Yapay zekâ ile asimetrik büyüme

Hiç bilenle bilmeyen bir olur mu? Hiç zeki ile embesil bir olur mu? Hiç yapay zekâlı ile organik embesil bir olur mu? Gelir dağılımı zaten bozuktu şimdi YZ ile bu ayrışma, stratosfere varacak.

Birmingham Ay Derneği üyeleri; mehtaplı gecede bir tepede buluşup daha iyi tarım, toprağın kimyası gibi üretime yönelik kavramları konuşurlardı. Bu topluluk, endüstri devriminin entelektüel tarlası oldu ve çok sayıda icat burada yeşerdi. Üyelerden James Watt idi ve buhar makinesini icat etmişti.

Birinci sanayi devriminin “dokuyan mekik” ile tekstilden başladığı bilinir. Ancak ikinci devrim; tarihin çehresini değiştirecekti. Nitekim buharın gücü ile tüm üretim süreçleri adeta patlama yaşadı. Yeni çağın zenginleri buhar makinesi üreticileri değil, bu teknolojiyi yaygın kullananlar olmuştu.

Yeni yıkıcı teknoloji; YZ

Bugün teknoloji farklı bir kırılım sürecinde… Yapay zekâ, yalnızca sanayi çağını değil, tarım toplumları ve sanayi sonrası bilgi toplumlarını da dönüştürecek “yıkıcılıkla” geliyor. Burada yeniçağın zenginleri YZ teknoloji devleri değil, YZ’yi yetkin etkin kullananlar olacak. Tıpkı buhar makinesi icadındaki gibi…

Fakat sorun şu ki yapay zekâ, tüm dünya genelinde zaten yeterince bozulmuş olan gelir dağılımını derinden etkileyecek. Yalnızca bireyler, kurumlar ve şirketler değil, ülkelerin gelişmişlik farkları, YZ ile yaşanacak olan asimetrik büyümeden doğacak. Gelecek çoktan geldi fakat eşit dağıtılmadı.

İKİ SORU İKİ CEVAP / Asimetrik büyümeye dair…

Paradigmalar değişiyor mu?

Paradigma, dünyaya baktığımız penceredir. Yapay zeka sayesinde pek çok paradigma şimdiden eskimeye başladı. Bu durumda tüm insanlık, geçici bir süre aynı start çizgisinde olacak. Geriden gelenler şayet YZ paradigmasını benimser ise faz farkıyla gelişmiş ülkelerin önüne geçebilecek.

Türkiye’nin şansı nedir?

Yeni çağın dinamiklerini benimseme oranında şans sahibiyiz. Her yeniliği hızlıca alan toplumuz fakat bu yenilikleri üretimden ziyade tüketim ve konfor için kullanmaya daha çok meyilliyiz. Sorun şudur ki YZ’nin üreticisi ve yetkin uygulayıcısı mı olacağız yoksa kaymaklarımızı YZ modasına mı kaptıracağız?

not/ Yapay zekâ gelir dağılımını daha da bozacak

Bundan 28 yıl önce Londra’da Bill Gates ile mülakatımda, bilgisayar çağının gelir dağılımı üzerindeki etkisini sormuştum; “yakın gelecekte bir ulusun zenginliğini anlamak için coğrafyasına değil, eğitimin hangi basamağında olduğuna bakacağız. Aile içinde dahi gelir dağılımı, bilgi düzeyiyle farklılaşacak.”

Haklıydı da. Nitekim sayısal uçurum dediğimiz bu fark, zengin kuzey ile fakir güney arasındaki ekonomik ekvatoru şekillendirmişti. Şimdi yapay zekâ aynı etki ile tüm ulusların yarını üzerinde söz sahibi olacak. Kimileri; bizim bazı bakanlar gibi YZ’ye tu kaka derken kimileri de bahtlarını yüceltecek.

YZ’nin bireysel kullanım sürecinde, “gelir farklılaştırması” gibi etki doğuracağı aşikâr. Müşteri artık veliminetten de öte verinimet olmuşsa, çocuğu, komşusu, akranı hatta kardeşiyle de zenginlik farkı yaşayacaktır. Siz bakmayın organik embesil siyasetçilere ve zihni hala dünden kopamayanlara…