Marketi dövme, zinciri düzelt

Fark ettiniz mi? Enflasyon her gündeme geldiğinde mutlaka bir suçlu aranır ve olağan şüpheliler neredeyse sabittir; dış güçler, zincir marketler ve bankalar… Zaten bizde hiçbir kabahat yoktur, tüm suç; bunlara aittir ve onlara haddini bildirip (!) hizaya getirmedikçe (!) enflasyon da düzelmez… Şimdi de bu yaşanıyor. Oy verme saikinde ekonomik sıkıntılar başat rol oynamaya başladığından bu yana, enflasyona suçlu aranıyordu. Finansa erişimde üretilen zorlukları bankalara, enflasyonda dünya rekorları kırmayı da zincir marketlere kilitleyiverdik.

Enflasyonu indireme marketi suçla…

İndirdiğin faizden kredi kullandırtmayarak bankaları suçlayınca buna itiraz geldi, hükümet geri adım attı. Şimdi ülkedeki 40 binden fazla şubesiyle 10 büyük ulusal market topun ağzında… Bunları cezalandırarak nereye varacağız, belli değil. Kaldı ki marketi döven, sonra dizini dövmek zorundadır. TÜİK’e göre enflasyon %84.3 ve baz etkisiyle düşürülecek. Ancak üreticinin sırtındaki %150’lik enflasyon bekliyor. Maliyetler yükselirken marketler bunları fiyatlarına yansıtmama gayretinde… Enflasyon ortadan kalmadıkça bu nereye kadar sürer? Fakat sandık ufukta ve iktidara “enflasyon suçlusu” lâzım.

İki soru iki cevap 

Marketlerin avantajları neler?

1-Yürüme mesafesinde

2-Göreceli ucuz

3-Seçenek bolluğu sağlıyor

4-Gıda ürünlerine erişim kolaylığı getiriyor

5-İstihdam yaratan önemli sektörlerden biri

6-Pazar için rekabet yaratıyor

7-Kalite ve hijyen öne çıkıyor

8- Bilinçli tüketici sayısı artıyor

9-İstek ve ihtiyaca ürün bulmak kolaylaşıyor.

Marketleri neden dövüyoruz?

Çünkü bize günah keçisi lâzım. Bu yüzden sopayla enflasyon düşürmeye çalışıyor ve zincir market baskınlarıyla etiketleri dövüyoruz. Gerçi şimdiye dek cezalandırma sayesinde fiyatlarda inişe tanık olmadık. Kural koy, denetle, yapılandır ve ilerle… Bizler ancak tedarik zincirini düzelterek yol alabiliriz.

not

Enflasyonun suçlusu banka ve market mi?

Bankaları düşürdüğümüz faizden kredilendirmemekle suçladık, ardından Merkez’in “kredi verirsen yolarım” tehdidi çıktı. Zincir marketleri suçladık, ardından üretimsizlik ve tedarik zincirindeki yanlış tarım politikaları çıktı.

Gıda Komitesi, Fiyat İstikrar Komitesi kurduk, her ay toplandılar ve faaliyetlerini sıralarken şu cümleyi okuduk hep; “izliyoruz.” İyi de biz daha derinden izliyoruz, zira enflasyon baskısıyla eziliyoruz. Senin izlemekten öte eylem geliştirmen gerekmez miydi? Zincir marketler, satınalma ölçeği ve pazarlık gücüyle tedarikte fiyat avantajı oluşturabiliyor ve bu sayede rekor gıda enflasyonuna rağmen nispeten tüketiciye soluk aldırabiliyorlar. Oysa marketsizlik zammı en az %30 olduğunu biliyor muydunuz? Market toplu alıyor ve üzerinde rekabet baskısı var. Oysa diğer kanallar ve semt pazarları; tutturabildiğine fiyatlandırıyor. Son söz; marketini döven dizini döver. Testiyi kıran sensin ama suyu getireni suçluyorsun. İşe yarıyor mu dersin? Elinle yaktığın enflasyon ateşini üfürükten söylemlerle söndüremezsin…