Güneydoğu’ya “Jurong” modeli endüstri parkı kurulursa, sıçrama yaparız
Enerji, turizm" href="https://www.ekonomim.com/sektorler/turizm" target="_blank" rel="noopener">turizm gibi sektörlerdeki simge yatırımları ile öne çıkan Aksoy Holding Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Aksoy, “Tek nesilde Türkiye’yi orta gelir tuzağından kurtarır” dediği projeyi Güneydoğu’da hayata geçirmek istiyor. Singapur’u bir bataklıktan, petrol hub’ına dönüştüren ‘endüstri parkı’ modelini Türkiye’ye getirmeyi hedefleyen Aksoy, bu iş için Diyarbakır-Şanlıurfa hattında iki alternatif güzargah öneriyor. Buradan İskenderun’a, oradan da deniz yolu ile dünyaya ulaşacak tamamen özel izinlerle donatılmış modelin gerçekleşmesinin hayali olduğunu kaydeden Aksoy, “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a da sunma şansına sahip olduğum projeyi gerçekleştirmek için yeni ekonomi yönetiminden umutluyum” dedi.
"TEK NESİLDE GELİŞMİŞ ÜLKE OLURUZ"
Petkim özelleştirilmesi ihalesi ile Azerbaycan’ın Türkiye’ye yatırım yapmasına öncülük eden Aksoy, ülkenin Socar, Star Rafinerisi, TANAP derken Türkiye’ye 18-20 milyar dolar yatırmasının fitilini ateşlemiş durumda.
Aksoy, “Petkim bize bambaşka bir vizyon sundu” diyerek, “5 milyon nüfuslu bu küçük şehir devletinde yer alan Singapur’un Jurong Adası, Aliağa’da Petkim’in de içerisinde yer alacağı entegre bir petrokimya ekosistemi kurma vizyonumuzun rol modeli oldu. Petkim’in Türkiye GSYH’sine katkısı 2 milyar dolar. Aliağa ile aynı büyüklükte bir alanda kurulan Jurong’taki ekosisteminin Singapur GSYH’sine yıllık katkısı 40 milyar dolar. Yerinde gittim gördüm. Ancak bir türlü hayalimi gerçekleştirme şansımız olmadı. Şimdi yeni ekonomi" href="https://www.ekonomim.com/ekonomi" target="_blank" rel="noopener">ekonomi yönetimden umutluyum” şeklinde konuştu.
KÜRESELLEŞMEDEN ADALAŞMAYA...
Erdal Aksoy, henüz 35 yaşında vergi rekortmenleri listesine girerek dönemin Başbakanlık Müşaviri Turgut Özal’ın dikkatini çektiğini belirterek, “1983’te ANAP'ın kurucuları arasında yer aldım. Bir iş insanı olarak en büyük hedefim, Doğu ve Güneydoğu Anadolu 'nunkendi iç dinamikleri ve rekabet avantajıyla kalkınmasını başarabilmekti. Singapur’un tek bir nesilde ‘gelişmiş ülke’ olmasını sağlayan modeli Aliağa’da hayata geçirince, aklıma bu modeli bölgede kurgulama fikri geldi” dedi.
Dünyanın COVID-19 sonrasında küreselleşmeden adeta ‘adalaşmaya’ yöneldiğini vurgulayan Aksoy, “Biz de Avrupa’nın üretim adası olabiliriz. Pandemide aslında bu özelliğimizin olduğunu gördük” diye konuştu.
REFERANS; SURBANA JURONG
Aksoy Holding bu hayalinde yalnız değil. Singapurlu Surbana Jurong firması ile bu planlama üzerinde yıllardır çalışıyorlar. Aksoy, bu süreci de şöyle anlatıyor: “Surbana Jurong-Aksoy ortaklığındaki yönetim şirketinin üstleneceği Endüstri Parkı Türkiye kalkınmasında önemli kilometre taşı olur. Denenmiş ve başarılı olmuş bir model olması bu güveni artırıyor.”
Modelin diğer teşvikli alanlardan 4 farkı
Stratejik sanayi ekosistemi ve entegre şehir planlaması: Çevresindeki tüm sanayi tesislerini ara/nihai ürünleriyle besleme kapasitesine sahip bir çekirdek endüstrinin merkezinde yer aldığı bir ekosistem tasarlanıyor. Hazırlanan 3-5-10-20-30 yıllık master plana uygun, sıfırdan bir kurulacak şehir planlaması yapılıyor.
Yönetişim ve mevzuat" href="https://www.ekonomim.com/ozel-konu/mevzuat" target="_blank" rel="noopener">mevzuat riski yönetimi: Yabancı yatırımın gelmesi için teşvikler yetmiyor. Endüstri Parkı modelinde, Singapur’un yatırım çekmesinde Dünya Bankası’nın İş Yapma Kolaylığı Endeksi’nde her yıl zirvede yer alması da yatıyor. Teşviklerin hedef kitlesinin ve nihai amacının doğru tanımlanması: Modelde tamamen büyük ölçekli sanayi/teknoloji yatırımcılarının ülkeye çekilmesi ve yerli şirketlerle ortaklıklar yoluyla teknoloji transferinin önünün açılmasını hedefliyor.
’One-Stop-Shop’ Özelliği: Gelecek yabancı yatırımcı endüstri Parkında tüm bürokratik işlemleri tek bir noktadan çözüyor. Tüm kamu kurumlarının yönetim binasında bir odası bulnuyor. Yatırımcı web sitesinde listelenen dokümanlarla sabah bu binaya giriyor, akşam ÇED dahil tüm yatırım ön izinlerini alarak binaan çıkıyor.
En büyük petrol ‘hub’larından ama tek damla petrolü yok!
Singapur’u ‘az gelişmiş ülkeler’ kategorisinden ‘gelişmiş’e dönüştüren Jurong Adası’nın hikayesi, adeta bir fi lm senaryosu gibi. Ülkenin bağımsızlığını kazandığı 1965 yılında sadece timsahların gezdiği bataklıkların bulunduğu 7 adadan oluşan Jurong bölgesi, efsanevi kurucu liderleri Lee Kuan Yew’in vizyonu sayesinde 1970’lerde Endüstri Bölgesi’ne, yıllar içerisinde her yeni sanayi tesisi için denizin doldurulmasıyla anakaraya bağlı tek bir adaya ve bir ‘Küresel Petrokimya Hub’ına dönüşmüş. Tek bir damla petrolü bulunmayan Singapur, Çin dahil tüm Asya kıtasının finans/petrol/brent-petrol" target="_blank" rel="noopener">petrol ürünlerinin fi yatlandırmasının yapıldığı, dünyanın en büyük 3 petrol ticareti merkezinden biri haline gelmiş.