Zihni Derin: Türkiye’de “Çayın Babası...”

Osman AROLAT
Osman AROLAT AROLAT'tan

Zihni Derin, Türkiye’de çay üretimini başlatan kişi… “Çayın Babası” olarak anılıyor. Herşey 1924’te görevli olarak gittiği Batum’dan dönüşünde Rize’ye bir bavul çay tohumu getirmesiyle başladı. Rize’de kurulan ilk çay fabrikası onun adını taşıyor.

Zihni Derin, 1880 yılında Mehmet Ali beyin oğlu olarak Muğla’da dünyaya geldi. 1897’de Muğla İdadiyesi, 1900’da Selanik Ziraat Mektebi, 1904’te Halkalı Ziraat Mektebi’nden mezun oldu. 1905’te Aydın’da Orman İdaresi’nde devlet memuru olarak göreve başladı. Derin, 1922’de Rize’de Ziraat Fen Müdürü olarak göreve başladı. 15 dekarlık bir arazide fidanlık kurarak Rize tarımını geliştirici çalışmalar yaptı. Hazine arazisine kurduğu bahçenin başına Rusya’dan bir bahçıvan getirdi. Resmi görevle Batum’a yollandı. Bu inceleme gezisinden bir bavul çay tohumu getirip halka dağıttı. Ancak alıcı kurum belli olmayınca istediği sonucu alamadı. Bunun üzerine 1924’te “Rize Vilayeti ve Borçka kazasında fındık, limon, mandalina ve çay üretimi yapılmasını öngören kanun’’un çıkarılmasını sağlayarak çay ekiminin gelişmesine ön ayak oldu.

1936’da Trakya Ziraat Müşavirliği’ne atandı. 1937’de Tarım Bakanlığı Baş Müşaviri oldu. Aynı yıl çay konusunun yaygınlaştırması için Rize Ziraat Teşkilatı Koordinatörlüğü görevine getirildi. 1946 yılında emekliliğe ayrıldı. ‘’Fahri Uzman’’ sıfatıyla, Rize’ye her yıl gelerek, çay tarımının gelişmesini izledi, üreticiyi yönlendirdi. 1950’de Rize’den bağımsız milletvekili adayı oldu ama kazanamadı. 1964’te Rize’de toprağa çay dikiminin 40. yıl kutlaması için Çalışma Bakanı Bülent Ecevit’le birlikte Rize’ye gitti. Bu ziyaret sırasında indiği otomobil manevra yaparken kendisine çarptı, ameliyat oldu. 3.5 ay sonra koltuk değnekler ile yürümeye başlasa da, Ağustos 1965’te Ankara’da vefat etti.

‘’Derin’e saygı’’ adına Rize’deki ilk çay fabrikasına Zihni Derin Çay Fabrikası adı verildi. ÇAYKUR Botanik Bahçesi’ne de anıtı dikildi.

TÜBİTAK nedense ölümünden sonra onu hatırladı, Zihni Derin’e tarıma katkıları nedeniyle hizmet ödülü verdi. Çay üretimini başlatan, geliştiren Derin “Çayın Babası” olarak tanımlanır, haklı bir ündür.

Zihni Derin, girişim dünyasına her yenilikçiliğin bir misyon olduğunu hatırlatır, bu bile büyük bir derstir.

GÜNÜN SÖZÜ:

Son günlerde “Peker’in 8. videosunu bekliyoruz!” cümlesini duyunca, bu hayati konunun bir Meclis Araştırması olması gerektiğine daha fazla inanıyorum.

 

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
VEDA 03 Kasım 2023