Madenler acımız değil, gücümüz olsun
Dünya Madenciler Günü, Amasra maden faciasının gölgesinde kutlandı. Tehlikeli ve ağır iş kapsamında yer alan madencilik, dünyanın en zor mesleklerinden biri. Bu nedenle çıkarılması ve işlenmesi sürecinde, iş sağlığı ve güvenliğinin en yüksek düzeyde hatta eksiksiz uygulanması ve denetlenmesi gerekiyor. Oysa veriler de ortaya koyuyor ki, teknoloji kullanımı ve İSG konusunda henüz dünya standartlarında değiliz. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in Amasra’dan sonra geldiği Afyonkarahisar’da yönelttiğimiz soruya yanıtı da bunu teyit eder nitelikteydi: “Maalesef, karnemiz zayıf.”
Türkiye, jeolojik yapısı nedeniyle maden çeşitliliği ve rezervleri bakımından son derece zengin bir ülke. Dünya sıralamasında zengin maden yatakları ile 28’inci, maden çeşitliliği bakımından 10. sırada. Türkiye’nin 7 bölgesinde ve her ilinde maden çıkarılıyor. Örneğin Afyonkarahisar. Mermer rezervi, ocakları, fabrikaları, Türkiye’nin ilk ve tek mermer ihtisas OSB’si, akademisi, üretim ve ihracat hacmi, istihdamı ve uzun yıllara dayanan sektör tecrübesi ile bir maden kenti.
Son yıllarda ilde ve diğer sektör STK’larında iş sağlığı ve güvenliğine yönelik projeler yapılıyor. Afyonkarahisar Ticaret ve Sanayi Odası’nın (ATSO), 18 ay süren AB destekli “Afyonkarahisar Mermer Sektöründe İş Sağlığı Güvenliği’nin Geliştirilmesi” projesi Ekim ayında tamamlandı. Bolvadin, Çay, Dinar, Emirdağ ve Sandıklı TSO ortaklığında, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar OSB, İscehisar Mermer İhtisas OSB, Afyon Boğaz Mermerciler Derneği ve Afyonkarahisar İscehisar Mermerciler Derneği‘nin de iştirakçi olduğu projede, iş sağlığı ve güvenliği konusunda farkındalık ve bilinç oluşturmak amacıyla il ve ilçelerde 15 eğitim düzenlendi.
786 sektör profesyoneline ulaşıldı. Uluslararası bir çalıştay ve 9 seminer gerçekleştirildi. Bilgilendirici yayınlar ve videolarla işçi ve işveren sorumluluğu ile tedbirler hatırlatıldı. Sektörün çatı örgütlerinden TÜMMER ise 22 Kasım’da tamamladığı “Farkındalık Artırımı ve Deneyim Paylaşımı Yoluyla Güvenli Mermer Ocak İşletmeciliği” projesi ile işveren ve çalışan tarafında farkındalığı artırmayı hedefledi. Ege İhracatçı Birlikleri (EİB), 2021-2022 yıllarını kapsayan AB destekli “Doğal Taş Madenciliği Sektöründe İş Kazalarını ve Yaralanmaları Önlemek İçin İş Sağlığı ve Güvenliği Odaklı Faaliyetlerin Geliştirilmesi” projesiyle, iş kazalarını ve yaralanmaları azaltmak amacıyla, İSG bilincini artırma ve geliştirmeye yönelik çalışmalar yürüttü.
Tek başına yeterli mi? Elbette değil. Çözüm söz konusu ise ilgili bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları, özel sektör STK’ları ve özellikle de maden işçileri sendikalarının tam mutabakatı şart. İş kazalarının ancak sürdürülebilir iş sağlığı ve güvenliği sistemlerinin kurulması ile önlenebileceğine yönelik farkındalık ve bilinç oluşturma ilk adım. Sonrasında atılacak somut ve sonuç odaklı adımlar, sektörün kamuoyundaki algısını da olumluya çevirecektir. Hayatını kaybeden tüm maden emekçilerimizi rahmetle anıyor, ülke kalkınmasına canını ortaya koyarak katkı veren maden emekçilerimiz ile sektöre gönül veren sanayici ve çalışanların gününü kutluyorum.