'Kirli On İkiler' listesi açıklandı: Her 3 üründen biri pestisit içeriyor
Tarım ürünlerinde kullanılan pestisitlerin gıda yoluyla vücuda alınması, halk sağlığını tehdit eden önemli bir endişe kaynağı haline geldi. Halk sağlığı uzmanı Dr. Sümeyye Nur Budak, EWG’nin her yıl yayımladığı “Kirli On İkiler” listesine dikkat çekerek, 2024 yılı itibarıyla pestisit kalıntısı bakımından en riskli ürünleri açıkladı.
Tarım ürünlerinde verimi artırmak ve zararlıları kontrol altında tutmak için yaygın şekilde kullanılan pestisitler, insan sağlığı açısından önemli riskler taşıyor. Uzmanlar, bu ürünlerde bulunan kalıntıların yüksek miktarda tüketildiğinde kanserden hormonal bozukluklara kadar çeşitli sağlık sorunlarına yol açabileceği konusunda uyarıyor. Ancak Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, kamuoyundaki tartışmalara tepki göstererek, “Sanki yediğimiz her gıdada aşırı miktarda pestisit varmış gibi bir algı oluşturulmasını iyi niyetli bulmuyoruz” ifadelerini kullandı.
“Kirli On İkiler” listesi
Cumhuriyet'in haberine göre, Halk sağlığı uzmanı Dr. Sümeyye Nur Budak, Çevre Çalışma Grubu’nun (EWG) her yıl yayımladığı “Kirli On İkiler” listesine dikkat çekerek, 2024’te pestisit kalıntısı açısından en riskli 12 ürünün çilek, ıspanak, lahana, üzüm, şeftali, armut, nektari, elma, acı biber, kiraz, yaban mersini ve yeşil fasulye olduğunu söyledi.
Sinir sistemi bozukluğu, zehirlenme, hormonel bozukluk
Pestisitlere yüksek dozda maruz kalmanın akut zehirlenmelere yol açabileceğini vurgulayan Budak, uzun vadede ise şu sağlık sorunlarının ortaya çıkabileceğini belirtti:
- Hormon sistemini etkileyerek üreme sorunları yaratabilir.
- Çocukluk çağında maruz kalmak, sinir sistemi gelişimini olumsuz etkileyebilir.
- Uzun süreli temas, astım ve kronik solunum hastalıklarıyla ilişkilendirilmektedir.
- Lenfoma, lösemi, meme, prostat ve mesane kanseri gibi kanser türlerinin riskini artırabilir.
- Hücre bölünmesi ve DNA yapısında bozulmalara yol açarak kalıtsal hastalıklara zemin hazırlayabilir.
155 meyve-sebze örneğinin yüzde 61’inde birden fazla pestisit kalıntısı bulundu
Greenpeace Türkiye’nin Nisan 2025’te yayımladığı “Pestisitler ve Çocuklar” başlıklı rapora göre, Türkiye’de incelenen 155 meyve-sebze örneğinin yüzde 61’inde birden fazla pestisit kalıntısı bulundu. Bu örneklerin yüzde 33’ü, yasal mevzuatın izin verdiği limitlerin üzerinde kalıntı içerirken, 50 üründe ise ruhsatsız pestisit kullanımı tespit edildi. 2023 yılında Şanlıurfa’da yapılan bir başka araştırmada ise örneklerin yüzde 34’ü, belirlenen üst sınırın üzerinde pestisit içeriyordu.
Pestisit kalıntılarını azaltmak için çeşitli yöntemler
Dr. Budak, pestisit kalıntılarını azaltmak için çeşitli yöntemler önerse de hiçbir yöntemin yüzde yüz etkili olmadığını vurguladı. Budak’a göre tüketiciler şu önlemleri almalı:
- Sebze ve meyveleri akan suyun altında dikkatlice yıkamak,
- Kabuklarını soyarak tüketmek,
- Yapraklı sebzelerin dış yapraklarını ayırmak,
- Tuzlu ya da sirkeli suda beklettikten sonra durulamak
Bir litre suya altı çay kaşığı karbonat ekleyerek hazırlanan solüsyonda 15 dakika bekletmek ve iyice durulamak.
Değerli ekonomim.com okurları,
ekonomim.com ekibi olarak Türkiye'de ve dünyada yaşanan, haber değeri taşıyan gelişmeleri sizlere en hızlı, tarafsız ve kapsamlı şekilde sunmak için çalışıyoruz. Bu süreçte sunduğumuz haberlerle ilgili eleştiri, görüş ve yorumlarınız bizim için çok değerli. Ancak, karşılıklı saygı ve hukuka uygunluk çerçevesinde, daha sağlıklı bir tartışma ortamı oluşturmak adına yorum platformumuzda uyguladığımız bazı kurallarımız bulunmaktadır.
Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (diğer okurlara yönelik olanlar da dahil) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık içermesi durumunda, yorum editörlerimiz bu yorumları onaylamayacak ve silecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar arasında aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemleri de yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur, bu nedenle bu tür yorumlar da ekonomim.com sayfalarında yer almayacaktır.
Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu kanıtlanamayan iddia, itham ve karalama içeren, halkı kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.
Markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmaz ve silinir. Aynı şekilde, bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmaz ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Diğer web sitelerinden alınan bağlantılar ekonomim.com yorum alanında paylaşılamaz.
ekonomim.com yorum alanında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan kullanıcıya aittir, ekonomim.com bu sorumluluğu üstlenmez.
ekonomim.com'de yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yer alan Kullanım Koşulları'nı ve Gizlilik Sözleşmesi'ni okumuş ve kabul etmiş sayılır.
Kurallarımıza uygun şekilde saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun yorumlarınız için teşekkür ederiz.