da 5G’nin önemi ortaya çıkıyor. “Yeni ekonomi tamamen connectivity (bağlanabilirlik) üzerine inşa ediliyor” diyen Aslan Doğan’ın yorumları şöyle:

Yeni ekonomi tamamen ‘connectivity’ üzerine inşa ediliyor

“Yeni ekonominin temel bileşeni connectivity ve ulaşılabilirlik. Bunu telekom şirketleri sağlıyor. Dolayısıyla ekonominin büyümesi de, katma değer yaratılması da telekom şirketi yatırımlarından geçiyor. Yeni ekonomide en önemli araçlardan bir tanesi veri. Ne kadar veri üretiyorsunuz, bu veriyi nasıl kullanıyorsunuz? Bu soruların cevabı çok önemli. Dijitalleşme buralardan geçiyor. 4G, 5G en önemli yatırımların başında geliyor. 4G’nin ekonomik büyümeye katkısı yüzde 4. 5G’nin katkısının ise yüzde 12 oranında olması bekleniyor. Çünkü 5G’nin dikey endüstriye uygunluğu; akıllı fabrikalar, akıllı tarım, akıllı ulaşım, akıllı şehirler ile connectivity kavramının hayat bulduğu bir evre oluşturuyor. Bu yıl MWC Barcelona etkinliğinde öne çıkan önemli bir diğer tema ise, Açık API oldu. Yani sadece tek kişinin geliştirdiği bir uygulama değil, komiteler tarafından desteklenebilen, start-upların entegre olmasına açık, farklı insanlar tarafından da yorumlanarak geliştirilebilen açık yapılar ön plana çıkıyor. Bu şekilde hem “bağlantısallık” hem “katkı” kavramlarını konuştuğumuz bir döneme giriyoruz.”

5G devrimsel yenilikler getiriyor

“Bu etkinlikte öne çıkardığımız inovasyonlarımızdan ilki 5G ile ilgili. 5G en önemli değişim araçlarından bir tanesi. 5G’ nin 2 önemli bileşeni var. Bir yandan hız ve bant genişliği gibi, teknolojik anlamda getirdiği devrimsel yenilikler var. Diğer yandan, son kullanıcının hayatına getirdiği farklılıklar var. Bu noktada Network Slicing (Ağ Dilimleme) ve Özelleştirilmiş Ağ Hizmetleri gibi sunulan; hizmetin önemine, kritikliğine, gereksinimlerine bağlı olarak uygun bant genişliği sağlayabileceğiniz, daha doğrusu erişiminizi garanti altına alabileceğiniz uygulamalar var. Bizim ise bu alanda sunduğumuz NetCoM (Network Commerce and Management Platform) isimli bir çözümümüz bulunuyor. Bu çözüm kurumların işlerini geliştirmeleri ve yönetmeleri için ağ hizmetlerinden faydalanmalarını sağlıyor. Yani özel mobil ağların ve dilimlerin esnek ticareti ve yönetimini mümkün kılıyor.”

NetCoM: Dünya pazarlarında öne çıkan bir ürün

“NetCoM’un sağlayacağı faydayı basit bir şekilde açıklayacak olursak; Bir futbol stadyumuna gidiyorsunuz, cep telefonlarınız istediğiniz kalitede iyi çekmeyebiliyor. Çünkü orada sunulan bir bant genişliği var ve bu bant herkesle paylaşılıyor. Dolayısıyla bağlantılı cihaz sayısı arttıkça ağ yeterli olmuyor. Özel mobil ağ ve dilimleme ise bu gibi durumlarda sizin kurum ya da kendiniz adına ihtiyaçlarınıza uygun genişlikte ve yüksek kalitede bir ağ hizmeti almanızı sağlıyor. Türkiye’de 5G kullanılmaya başlandığı zaman uzaktan ameliyatların bu şekilde yapılabileceğini, afet yönetiminde daha büyük avantajlar sağlayacağını ve oyun sektörü de dahil olmak üzere pek çok farklı dikey sektörlerin gelişimi için ne denli ihtiyaç olduğunu göreceğiz. Biz bu ürünü 4 yıl önce geliştirmeye başladık. Şu an dünya çapında 5G kullanımına hazır olan ve kullanmaya başlayan hedef pazarlarda öne çıkardığımız ürünlerden bir tanesi. Geliştirdiğimiz bir diğer yenilik ise, telekom operatörleri için müşteri deneyimini esas alan, müşterinin kendi ihtiyaçlarına göre hizmetleri satın alabildiği ‘Dijital Müşteri Yönetimi’ platformu. Burada bizim temel farklılaşma noktamız, müşteri deneyimi ve son kullanıcının hayatını kolaylaştırmak.”

“Telekomünikasyon üretimde kaldıraç etkisi yaratıyor”

“Türkiye’de telekom sektörüne hizmet veren, bizim gibi kabuğunu kırmış, global pazarda kendisini ispatlamış, Amerika’dan Avrupa’ya birçok noktada yer alan olgunlaşmış pek çok şirket olduğunu söyleyebilirim. Teknoloji anlamında çok başarılı şirketlerimiz var. Bu anlamda çok ciddi yetişmiş iş gücümüz var. Türkiye’de oyun sektöründen sonra en olgunlaşmış sektör telekom sektörüne hizmet verenler. Dolayısıyla telekom sektöründe yapılacak yatırımlarla 5G alanında da fark yaratılabilir. Haberleşme Teknolojileri Kümeleşmesi (HTK) diye bir oluşumumuz var. HTK’ nın yerli ve milli 5G çalışmaları var. Şirketlerimiz, Türkiye’nin 5G’ye dönüşümünü yapabilecek seviyeye ulaştı. 5G’nin katma değer yaratmadaki etkilerinin dikkate alınması çok önemli çünkü, telekomünikasyon sektörü dikey sektörleri yakından ilgilendiriyor ve üretime kaldıraç etkisi yaratıyor.”

AFAD VE TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİ BİRLİKTE ÇALIŞABİLİR

“Afet sırasında teknolojinin nasıl daha etkin kullanılabileceğini çalışmak gerekiyor. İlgili bakanlıklar başta olmak üzere bu süreçte, AFAD ve teknoloji şirketleri birlikte çalışabilir. Ortak bir acil iletişim hattı inşa etmek gerekiyor. Hepimizin evlerinde yer alan modemlerle yaşanan sarsıntıyı hareket sensörü yardımı ile ölçümleyebiliriz. Bunların yanı sıra platformların açık API standartlarında geliştirilmesi son derece önemli. Afet hekatonları düzenlemek etkili olabilir. Artık hepimizin haklarımızı iyi bilip birer avukat gibi her şeyi sorgulamamız gerektiğini düşünüyorum.”

5G’NİN GELİŞMESİNDE TEMEL SORUN LİSANS

"5G için temel sorunlardan bir tanesi operatörlerin karşı karşıya olduğu lisans sorunu. Türkiye’de 3G, 4G, 4,5G de ciddi lisans ödemeleri yapıldı. 5G’nin ekonomi, dijitalleşme, kalkınma, katma değerli üretim tarafında sağlayacağı faydaların esas alınması ve telekom operatörleri üzerinden dikey sektörlerde inovasyon, dijitalleşme, akıllı tarım, akıllı şehirler, akıllı ulaşım, akıllı sağlık gibi uygulamaların yaygınlaştırılmasına odaklanılması gerekiyor. Lisans bedellerinden ziyade, bu alanlara odaklanmanın Türkiye ekonomisi için çok daha önemli olacağını düşünüyorum.”

ETİYA’NIN GELİRLERİNİN YÜZDE 70’İ YAZILIM İHRACATINDAN

Dünyanın en önemli teknoloji fuarları arasında yer alan GSMA Mobil Dünya Kongresi (Mobile World Congress- MWC) 27 Şubat-2 Mart tarihleri arasında Barselona’da yüzde 56’sı mobil ekosisteme yakın sektörlerden gelen 88 bin 500’den fazla kişiyi ağırladı. GSMA MWC Barselona 2023’ün Barselona’ya 350 milyon Euro’luk bir ekonomik katkı sağlayacağı ve 7 bin 400 kişiye yarı zamanlı istihdam yaratacağını bekliyordu. Etkinlik sonrasında bu beklentinin de üzerine çıkıldı. 202 ülke ve bölgeden katılımcının yer aldığı etkinlikte binden fazla konuşmacı ve düşünce lideri yer aldı. Konuşmacıların yüzde 40’tan fazlasını ise kadınlar oluşturdu. Türkiye’den ise, İstanbul Ticaret Odası öncülüğünde 30 firma yer aldı. Etiya, son iki senedir fuara kendi standı ile katılıyor. Gelirlerinin yüzde 70’ini yazılım ihracatından sağlayan şirket, 7 ülkede 10 ofis ile hizmet veriyor ve ihracatı tamamen kendi geliştirdiği ürünler ile gerçekleştiriyor.