Hatay’ın ihyası modeli ‘ASİ’ ile uluslararası model olacak, yıkılan şehirler hayat bulacak

Türkiye Tasarım Vakfı, Hatay’ın Antakya, Kırıkhan, Defne, Samandağ bölgelerinin ihyası için yerel, ulusal ve uluslararası uzmanlar ile tasarım süreçlerini yürütüyor. Vakıf, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği ve Kültür ve Turizm bakanlıkları ile yaptığı protokoller kapsamında; depremden etkilenen Hatay’ın tarihi merkezinin peyzaj tasarımı, ulaşım tasarımı, kentsel mimari, aydınlatma tasarımı ve sürdürülebilir şehircilik çalışmalarının planlamasını yapıyor.

Protokol çerçevesinde; ulusal ve uluslararası alanda tarihçilerden, arkeologlardan, yer bilimcilerden, şehir plancılarından, mühendislerden ve mimarlardan oluşan 39 paydaşın yer aldığı tasarım ve planlama iş birliği grubuna gönüllü liderlik eden Türkiye Tasarım Vakfı, ‘Hatay’ın İhyası’ çalışmaları kapsamında çalıştaylar düzenleniyor.

Önceki gün gerçekleştirilen çalıştayda Türkiye Tasarım Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kalyoncu ile bir araya geldik. Buluşmamızda DB Mimarlık Kurucu Ortak Bünyamin Derman ile Keym Kentsel Yenileme Merkezi Kurucu Ortağı Cem Yılmaz vardı.

Hatay’ın İhyası için dünyada eşi görülmemiş bir iş birliği yürüterek uluslararası alanda da model olabilmeyi hedefl ediklerini belirten Mehmet Kalyoncu, bu çerçevede yeni bir organizasyon kuracaklarını söyledi.

‘Şehirlerin yeniden hayat bulmasına katkı sağlamak istiyoruz”

Kalyoncu, “Hatay’ın ihyasında farklı tasarımcı ve disiplinlerle çalışmak en büyük gücümüz oldu. Biz birikimimizi, deneyimimizi ve çalışmalarımızı hem ülkemize hem dünyaya katkı için iş birliğine açmaya hazırız. Birlikte çalışmak için The Bureau of European Design Associations (BEDA), Foster Foundation ve UK Design Council gibi dünya çapında birlik ve fonlara teklif götürdük. Assembly for Synthesizing Innovation (ASİ) ismini verdiğimiz iş birliğimiz şehir tasarlayan bir organizasyon olacak. Depremler, seller ve savaşlar şehirleri yok ediyor. Hatay’da oluşturacağımız modeli Ukrayna, Mısır, Suriye, Libya, Irak, Fas, Filistin gibi savaş ve doğal afetlerden etkilenen ülkelere taşımayı hedefl iyoruz. Bunun akademik altyapısını oluşturmak için de çalışmalara başladık. Bu modelle farklı coğrafyalardaki şehirlerin yeniden hayat bulmasına katkıda bulunmak istiyoruz” diye konuştu.

Hatay’ın ihyasıyla ilgili ilk çalışmaların ilk etabını 15 Kasım’da tamamlayacaklarını sözlerine ekleyen Kalyoncu, şöyle devam etti: “Paydaşlar olarak aklımızı, gönlümüzü koyduk. 2 bin kişiye yakın kişi bu proje için çalışıyor. Vakfımız önderliğinde Hatay ve Adıyaman’ın tasarım süreci için 250 milyon TL’lik bir bütçe oluşturduk. 15 Aralık’ta şematik projeler, 22 Ocak’ta ise kesin proje çıkacak. Mart sonunda da tüm planlar bitmiş olacak.”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın deprem bölgesinde 650 bin konut ihtiyaç olduğunu ifade ettiğini hatırlatan Kalyoncu, “Biz kapı koluna kadar planlayıp devlete vererek projelerin yorumlanma riskini de ortadan kaldırıyoruz” dedi.

“BÜYÜK FİRMALAR İŞ ALIRSAK ELEŞTİRİ YERİZ DİYE KORKUYOR”

Depremden sonra Hatay’a 18 kez gittiğini anlatan Mehmet Kalyoncu, deprem bölgesindeki çalışmalara odaklanmak için Kalyon İnşaat’taki başkanlık görevini kardeşine devretti. Geçen hafta da Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Başkanlığı’nı bıraktı. Kalyoncu, sohbetimizde deprem bölgesiyle ilgili önemli bir tespitte de bulundu: “Büyük firmalar, deprem bölgesinde iş alırsak eleştiri yeriz diye korkuyorlar. Halk da dünyanın her yerinde büyük projeler yapan müteahhitler nerede diye soruyor. Şehirlerimizin yeni bir hayal kırıklığına tahammülü yok. Herkes bölgeye destek vermeli. Biz de adanmışlık felsefesi ile yürüttüğümüz çalışmamızı layıkıyla tamamlamayı arzu ediyoruz.”

“El ele vererek Hatay’ın umudun mekânı yapmak için yola çıktık”

Keym Kentsel Yenileme Merkezi Kurucu Ortağı Cem Yılmaz, iş birliği ile ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: “Kurduğumuz iş birliğiyle Hatay’ı hep beraber el ele vererek umudun mekânı yapmak için yola çıktık. Bu konudaki en büyük gücümüz ise her zaman iş birliği içerisinde çalışmak oldu. Unutmayın ki iş birliği kavramı da bu coğrafyadan çıktı. Hatay’ın ihyası için geliştirdiğimiz bu örnek çalışma da tüm dünyaya bu topraklardan yayılacak. Umuyoruz ki bu çalışmalar hem Hatay’a umut olacak hem de dünyanın farklı lokasyonlarında yıkılan kentlerin ayağa kalkmasında örnek olacak.” DB Mimarlık Kurucu Ortak Bünyamin Derman da “Geleceğin dünyasını da göz önünde bulundurduğumuzda şehrimiz için altyapı çalışmaları ve örnek şehir uygulamaları öneriyoruz. Bu doğrultuda, Hatay’ın ihyası için iş birliğiyle hareket ettik ve 500’e yakın bilimsel çalışmadan yararlandık. Şehrin kültürel mirasını ve fiziksel sistemini bir arada besleyecek adımlar da atmaya çalışıyoruz. Hedefl erimize ulaştığımızda hem Türk mimari sektörü hem de Hatay şehri çok şey kazanacaktır” değerlendirmesini yaptı.