Truss istifa etmedi, neoliberalizm iflas etti…

İngiltere’de Liz Truss Hükümeti‘nin neo-liberal politika denemesinin iflası, bizim için hangi dersleri içeriyor?

Truss başbakanlığındaki İngiltere, “neo-liberal reçeteler artık ekonomi politikasında bir reçete olamaz” dersini veriyor.

Olayların akışını hatırlayalım: İngiltere tarihinin 3. kadın başbakanı Liz Truss, rol modelini “Thatcher”  olarak açıkladıktan sonra, “Ekonominin ayağındaki pranga olan vergi oranlarını düşüreceğim” dedi. Truss, “siyasi ruh ikizim” diye tanımladığı Hint asıllı Kwasi Kwarten’ın bu göreve atanmasından 10 gün sonra, 23 Eylül’de “bir kuşağın gördüğü en büyük vergi kesintisi paketi” olarak lanse ettiği vergi indirimlerini açıkladı. Vergi dilimi %45’den 40’a düşürüldü, sosyal sigorta devlet prim katkısı kaldırıldı. “İşsizlik Parası” artık verilmeyecekti, kurumlar vergisi için daha önce öngörülen artış iptal edilmişti.

Bu cömert paketin bedeli yaklaşık 50 milyar dolardı. Buna 65 milyar dolarlık enerji fiyatlandırması desteği eklendiğinde paket maliyeti 100 milyar doları geçti. Para piyasası buna hemen tepki verdi. Sterlin tarihinin en büyük düşüşünü yaşadı, nerdeyse dolar ile eşitlendi, faizler %5‘lere fırladı. IMF önlemleri “kabul edilmez” olarak yorumladı, derecelendirme kuruluşları “not” kırdı.

Maliye Bakanı‘nın 2 Ekim’deki “revizyon” sözü yetmedi. Başbakan Truss “yakın dostu” olan bakanı feda etti. 38 gün görev süresiyle İngiltere tarihinin “en kısa süreli‘’ maliye bakanı oldu. Jeremy Hunt,  bu göreve 1 yılda atanan 4. bakan olarak, 3. çalışma gününde “U dönüşü” yapıp vergi indirim paketini iptal etti. Faizler geriledi, sterlin %5 arttı.

İngiltere, neo-liberal bir “kumarhane kapitalizmi”nin artık çare olmayacağını çok açık bir biçimde gösteriyor. Bunda ısrarlı olanların “kırılganlığı” işin sonucu. Dünya ekonomisi buna ”izin” vermediğini, ülke para değerini çökerterek gösteriyor. Politikada ısrar edildiğinde söz konusu ülkeyi “uluslararası camia”dan çıkaracak “kırmızı kart” gösteriyor.

İngiltere’nin depremi yine de geçmedi… Ve geçen Perşembe 47 yaşındaki Başbakan sadece 44 gün süren bir hükümet dönemi sonunda istifa etmek zorunda kaldı.

Bu bir istifa değil, vahşi kapitalizm uygulamasından farksız olan neo-liberalizmin iflas kararıdır.

GÜNÜN NOTU:

ABD ekonomisini eksik ve yetersiz yöneten Başkan Biden yönetimindeki Demokrat‘ların 3 Kasım’daki ara seçimi kaybedecekleri anlaşılıyor.