Asgari ücret artışı ekonomiyi ve piyasaları nasıl etkiler?
Asgari ücret görüşmeleri hızlı bir şekilde tamamlandı. Net asgari ücret %55 artışla 8,507 lira olarak belirlendi. Sendikaların istediği 10,000 liranın altında, işverenin zorlanırız dediği 8,000 liranın üzerinde bir değer.
Asgari ücret artışını kısa vadede iç talebi destekleyecek, Türk Lirası üzerinde baskı yapacak, dezenflasyon sürecini zorlaştıracak bir gelişme olarak görüyoruz. Borsa için pozitif, sabit getirili yerel tahvil için negatif etki bekliyoruz.
Büyümeyi neden olumlu etkiler? Düşük gelirli çalışanın ücreti geçen seneye göre reel olarak %20’nin üzerinde artıyor. Geliri düşük olduğu için tasarruf yapamayan bu kesim eline geçen para ile tüketime yönelecek. Finansal baskılamanın sertliği tasarruf yapmak yerine harcamayı zaten cazip kılıyor. Yüksek ücret artışını Kısa vadede büyümeyi destekleyen, orta vadede ise baskılayacak bir politika olarak görüyoruz.
Enflasyonu neden olumsuz etkiler? Finansal baskılama nedeniyle tasarruf etme arzusu azalan hanehalkının gelirindeki artış güçlü talep artışını tetikler. Krediye ulaşmakta zorlanan, belirsizlik nedeniyle yatırım yapmaktan kaçınan şirketler bu fırsatı zam yapmak için kullanacaktır.
Türk Lirası üzerinde baskı neden artar. Ülkeler asgari ücret düzeyini yerel para üzerinden belirlerler. Ama yabancı para cinsinden ücretler ülkenin rekabet gücüne bağlı olarak belirlenir. Enflasyonun aylık %2,5- %3,0, döviz sepetinin %1 civarı arttığı bir dönemde ücretlere %20 reel artış yapılması ihracatçıyı zorlayacak bir gelişme.
Son zam sonrası Türkiye’de asgari ücret Sırbistan ve Bulgaristan’ın üzerine çıktı. Macaristan düzeyine yaklaştı. Malezya ve Endonezya gibi Asya ülkeleri ile aramızdaki fark açıldı. Emek yoğunluğu yüksek, katma değeri düşük konfeksiyon gibi sektörler yüksek zamdan olumsuz etkilenir. Beyaz eşya, demir-çelik, otomotiv, makina, petro-kimya gibi sektörlerde etki daha sınırlı olur.
Borsa için neden olumlu? Hisse senedi piyasası büyümeyi destekleyecek adımlara etkileri kısa vadeli de olsa pozitif tepki verir. Avrupa’nın durgunluğa girdiği bir ortamda, iç talebin güçlenmesi büyümeyi ve şirket karlılığını destekleyecek bir gelişme. Sigorta, konfeksiyon, perakende sektörlerinde kısa vadeli etki görece olumsuz olabilir. Ama başta gıda olmak üzere dayanıksız tüketim mali üreten şirketleri olumlu etkilenir.
Tahvil için neden negatif? Bankaların zorunlu alışları nedeniyle tahvil faizleri zaten cazip bir getiri risk profiline sahip değil. Seçimler öncesinde yüksek asgari ücret artışı ve benzer popülist adımlar sabit getirili tahvilleri olumsuz etkiler. Enflasyon endeksli tahviller bu süreçten doğal olarak faydalanırlar. Ancak fiyatları cazip değil.