Avrupa Birliği ülkeleriyle iş yapacak kuruluşlar nelere dikkat etmeli?

Sovos Strateji ve Regülasyondan Sorumlu Başkan Yardımcısı Christiaan Van der Valk e-ticaret ve ihracat faaliyetlerini ilgilendiren dijitalleşme ve vergi mevzuatı hakkında bilgiler paylaştı.

Avrupa'da iş yapan Türk şirketleri kendilerini etkileyecek vergi ve dijitalleşme girişimleri hakkında nelere dikkat etmeliler?

AB üye ülkelerinde faaliyet gösteren ve ihracat yapacak olan kuruluşlar, AB'nin vergi, gümrük ve ticari ortak veri alışverişi için idari gereksinimlerinin dijitalleştirilmesine yönelik çok yönlü bir evrimin ortasında olduğunun farkında olmalıdır.

AB mevzuatına uymak için gereken yerel süreçler ve sistemler neler?

Spesifik olarak, AB mevzuatına uyum sağlamak için ek önlemlerin gerekli olabileceği bazı alanlar var. AB'de yerel bir ticari varlık oluşturmak isteyen şirketler için Elektronik faturalama ve makbuz zorunlulukları var.  Bunlar her ülkede farklılık gösterebiliyor.  

Mesela İtalya’daki Türkiye'deki e-faturaya benziyor.  Fakat İspanya, Yunanistan, Fransa gibi ülkelerde işletmeler arası faturalar,  birleşik faturalama ve raporlama gereksinimleri gibi çok farklı işlem türleri var.

Türkiye e-dönüşüm açısından nasıl?

Türkiye, 'e-dönüşüm' programını AB'den on yıl önce başlattı ve çok gelişmiş bir altyapı kurdu. AB ülkeleri Türkiye deneyiminden ilham alıyor.

AB’nin ortak bir altyapısı var mı?

B'de son dönemde hükümetler şirketlerin fatura işlemlerini PEPPOL yaklaşımı çerçevesinde düzenlemeye yönlendiriyor. Bu yapı, şirketleri birlikte çalışmaya teşvik ediyor.

Türk şirketleri bu yapı içinde ne yapmalı?

Türkiye'deki şirketlere mevzuatı gözden geçirmelerini öneriyorum.

KDV kapsamındaki herhangi bir B2B faturasının da AB içinde altı ila on iki yıl arasında değişen sürelerle arşivlenmesi gerekir. 'Dijital Çağda KDV' veya 'ViDA' olarak adlandırılan AB KDV mevzuatının kapsamlı bir şekilde elden geçirilmesi, 2028 yılına kadar AB'de e-faturaya geçişi hızlandıracaktır.

Ayrıca, tüketici (B2C) faturalarının genellikle yerel olarak onaylanmış satış noktalarından düzenlenmesi gerekir.  Satış sistemleri ülkeden ülkeye büyük farklılık gösteriyor. Örneğin,  Avrupa'da bugün Türk e-Arşiv modelinin bir muadili yok, bu nedenle AB içindeki tüketici satışlarına oldukça ayrı yaklaşılması gerekiyor.

Artan sayıda AB üye devleti, muhasebe sistemlerinden verileri standart bir formatta dışa aktarabilmelerini zorunlu kılan yasalar da çıkarıyor. İş yaptığınız her AB ülkesi için ayrı bir yaklaşımla hareket etmeniz gerekecek.

Avrupa, hem tüketiciler hem de işletmeler için hızla tek bir "dijital kimlik cüzdanına" doğru ilerliyor.

Dijital kimlik cüzdanı neleri içerecek?

Bu kavram, AB çapında her yerde bulunan kimlik ve nitelik (örneğin yaş, yasal temsil) doğrulaması için hızlı bir şekilde güvenli bir ağ geçidi olma potansiyeline sahip.  Bunun yanış ıra,  sürücü ehliyeti gibi ödeme ve idari bilgilerde kullanılacak bir belge olabilecek. Bu konudaki mevzuatın 2023'ün sonlarında veya 2024'ün başlarında kabul edilmesi bekleniyor. Türk şirketlerinin Avrupa'da dijital kimlik konusunda yaşanacak radikal değişimin ortaya çıkarabileceği potansiyel zorluklar ve fırsatlar konusunda bilgi sahibi olması gerekiyor.  Avrupa Birliği'ne ihracat yapan firmalar için Bu kategorideki Türk şirketleri, AB işletmelerine yapılan satışlar ile AB tüketicilerine yapılan satışların oldukça farklı şekilde ele alındığını bilmelidir.  

Tüketicilere satış yapanlar nelere dikkat etmeli?

Uzaktan B2C (işletmeden-tüketiciye) satışları için –e-ticaret işlemlerinden bahsediyoruz – Avrupa yavaş yavaş 'tek noktadan alışveriş' One Stop Shop”  (OSS) yaklaşımına geçiyor.

Bu yapı, işletmelere gümrük işletmelerini yönetme ve KDV raporlamalarını basitleştirilmiş bir şekilde gerçekleştirme imkanı sunuyor.   

AB’ye ihracat için nelere dikkat etmek gerek?

AB'nin, gümrük uygulama amaçları için veri toplamayı dijitalleştirme konusunda iddialı planları var. Eğer siz hala AB'ye ihracatınızı geleneksel yöntemlerle iş yapıyorsanız, hayata geçirilmesi planlanan büyük dönüşüme hazırlanmak için gerekli olabilecek adımları gümrük komisyoncunuz veya nakliye komisyoncunuzla mutlaka kontrol etmelisiniz.

İngiltere’de mevzuat farklı mı?

Birleşik Krallık'ta veya İngiltere ile iş yapmanın kuralları farklı.  Brexit'ten bu yana, hem yerel ticaret hem de - özellikle - sınır ötesi ticaret için AB kurallarından farklı olan pek çok idari önlem getirildi.