Haydar Kazgan: Titiz ve özgün bir Osmanlı araştırmacısı
İktisat tarihçisi, Osmanlı döneminden Cumhuriyet’e birçok mali konuda özgün çalışmalar yapmış olan Prof. Dr. Haydar Kazgan’ı, özlem ve saygıyla anıyorum.
Haydar Kazgan, 1921’de İstanbul’da Kafkas kökenli Hüseyin Bey’in oğlu olarak dünyaya geldi. İtalyan Lisesini ve Edebiyat Fakültesinde iki yıllık Fransızca öğretmen yetiştiren bölümü bitirdi. 3 yıl süren bahriye askerliği sonrasında yeni kurulan ve Alman hocalarla çok nam yapan İktisat Fakültesine girdi.
Prof. Dr. Haydar Kazgan Türkiye’de bankerlik fırtınasının estiği 1980’lerde ‘’Galata Bankerleri‘’ konusunu ele alan tarih çalışmaları yapmaya başladı. Sahaflar Çarşısı’ndan belge toplayıp, onları çuval çuval evine götürdü. Osmanlıcaya egemen oluşuyla bu belgeleri titizlikle inceledi. İki ciltlik ‘’Galata Bankerleri’’ adlı özgün çalışmasını yayınladı. Kitap halen ‘’Nadir Kitaplar‘’ arasında en çok aranan eserler arasındadır.
Haydar Hoca, hepsi özellik taşıyan tarih çalışmalarını yapmayı sürdürdü. Osmanlıdan Cumhuriyete Şirketleşme, Osmanlı’da Avrupa Finans Kapitali, Osmanlı’dan Cumhuriyete Türk Bankacılık Tarihi, Tarih Boyunca İstanbul Borsası, Sami Önal’la ortak çalışması olan İstanbul’da Suyun Tarihi’ni yazdı ve yayımladı. Murat Koraltürk ve Okan Murat Öztürk’le ortak çalışması olan ‘’Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası‘’ ise bankanın yayını oldu, çok yankı yaptı.
Üniversite döneminde tanıştığı Prof. Gülten Kazgan’la evlendi. Her ikisi de Rockefeller Bursunu kazanınca, Chicago Üniversitesinde çalışmalar yaptı. Dönüşünde İTÜ’de asistan olarak göreve başladı. 1961 yılında doçent, 1966 yılında profesör oldu. 1988 yılında emekli oluncaya kadar, İTÜ İşletme Fakültesinde Maden İşletme Ekonomisi, Mühendislik Ekonomisi ve Sanayi Tarihi dersleri verdi. Emekliliğinin ardından İTÜ ve İktisat Fakültesinde master ve doktora öğrencilerine ders vermeyi sürdürdü.
Eşi, Gülten Hoca ile birlikte 20’den fazla İtalyanca ve Fransızca dillerinde ortak çalışma yaptı. Bunlar içinde ‘’Türkiye’de Maliye Politikası’’ önemli bir çalışmadır.
Haydar hoca, 2009 yılında 88 yaşında aramızdan ayrıldı.
Özgün araştırmacılığını, kahkahasını, hazırcevap aklını, sürekli tüten piposunu doğrusu çok özlüyorum. Komplekse kapılmadan ömrünü sadece bilime vermeyi bildi ve günü geldiğinde dünyamızdan ayrıldı, gitti.
Günümüzde bu türden bilim insanına ne kadar çok ihtiyacımız var…
Kendisini özlem ve saygıyla anıyorum.
GÜNÜN SÖZÜ:
Dünya Bankası stagflasyon tehlikesine karşı dünyayı uyarıp, 2022 dünya genelinde büyüme beklentisini %2.9’a düşürdü.