İhracata çıpa atan sektörler elektriğe takıldı
Kurdaki yüksek volatilite, yüksek enflasyon ve yüksek girdi maliyetlerine eklenen yeni gündemler, sanayicinin tansiyonunu biraz daha yükseltti. Bölgede görüştüğüm ihracatçı firma yöneticileri ve sektör temsilcileri, piyasalardaki negatif görünüme rağmen ihracatı bir çıpa olarak kullanarak yoluna devam ederken sanayide doğalgaz kullanımı kısıtlanması ve OSB’lerde 3 günlük elektrik kesintileri ile adeta çarpıldı. Son dönem dünyadaki gelişmelerle birlikte pek çok sektörde, Türkiye’ye yönelen taleplerle ihracat pazarlarına ağırlık vererek üretimi artıran firmalar, bu kez elektrik kesintilerinin yarattığı sorunlarla karşı karşıya kaldı. Sektör temsilcileri zorunluluklardan doğan bu durumun kısa süreli olmasını dileyerek kesintilere yönelik tedbirlerini aldı ancak ileriye dönük endişeler henüz sona ermiş değil. Gelinen noktaya futboldan bir örnek vererek ilerleyelim. Futbolda kalenin direkleri 90 derecelik açı ile birleşir. Burası kalecinin en zor ulaştığı nokta olduğu için bu noktaya düşen topun gol olma ihtimali yüksektir. İhracatçı da elindeki tüm imkanları kullanıp bu en zor noktaya isabetli atışlarla topu kaleye “doksandan atmak” isterken hazırlıksız yakalandı.
Kütahya, cam ve seramik üretiminin yoğun olduğu ve bu alanda yeni fabrika yatırımlarının yapıldığı bir kent. Dolayısıyla doğalgaz ve elektrik talebi de yüksek ve bu yatırımlarla da yükselmeye devam edecek. Kütahya son 5 yılda cam ve seramik firmalarının yüksek performanslarıyla ihracatını artırdı. Bu alanda faaliyet gösteren firmaların kullandığı fırınlar yüksek ısı ile çalışıyor ve fırınların tamamen kapatılması mümkün değil. Teknolojisi uygun olanlar üretimi 3 günlüğüne durdurdu ancak diğerleri ya en düşük seviyeye alarak uyutmaya aldı ya da mazot kullanarak üretime devam etti.
Afyonkarahisar’da Merkez Karma OSB ile İscehisar Mermer İhtisas OSB’ye kent ekonomisinin can damarları diyebiliriz. Kent, blok ve işlenmiş mermer ihracatında Türkiye’nin ilk 3 sırasında yer alıyor. İscehisar Mermer İhtisas OSB’de onlarca mermer firması bu dönemde üretimi neredeyse durdurdu. Afyonkarahisar merkez OSB’de ise ağırlıklı olarak mermer işleme tesisleri, et ve et ürünleri işleme tesisleri, et kombineleri ile lokum ve şekerleme üreticisi firmalar yer alıyor. Et ve et ürünleri tesislerine ayrıcalık tanınsa da sömestr döneminde üretimi artıran bu firmalar kesintilerden etkilendi.
Bilecik’te ise üçü merkezde olmak üzere toplam 7 OSB bulunuyor. Özellikle merkez OSB’ler ve Bozüyük OSB, seramik ve mermer başta olmak üzere, madencilik, metal, kimya ve gıda sektörlerinin hala çekim merkezi. Seramik kümelenmesiyle katma değeri yüksek ürünler üreterek cari açığı azaltan ihracat potansiyelini her geçen gün artıran Bilecik, üretiminin yüzde 45’ini ihraç ediyor bu yönüyle dünyanın altıncı büyük seramik kaplama malzemeleri ihracatçısı. Eskişehir ve Kütahya ile birlikte gelişen seramik kümelenme ağı içinde giderek artan bir öneme sahip.
Sanayinin enerji ihtiyacının eksiksiz karşılanması ihracat için bu denli önemliyken ve rağmenlere rağmen çıpasını ihracata atan sanayicilerle OSB’lerin alternatif enerji kaynaklarına ve enerji verimliliğine yönelmesi kaçınılmaz görünüyor.